Όσκαρ 2015: Ποιοι θα τα πάρουν;
Λίγες ώρες απομένουν μέχρι το μεγαλύτερο και πιο αγαπημένο κινηματογραφικό ξενύχτι της χρονιάς. Τα λατρεύουμε, τα μισούμε, τα φθονούμε, τα κανιβαλίζουμε, τα περιμένουμε σα να ‘ναι γιορτή, κάθε χρόνο. Το 2014 είχε αρκετές ταινίες που… δεν θυμίζουν Όσκαρ! Όχι με τον παραδοσιακό τρόπο. Οι καιροί αλλάζουν. Κι απόψε θα δούμε προς τα πού πάνε και τα γούστα…
Όπως συνηθίζω να λέω επί σειρά δεκαετιών, το να κάνεις προβλέψεις για τα Όσκαρ είναι βαθύτατα… εγωκεντρικό και υποκειμενικό! Είναι μια εσωτερική πάλη του δικού σου γούστου και της δικής σου προσμονής, να κερδίσουν αυτά που προτιμάς, απέναντι στην υποχρέωση του να ακούσεις τις «εντολές» του ξένου Τύπου, των ανθρώπων που βιώνουν σχεδόν εκ των έσω τη βιομηχανία του Χόλιγουντ, αλλά και ν’ ακολουθήσεις τα άπειρα βραβεία που έχουν προηγηθεί και «φανερώνουν» (υποτίθεται) ρεύματα ή τάσεις που αφορούν στον τρόπο σκέψης των χιλιάδων ψηφοφόρων της Ακαδημίας.
Το 2014 έφερε μέσα στην «κούρσα» των Όσκαρ οκτώ (καλύτερες) ταινίες (άγνωστο γιατί «φρέναραν» σε αυτό το νούμερο, ίσως οπισθοχωρούν προς την πεντάδα, ξανά…), από τις οποίες σχεδόν οι μισές, αν τις τοποθετούσες στο πλαίσιο και τη λογική της Ακαδημίας προ μερικών ετών ή δεκαετιών, θα έπεφτε… μεγάλο γέλιο ή τα μέλη της θα σε ρωτούσαν «Από ποιον πλανήτη έρχεσαι;»!
Με έναν σχεδόν αστείο τρόπο, τα δύο αποψινά φαβορί αποτελούν τα πιο… ακραία αντι-οσκαρικά φιλμ που θα περίμενε ποτέ να δει κανείς να βρίσκονται σε αυτή τη θέση. Προερχόμενα από την ανεξάρτητη παραγωγή / διανομή (IFC το πρώτο και Fox Searchlight το δεύτερο), το «Μεγαλώνοντας» (έξι υποψηφιότητες) του Ρίτσαρντ Λίνκλεϊτερ και το «Birdman» (εννέα υποψηφιότητες) του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου, ταιριάζουν περισσότερο σε… φεστιβαλικές διοργανώσεις ή τα Spirit Award, παρά στο μέγεθος ενός θεσμού όπως αυτός της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, που μετράει 87 τελετές σήμερα!
Το «Μεγαλώνοντας» είναι… μια ιδέα, που κατά κάποιο τρόπο μας ξανα-σερβίρει ο Λίνκλεϊτερ ως ένα ενιαίο φιλμ μέσα σε «ρεαλιστικό» χρόνο ωρίμανσης των χαρακτήρων ή του καστ του, αν προτιμάς. Ο Τζέσι και της Σελίν… μεγάλωσαν μέσα από τρεις ταινίες, από το 1995 ως το 2013, τούτο εδώ το σόι το έκανε σε μια μόλις ταινία, με γυρίσματα διάρκειας 12 ετών. So what? Το κινηματογραφικό αποτέλεσμα ήταν βαρετό. Το «Birdman», από την άλλη, μοστράρει τα «αστειάκια» τεσσάρων σεναριογράφων και ενός επιδειξία σκηνοθέτη, χαϊδεύοντας την κατηγορία της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων της Ακαδημίας, τους ηθοποιούς. Είναι ένα φιλμ – βεγγαλικό, χωρίς ψυχή (χλωμή η υπερίσχυσή του στην κατηγορία πρωτότυπου σεναρίου), που δεν αγγίζει πουθενά την τόλμη της «Συνεκδοχής της Νέας Υόρκης» (2008), για να μην πάμε σε μια σαφώς πιο… εξευτελιστική σύγκριση με το «Όλα για την Εύα» (1950). Αλλά, είπαμε, οι καιροί αλλάζουν…
Τα φετινά προγνωστικά είχαν μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια. Δίχασαν ολοκληρωτικά κριτικούς και ξένους ανταποκριτές των Χρυσών Σφαιρών με τα Σωματεία των επαγγελματιών. Οι πρώτοι στάθηκαν δίπλα στο «Μεγαλώνοντας», οι δεύτεροι (παραγωγοί, ηθοποιοί και σκηνοθέτες) τους αγνόησαν εντελώς και ψήφισαν «Birdman». Επειδή ο λόγος των επαγγελματιών μετράει περισσότερο, διότι είναι και οι ψηφοφόροι – μέλη της Ακαδημίας, ο Τύπος σιώπησε. Και επειδή το φιλμ του Ινιάριτου μιλά για ηθοποιούς, μας κλείνει το μάτι. Όπως και να ‘χει, πάντως, δύσκολα θα υπάρξει ταινία που θα ξεπερνά τα τέσσερα Όσκαρ απόψε – και αυτή δεν θα είναι άλλη από το… «Ξενοδοχείο Grand Budapest» (εννέα υποψηφιότητες) του Γουές Άντερσον, που έχει σοβαρότερες αξιώσεις σε καλλιτεχνικές κατηγορίες. Τέλος, δίπλα στο μέγα δίλημμα («Λίνκλεϊτερ ή Ινιάριτου;») της βραδιάς, υπάρχει μυστήριο γι’ απόψε, το μοναδικό που θα μπορούσε να προκαλέσει major spoiler σε κάποιες βασικές κατηγορίες, όπως του μοντάζ, του πρώτου ανδρικού ρόλου και της ταινίας: ο «Ελεύθερος Σκοπευτής» (έξι υποψηφιότητες) του Κλιντ Ίστγουντ. Αξίζει περισσότερο από κάτι εργάκια μιας Κάθριν Μπίγκελοου. Στάθηκε πανίσχυρο στα ταμεία, έβγαλε ασπροπρόσωπη τη βιομηχανία σε μια περίοδο που… βαράνε μύγες, μπορεί να έχει ανάλογη πέραση και στα Όσκαρ; Ως κατασκευή, μετράει.
Ας δούμε τώρα τις τελικές προβλέψεις για τα αποψινά βραβεία. Αύριο θα επανέλθω, μετρώντας… θύματα και πληγές (καλό πράγμα είναι και η αυτοκριτική). Βασικό χαρακτηριστικό της λίστας που ακολουθεί: ένας είναι ο νικητής, όχι το τάδε μπορεί να το πάρει, αλλά είναι από δίπλα και το άλλο και άμα προκύψει το παράλλο μπορεί και να τα πάρει το τέταρτο και σας τα έλεγα, εγώ τα είχα «προβλέψει»…
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ
«Birdman» του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου. Είναι μια από τις δύο ταινίες με τις περισσότερες υποψηφιότητες (μαζί με το «Ξενοδοχείο Grand Budapest»). Όταν σε προτείνουν για εννέα βραβεία Όσκαρ, σημαίνει πως κάτι έχεις κάνει καλά για τα μέλη της Ακαδημίας. Σε πολλούς τομείς. Δεν μου είχε αρέσει. Αλλά δεν ψηφίζω εγώ. Ήδη έδειξαν την προτίμησή τους σε αυτό οι παραγωγοί, οι ηθοποιοί και οι σκηνοθέτες, μέσω των Σωματείων τους. Τρία στα τρία. Τεράστιο το εμπόδιο για το «Μεγαλώνοντας» του Λίνκλεϊτερ… Το μοντάζ, πάντως, που συχνότερα «καρφώνει» το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, δεν το έχει.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ
Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου για το «Birdman». Η σημασία του βραβείου του Σωματείου Σκηνοθετών, που τον έχει τιμήσει ήδη: τα μέλη του DGA αριθμούν 15.700 επαγγελματίες αυτής της κατηγορίας, οι οποίοι «μεταφράζονται» σε ένα 6% των μελών της Ακαδημίας. Ο αριθμός φαίνεται μικρός, όμως όταν μιλάει το Σωματείο συνήθως «κλειδώνει» το Όσκαρ. Από το 1948 μέχρι σήμερα, μόλις επτά σκηνοθέτες που τιμήθηκαν από το DGA δεν κράτησαν στην οσκαρική απονομή το αντίστοιχο αγαλματάκι.
ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ
Έντι Ρέντμεϊν για τη «Θεωρία των Πάντων». Αποδίδει μια εν ζωή φιγούρα που είναι γνώριμη στους περισσότερους από εμάς και παλεύει με το ίδιο του το σώμα, με θαυμαστή λιτότητα και σχεδόν μηδαμινή βοήθεια από το μακιγιάζ. Συσπάσεις προσώπου, το κυρτό «πέσιμο» του λαιμού, ο τρόπος που κάμπτει τον σκελετό του, το βάδισμά του (όσο ο ήρωας στέκεται στα πόδια του). Συγκλονιστικός, απ’ όπου κι αν τον κοιτάξεις. Ένα σύνολο δουλειάς τίμιο, θαρραλέο, γεμάτο ενέργεια και πάθος, που δεν γίνεται ποτέ γραφικό. Του το έχουν ήδη αναγνωρίσει με τα μεγαλύτερα βραβεία που προηγούνται των Όσκαρ.
ΠΡΩΤΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΡΟΛΟΣ
Τζουλιάν Μουρ για το «Still Alice». Η μόνη από τους ηθοποιούς που… θα το πάρουν και έχει προταθεί ξανά (είναι η πέμπτη φορά της). Απόψε είναι σα να βγήκε βόλτα για καφέ με τις φίλες της. Θα γυρίσει σπίτι με κάτι βαρύ…
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ
Τζ. Κ. Σίμονς για το «Χωρίς Μέτρο». Κι αυτός για περίπατο βγαίνει απόψε…
ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΡΟΛΟΣ
Πατρίσια Αρκέτ για το «Μεγαλώνοντας». Έχει ήδη μαζέψει διάφορα από πριν, δεν έχει σοβαρό ανταγωνισμό, περίπατος κι εδώ… Ίσως το μόνο σίγουρο Όσκαρ της ταινίας του Λίνκλεϊτερ.
ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
Γουές Άντερσον (σενάριο) και Χιούγκο Γκίνες (ιστορία) για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest». Η αναγνώριση της (άξιας) δημιουργίας ενός κόσμου μαγικά κινηματογραφικού. Που ξεκινά από το σενάριο κι ύστερα συναντά τις αισθητικές κατευθύνσεις του Άντερσον σε σκηνογραφία και φιλμικά κάδρα. Έχει ήδη στην κατοχή του και το βραβείο του κλάδου των σεναριογράφων. Τρίτη φορά υποψήφιος σε τούτη την κατηγορία.
ΔΙΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
Γκρέιαμ Μουρ για το «Παιχνίδι της Μίμησης». Από ένα φιλμ «παλαιάς κοπής» (κάποτε θα σάρωνε τα πάντα στα Όσκαρ), η αναγνώριση της σύνθεσης μιας ιστορίας πραγματικής που ξεδιπλώνεται μη γραμμικά, με κάμποσα layers που ξεκινούν από την κατασκοπεία και φτάνουν ως το taboo της σεξουαλικότητας του κεντρικού ήρωα. Κι αυτό φέρει ήδη τις δάφνες του κλάδου των σεναριογράφων.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΤΑΙΝΙΑ
«Ida» του Πάβελ Παβλικόφσκι, από την Πολωνία. Θα ήθελα να την δω και στο πρωτότυπο σενάριο και στον δεύτερο γυναικείο ρόλο. Είναι υποψήφια και στην κατηγορία της φωτογραφίας (δικαίως). Θα φοβόμουν την Αργεντινή («Ιστορίες για Αγρίους»), όμως τούτο εδώ κουβαλάει και το δράμα των Εβραίων από τον πόλεμο…
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ
«Πώς να Εκπαιδεύσετε το Δράκο σας 2» του Ντιν ΝτεΜπλουά. Το πρώτο είχε χάσει από το «Toy Story 3», το 2011. Τούτο εδώ έρχεται με το βραβείο καλύτερης ταινίας από τα Annie, τα αντίστοιχα του κλάδου. Πήρε και τη Χρυσή Σφαίρα. Το Σωματείο των Παραγωγών το είχε δώσει στο «The LEGO Movie», το οποίο απουσιάζει (!) από την οσκαρική πεντάδα.
ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
«Citizenfour» της Λόρα Πόιτρας. Ανάμεσα σε 39 βραβεία που έχει συγκεντρώσει μέχρι σήμερα, βρίσκεται και εκείνο του Σωματείου των Παραγωγών. Το controversial ντοκιμαντέρ για τον Έντουαρντ Σνόουντεν είναι ακλόνητο.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
Θα «τζογάρω» με το spoiler της κατηγορίας. Ρόμπερτ Γιέομαν για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest». Ο τύπος κάνει… της Παναγιάς τα μάτια, σε ασπρόμαυρο και έγχρωμο, σε ένα κάρο formats του κινηματογραφικού καρέ, σε μια μόλις ταινία. Σταθερός συνεργάτης τού Γουές Άντερσον, για πρώτη φορά υποψήφιος. Το Σωματείο του κλάδου το έδωσε στον Εμανουέλ Λουμπέσκι για το «Birdman», ο οποίος εμφανίζεται ως το φαβορί. Το είχε πάρει και πέρσι για το «Gravity» (εκεί με έβρισκε σύμφωνο). Η δουλειά τού Γιέομαν είναι περισσότερο καλλιτεχνική, του Λουμπέσκι παίρνει πόντους από το «τρικ» τού δήθεν μονοπλάνου.
ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΟΝΤΑΖ
Άλλη μια κατηγορία που λέω να «τζογάρω». Τομ Κρος (πρωτάρης στα Όσκαρ) για το «Χωρίς Μέτρο». Το Σωματείο του κλάδου το έδωσε στη Σάντρα Αντέαρ για το «Μεγαλώνοντας». Ως τι; Επειδή πήρε υλικό από γυρίσματα 12 ετών και έβγαλε ταινία διάρκειας 165 λεπτών; Μπράβο. Κατόρθωμα. Ταινία μοντάζ, όμως, ήταν εκείνη του Ντέιμιεν Τσαζέλ, που έκοβες τον λαιμό σου ότι σκηνοθέτης και μοντέρ θα έπρεπε να είναι ο ίδιος άνθρωπος. Υπόδειγμα δουλειάς, με συντονισμό και γνώση (ειδικά) επάνω στις συνθέσεις τις οποίες εκτελεί η μπάντα του μέντορα Σίμονς (βλέπε δεύτερο ανδρικό). Θα το διδάσκουν σε σχολές αυτό που έκανε ο Κρος.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ
Άνταμ Στόκχαουζεν και Άννα Πίνοκ για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest». Δαγκωτό, δεν έχει άλλη κουβέντα εδώ. Ο πρώτος ήταν υποψήφιος και πέρσι με το «12 Χρόνια Σκλάβος». Πέμπτη υποψηφιότητα για την Πίνοκ, που φέτος… θα χάσει από τον εαυτό της, αφού διεκδικεί Όσκαρ και με τα «Μυστικά του Δάσους»!
ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ
Μιλένα Κανονέρο για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest». Μεγάλη… ράφτρα! Κάτοχος τριών βραβείων Όσκαρ και υποψήφια ακόμη έξι φορές. Είναι σα να το έχει πάρει από τώρα…
ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
«Glory», από την ταινία «Selma». Θα ανεβούν, θα γκρινιάξουν που το φιλμ προτάθηκε μόνο για δύο Όσκαρ (και καλύτερης ταινίας) και… πάμε για το επόμενο.
ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Αλεξάντρ Ντεσπλά για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest». Πολλές φορές τα τελευταία χρόνια, η ταινία «σέρνει» μαζί της και τούτη τη βράβευση. Το φιλμ του Άντερσον έχει μεγαλύτερες συμπάθειες, ο Ντεσπλά είναι διπλά υποψήφιος εφέτος (και για το «Παιχνίδι της Μίμησης»), από το 2007 μέχρι σήμερα μετράει οκτώ (!) υποψηφιότητες και θα τον βρίσκουμε εδώ σχεδόν κάθε χρόνο, πια. Είναι μεγάλος συνθέτης (και της χρονιάς για τα World Soundtrack Awards). Το θέμα του κυρίου Μουστάφα με δυσκολία αφήνει στεγνά μάτια. Πολλοί, βέβαια, τοποθετούν ως φαβορί τον Γιόχαν Γιόχανσον («Η Θεωρία των Πάντων»). Είναι μια σοβαρή και ωραία κόντρα.
ΟΠΤΙΚΑ ΕΦΕ
«Φύλακες του Γαλαξία». Η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία του 2014 στις ΗΠΑ, πλήρως εξαρτημένη από τα οπτικά της εφέ. Παίζει μια κόντρα με το «Interstellar», αλλά το δεύτερο δεν φάνηκε να συγκινεί τόσο την Ακαδημία, τελικά.
ΜΑΚΙΓΙΑΖ & ΜΑΛΛΙΑ
Φράνσις Χάνον και Μαρκ Κούλιερ για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest». Ο δεύτερος είχε κερδίσει (αλλά θέλουμε να το ξεχάσουμε!) για το μακιγιάζ της «Σιδηράς Κυρίας», το 2012. Και μόνο για αυτό που έχουν κάνει πάνω στην Τίλντα Σουίντον, το αξίζει το team.
Υπάρχουν και δύο ηχητικά βραβεία (μοντάζ και συνολικού μιξάζ) που οι περισσότεροι δίνουν στον «Ελεύθερο Σκοπευτή» (η Cinema Audio Society προτίμησε το «Birdman», ίσως το δεύτερο να πάει προς τα εκεί, δηλαδή), στα μικρού μήκους… δεν είδα, δεν γνωρίζω, δεν απαντώ, τα υπόλοιπα αύριο, η δική μου η καρδιά φέτος ανήκει στο «Χωρίς Μέτρο» ως ταινία και στον Γουές Άντερσον… στις περισσότερες κατηγορίες. Όσο για εκείνους που δεν… χώρεσαν στις τελικές, οσκαρικές λίστες, ας περάσουν να παραλάβουν το Φραγκουλόσκαρ τους από εδώ!
Δες μέσω των παρακάτω links ποια ήταν η άποψη του FREE CINEMA για τα οκτώ φιλμ που προτάθηκαν για το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, με κριτικές που… προκάλεσαν έντονες συζητήσεις ή controversy τους τελευταίους μήνες:
