του Ηλία Φραγκούλη

Κάθε χρόνο, μετά το μαραθώνιο ξενύχτι της απονομής των βραβείων Όσκαρ, σκεφτόμαστε εκείνους που έχασαν και κάνουμε τις μικρές μας «κόντρες» μεταξύ φίλων για τις αδικίες που στιγμάτισαν διάφορες κατηγορίες. Αυτό που δεν θυμόμαστε πια, όμως, είναι… εκείνοι που δεν προτάθηκαν καν!

Μήπως θα έπρεπε να τους μνημονεύουμε με ένα εναλλακτικό βραβείο; Με αυτή τη σκέψη, το 2015, γεννήθηκε το… Φραγκουλόσκαρ! Χωρίς υποψηφιότητες, με μια διάθεση σαφούς αναγνώρισης της δουλειάς συντελεστών διαφόρων ειδικοτήτων, μπροστά ή πίσω από τις κινηματογραφικές κάμερες, τα Φραγκουλόσκαρ τιμούν τους «ριγμένους» των βασικών κατηγοριών που δεν θα περάσουν στην Ιστορία (και σε καμία επίσημη λίστα) ως διεκδικητές ενός κανονικού βραβείου Όσκαρ.

Χωρίς πολλές επισημότητες και red carpets, πάντοτε με τη συνοδευτική εικονογράφηση του γνωστού δημιουργού comics και γελοιογράφου Σπύρο Δερβενιώτη, τα Φραγκουλόσκαρ 2024 απονέμονται στους…

ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

«Dance the Night», σύνθεση των Ντούα Λίπα, Κάρολαϊν Εϊλίν, Άντριου Γουάιατ και Μαρκ Ρόνσον, με ερμηνεύτρια την πρώτη. Από το μεγαλύτερο παγκόσμιο κινηματογραφικό σουξέ του 2023, την «Barbie», φυσικά. Κατάφερε να βρεθεί στη σχετική shortlist των δεκαπέντε πρωτότυπων ασμάτων που… θα μπορούσαν. Αλλά εκεί βρίσκονταν και τα «I’m Just Ken» και «What Was I Made For?», τα οποία προτιμήθηκαν και προτάθηκαν, τελικά. Το τραγούδι της Λίπα έπαιζε στη σκηνή του party, το ακούγαμε όλο το καλοκαίρι παντού, από το trailer μέχρι τα ραδιόφωνα και τα clubs, είναι ένα instant classic χορευτικό pop hit, όμως… δεν είναι και 1979 εδώ πέρα, η Ακαδημία έχει «σοβαρευτεί»!

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Μίκα Λέβι για τη «Ζώνη Ενδιαφέροντος». Η μουσική για την ταινία του Τζόναθαν Γκλέιζερ επέζησε της shortlist των δεκαπέντε original score τούτης της κατηγορίας, όμως, στ’ αυτιά των μελών της Ακαδημίας τούτα τα σκοτεινά ηχοτοπία της Λέβι… μάλλον έγιναν «ένα» με το sound design του φιλμ, το οποίο προτάθηκε (μεταξύ άλλων) στην κατηγορία του καλύτερου ήχου. Ένα ενδιαφέρον θέμα για debate. Πάντως, είχε υποψηφιότητα στα Society of Composers and Lyricists Awards.

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ

Μιλένα Κανονέρο για το «Asteroid City». Το αντίστοιχο Σωματείο επαγγελματιών δεν την είχε προτείνει, επίσης. Το έχει κερδίσει τέσσερις φορές το Όσκαρ και το όνομά της είναι θρυλικό. Εδώ, τα ρούχα της «αγκαζάρουν» ιδανικά το τέλειο σκηνικό σύμπαν που οραματίστηκε ο Γουές Άντερσον. Καμία οσκαρική υποψηφιότητα για το φιλμ! Δείτε εδώ ένα σχετικό video για το ενδυματολογικό κομμάτι της δουλειάς που έγινε.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ

Άνταμ Στοκχάουζεν για το «Asteroid City». Ασύλληπτο το τι έστησε στο πουθενά μιας ερήμου στα περίχωρα της Μαδρίτης. Κι όμως, το αντίστοιχο Σωματείο επαγγελματιών δεν τον είχε προτείνει, επίσης. Είχε κερδίσει Όσκαρ το 2015, για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest». Να το ξαναπώ. Καμία οσκαρική υποψηφιότητα για τούτο το φιλμ! Δείτε εδώ ένα σχετικό video για το σκηνογραφικό κομμάτι της δουλειάς που έγινε. Μιλάμε για μεγάλη αδικία!

ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΜΟΝΤΑΖ

Πολ Γουότς για τη «Ζώνη Ενδιαφέροντος». Το όνομά του δεν βρέθηκε ούτε στη λίστα του Σωματείου των συναδέλφων του. Μοντάζ που… δεν «το φωνάζει», αλλά υπηρετεί πιστότατα μια αυστηρή σκηνοθετική γραμμή.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Λούκας Ζαλ για τη «Ζώνη Ενδιαφέροντος». Ούτε και το δικό του όνομα βρέθηκε στη λίστα του Σωματείου των συναδέλφων του. Πρόκειται για τον Πολωνό dp του Πάβελ Παβλικόφσκι, ο οποίος είχε προταθεί για την «Ida» (2015) και τον «Ψυχρό Πόλεμο» (2019). Με φυσικούς φωτισμούς κι ένα σύστημα λήψης εικόνων από τοποθετημένες κάμερες (δίχως συνεργείο!) στους εσωτερικούς χώρους, ο Ζαλ «συνυπογράφει» (μετά της καθοδήγησης του Τζόναθαν Γκλέιζερ) μία μνημειώδη δουλειά εξαιρετικής σημειολογίας. Δείτε εδώ ένα σχετικό video, όπου ο ίδιος μιλά για τη διαδικασία γυρίσματος του φιλμ.

ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

«Desperate Souls, Dark City and the Legend of Midnight Cowboy» της Νάνσι Μπουίρσκι (απεβίωσε πέρσι). Το ντοκιμαντέρ, από την άλλη, επέζησε μονάχα της shortlist των δεκαπέντε επικρατέστερων στο είδος του και δεν τα κατάφερε να μπει στην τελική πεντάδα. Παραδοξότητα: θέμα του είναι το χρονικό της δημιουργίας του «Καουμπόι του Μεσονυχτίου», που τιμήθηκε με το Όσκαρ καλύτερης ταινίας το 1970. Συγκινητική δουλειά αγάπης, και για το φιλμ και για τον Τζον Σλέσιντζερ.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ

«Ένα Ταξίδι για Πάπιες» των Μπενζαμέν Ρενέρ και Γκουιλό Ομσί. Δεν συμπεριλήφθηκε ούτε και στην πεντάδα των σχετικών με το είδος Annie Awards. Η διαρκής απουσία των animated παραγωγών της εταιρείας Illumination με βάζει σε «περίεργες» και καχύποπτες σκέψεις, πλέον! Διόλου τυχαία, από την επίσημη πεντάδα απουσιάζει φέτος και το mega hit των «Super Mario Bros.». Από την άλλη, δεν παίζει με τίποτα να λείπει τίτλος της Disney από τα Όσκαρ…

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΤΑΙΝΙΑ

«Bastarden» («Η Γη της Επαγγελίας») του Νίκολαϊ Άρσελ, από τη Δανία. Δεκαπέντε τίτλοι πέρασαν στη shortlist της καλύτερης «διεθνούς ταινίας» φέτος, μέσα από (συνολικά) ενενήντα δύο φιλμ που εστάλησαν στην Ακαδημία, διεκδικώντας μια θέση στην τελική πεντάδα των Όσκαρ. Σοκ η απουσία αυτού του εξαιρετικού δράματος εποχής, υποδειγματικού για το είδος και το mainstream σινεμά μυθοπλασίας. Πόσω μάλλον όταν ανακαλύπτεις ότι εντός των υποψηφίων κινηματογραφικών έργων έχουν προτιμηθεί… οι τουαλέτες του Τόκιο!

ΔΙΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Έρικ Ροθ και Μάρτιν Σκορσέζε για το «Δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού». Βασισμένο στο βιβλίο του Ντέιβιντ Γκραν. Το Σωματείο των Σεναριογράφων εκτίμησε τη δουλειά που έγινε σε τούτη τη διασκευή, η οποία θεωρώ ότι… χαντακώθηκε από το μοντάζ (αυτό προτάθηκε για Όσκαρ). Διότι η βάση υπήρχε και ήταν καλή. Η «κοπτοραπτική» το χάλασε (γνώμη μου)!

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Κρίστοφερ Μπόργκλι για το «Ονειρικό Σενάριο». Ανύπαρκτο στα WGA. «Μια meta-evolution του γουντιαλενικού φιλμικού σύμπαντος της περιόδου των ‘70s στο σήμερα και τους σύγχρονους προβληματισμούς μας», είχα γράψει στην κριτική του φιλμ. Είχε συγκινήσει και τον Άρι Άστερ, ώστε ν’ αναλάβει την παραγωγή του. Μελλοντικό cult classic, ακόμη και χωρίς οσκαρικές περγαμηνές.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΡΟΛΟΣ

Βαϊόλα Ντέιβις για το «Air». Δεν ήταν υποψήφια ούτε στα SAG. «Σκίζει (με την καλή έννοια) το ρόλο και το πάει… αβάδιστα για βραβεία της επόμενης χρονιάς, ακόμη και μ’ ένα σκέτο βλέμμα της απέναντι στο φακό της κάμερας! Τεράστια ηθοποιός», είχα γράψει πέρσι. Δεν την θυμήθηκαν φέτος. Δεν πειράζει. Εγώ θα θυμάμαι πάντα πόσο μεγάλωνε την οθόνη στις σκηνές της.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

Μιλό Μασαντό Γκρανέρ για την «Ανατομία μιας Πτώσης». Χωρίς υποψηφιότητα στα SAG. Αδιανόητη ερμηνεία από ανήλικο παιδί, που αισθανόσουν ότι το ζει, από το οικογενειακό δράμα της απώλειας του πατέρα μέχρι και τον συνειδησιακό Γολγοθά των σκηνών της δίκης ή των ανακρίσεων.

ΠΡΩΤΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΡΟΛΟΣ

Μάργκο Ρόμπι για την «Barbie». Σ’ αρέσει, δε σ’ αρέσει το έργο, η τύπισσα «έδειρε»! Της το αναγνώρισαν οι συνάδελφοί της με μια υποψηφιότητα στα SAG. Τσίμπησε την υποψηφιότητα ως παραγωγός του φιλμ! Ξύπνια (σε όλα της), όχι αστεία.

ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

Μαντς Μίκελσεν για το «Η Γη της Επαγγελίας». Δεν προτάθηκε από το Σωματείο των συναδέλφων του. Μονάχα από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου. Ο στωικός «μπάσταρδος» (του πρωτότυπου, δανέζικου τίτλου), ο οποίος μετατρέπεται σε μάρτυρας της πάλης των τάξεων και γίνεται ήρωας μέσω της δύναμης οργής που χαρακτηρίζει το μέσα του. Με βλέμματα που (θα) μπορούσαν να «λυγίσουν» τα πάντα.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ

Άρι Άστερ για το «Ο Μπο Φοβάται». Γιατί έτσι! Δεν τον έχει (υπο)στηρίξει κανείς σκηνοθετικά. Θα μου πείτε… «ήταν οσκαρικό αυτό το πράμα; Αυτή η παραξενιά;». Κι εγώ θα σας απαντήσω: γιατί; Ήταν το «Poor Things»;

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ

«Δύσκολα βρίσκεις όμοιό του. Δύσκολα αγαπάς τέτοιο σινεμά ή μπορείς και να μισήσεις ταυτόχρονα. Και εύκολα το φοβάσαι, φυσικά. Εγώ, στην τελική, με τα εύκολα δεν τα πήγαινα ποτέ καλά…», κατέληγα στο κείμενο κριτικής του «Ο Μπο Φοβάται» του Άρι Άστερ. Κανείς (σχεδόν) δεν αναγνώρισε κάποια καλλιτεχνική αξία εδώ, από κάθε κλάδο! Εξαιρείται το Art Directors Guild, με μία υποψηφιότητα καλύτερης σκηνογραφίας σε φιλμ τοποθετημένο σε σύγχρονο πεδίο δράσης. Το φοβήθηκαν το έργο αυτό. Φοβούνται να δουν έναν δημιουργό να εκτίθεται σε τέτοιο βαθμό, στη μεγάλη οθόνη. Ο χρόνος, βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις, έχει κρίνει καλύτερα από τα Όσκαρ…

Και αυτά ήταν τα Φραγκουλόσκαρ 2024! Σχολιάστε ελεύθερα παρακάτω ή προσθέστε κι άλλους απόντες από τις φετινές υποψηφιότητες. Ανανεώνουμε το ραντεβού μας για του χρόνου, για να εντοπίσουμε τις όσο το δυνατόν καλύτερες… αστοχίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Τον αξίζουν τον… αντι-θεσμό τους τα Όσκαρ!