του Ηλία Φραγκούλη

Κάθε χρόνο, μετά από το μαραθώνιο ξενύχτι της απονομής των βραβείων Όσκαρ, σκεφτόμαστε εκείνους που έχασαν και κάνουμε τις μικρές μας «κόντρες» μεταξύ φίλων για τις αδικίες που στιγμάτισαν διάφορες κατηγορίες. Αυτό που δεν θυμόμαστε πια, όμως, είναι εκείνοι που… δεν προτάθηκαν καν!

Μήπως θα έπρεπε να τους μνημονεύουμε με ένα… εναλλακτικό βραβείο; Με αυτή τη σκέψη, το 2015, γεννήθηκε το… Φραγκουλόσκαρ! Χωρίς υποψηφιότητες, με μια διάθεση σαφούς αναγνώρισης της δουλειάς συντελεστών διαφόρων ειδικοτήτων, μπροστά ή πίσω από τις κινηματογραφικές κάμερες, τα Φραγκουλόσκαρ τιμούν τους «ριγμένους» των βασικών κατηγοριών που δεν θα περάσουν στην Ιστορία (και σε καμία επίσημη λίστα) ως διεκδικητές ενός κανονικού βραβείου Όσκαρ.

Χωρίς πολλές επισημότητες και red carpets (εξαιρείται η χλίδα εικονογράφηση από τον αγαπητό δημιουργό comics και γελοιογράφο Σπύρο Δερβενιώτη), λοιπόν, τα Φραγκουλόσκαρ 2016 απονέμονται στους…

ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

«See You Again», σύνθεση των Τζάστιν Φρανκς, Άντριου Σένταρ, Τσάρλι Πουθ και Κάμερον Τόμαζ, σε ερμηνεία των Γουίζ Καλίφα και Πουθ. Πέρασε από την κορυφή του Billboard για δώδεκα εβδομάδες, έκλεινε συμβολικά (και πραγματικά εύστοχα) το «Fast & Furious 7» μεταδίδοντας απίστευτη συγκίνηση στους fans αυτού του κινηματογραφικού franchise, καθώς αποχαιρετούσαν τον άδικα χαμένο Πολ Γουόκερ. Μεγάλο φάουλ η απουσία του.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Αλεξάντρ Ντεσπλά για το «Κορίτσι από τη Δανία». Ναι, το κέρδισε μόλις πέρσι για το «Ξενοδοχείο Grand Budapest». Αυτό, όμως, δε σημαίνει πως δεν άξιζε ακόμη μια υποψηφιότητα φέτος (από τις πέντε δουλειές που είχε μέσα στο 2015). Ο παραγωγικότερος συνθέτης μουσικής για τον κινηματογράφο σήμερα, υπέγραψε ένα λειτουργικότατο score για το φιλμ του Τομ Χούπερ, υπογραμμίζοντας με τα πνευστά του (κυρίως) την ευθραυστότητα του κεντρικού του ήρωα.

ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

«Listen to Me Marlon» του Στίβαν Ράιλι. Η ζωή και η καριέρα του Μάρλον Μπράντο με ηχητικά ντοκουμέντα του ιδίου (και ένα ψηφιακό ολόγραμμα της κεφαλής του που, ενίοτε, στοιχειώνει με την παρουσία του το φιλμ, σαν από μια άλλη συμπαντική διάσταση), επιλεγμένα μέσα από εκατοντάδες ώρες προσωπικών του ηχογραφήσεων – εξομολογήσεων. Τόσο παράδοξα όμορφο να ακούς τη φωνή του ηθοποιού να αφηγείται έναν σχεδόν αλλόκοτο βίο…

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ ΚΙΝΟΥΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ

«Minions» των Πιέρ Κοφέν και Κάιλ Μπάλντα. Ο Στούαρτ, ο Κέβιν και ο Μπομπ δεν αγαπήθηκαν και τόσο από τα μέλη της Ακαδημίας, αν και έφεραν 1.159.398.397 δολάρια (!) από το παγκόσμιο box-office. Από το κινηματογραφικό franchise που τα «γέννησε», στο παρελθόν είχαμε συναντήσει στις υποψηφιότητες αυτής της κατηγορίας μονάχα το «Εγώ ο Απαισιότατος 2», το 2014. Ας ελπίσουμε ότι θα τα μνημονεύσουν κάπως αυτά τα ξεκαρδιστικά πλασματάκια απόψε, γιατί… είναι πολλά τα λεφτά, Χόλιγουντ!

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΤΑΙΝΙΑ

«Η Ολοκαίνουργια… Καινή Διαθήκη!» του Ζακό Βαν Ντορμέλ, από το Βέλγιο. Είχε περάσει στη shortlist των εννέα φιλμ, αλλά δεν κατάφερε να μπει στην τελική πεντάδα. Μια ταινία που δοκίμαζε την πίστη σου στη ζωή, την εξέλιξη ή τα αδιέξοδα του πολιτισμού, την ύπαρξη ενός κάποιου πεπρωμένου, εκείνης της «δεύτερης ευκαιρίας» που υπόσχεται να σε οδηγήσει σε άλλους τόπους… της καρδιάς.

ΔΙΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Άαρον Σόρκιν για το «Steve Jobs». Τρεις σημαδιακές παρουσιάσεις προϊόντων που άλλαξαν τη σύγχρονη τεχνολογία, τρεις μεγάλες σεκάνς παρασκηνίων από τον κόσμο και το μυαλό του κυρίου Τζομπς. Άθλος γραφής διαλόγου για κινηματογραφική ταινία, σύλληψη αφήγησης διόλου… φιλική προς τον θεατή (ακόμη και τους επαγγελματίες του Χόλιγουντ, όπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος), συνολικά μια δουλειά με θρασύτητα η οποία αναγνωρίστηκε από το Σωματείο των Σεναριογράφων στις δικές του υποψηφιότητες.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΣΕΝΑΡΙΟ

Έιμι Σούμερ για το «Κατακούτελα». Ένας θρίαμβος κατά των κλισέ που έχουν εγκλωβίσει ολόκληρο το genre της ρομαντικής κομεντί στους συντηρητικούς κανόνες του αμερικανικού sitcom, με μια εισαγωγική σκηνή (ο πατέρας εξηγεί στις δύο ανήλικες κόρες του την έλλειψη λογικής σε μια… μονογαμική σχέση!) η οποία θα πρέπει να διδάσκεται ως γραφή σεναρίου. Το Σωματείο των Σεναριογράφων το είχε στην πεντάδα του. Η Ακαδημία, όμως, δεν εκτιμά την κωμωδία.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΡΟΛΟΣ

Αλίσια Βικάντερ για το «Από_Μηχανής». Θα το πάρει για το «Κορίτσι από τη Δανία», αλλά θα μπορούσε να είχε διπλή υποψηφιότητα σε αυτή την κατηγορία με την ερμηνεία της ως θηλυκό robot με… ανθρωπιά υψηλού IQ, στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Άλεξ Γκάρλαντ. Και οι δύο ταινίες μαζί, φυσικά, ενισχύουν την δικαιωματική νίκη της φέτος.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

Τζέικομπ Τρέμπλεϊ για «Το Δωμάτιο». Η μεγαλύτερη αδικία της χρονιάς από όλες τις κατηγορίες ρόλων! Δεν ξέρω πως μπόρεσε αυτό το παιδάκι να μπει στον χαρακτήρα του Τζακ και να αποδώσει τόσο απαίδευτα ρεαλιστικά την τραυματική ψυχοσύνθεση του ήρωά του. Το Σωματείο των Ηθοποιών είχε συμπεριλάβει την υποψηφιότητά του στους δεύτερους ρόλους. Κάτι ήξεραν εκείνοι…

ΠΡΩΤΟΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΡΟΛΟΣ

Δεν είναι η Σούμερ για το «Κατακούτελα», δεν είναι η Έμιλι Μπλαντ για το «Sicario». Είναι η Σαρλίζ Θέρον για το «Mad Max: Ο Δρόμος της Οργής»! Εκτός του ότι μιλάμε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο που… αφανίζει τον ομώνυμο ήρωα, αυτό που καταφέρνει η Θέρον εδώ είναι (σχεδόν) το θηλυκό αντίστοιχο των επίπονων και απαιτητικών γυρισμάτων για τα οποία υποτίθεται πως ο Λεονάρντο ΝτιΚάπριο «αξίζει» το Όσκαρ στην «Επιστροφή». Αν είχε αρκούδες στην έρημο…

ΠΡΩΤΟΣ ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

Τζόνι Ντεπ για την «Ανίερη Συμμαχία». Ένας ρόλος που επέτρεψε στον ηθοποιό να βρει ξανά τη χαμένη ταυτότητα της υποκριτικής του δύναμης, με την οποία έχασε την επαφή προ ετών, φορώντας ουκ ολίγα (εμπορικότατα) προσωπεία… καρναβαλιού. Το Σωματείο των Ηθοποιών τον πρότεινε, αλλά η Ακαδημία τον είδε σαν καρικατούρα. Εδώ που τα λέμε, έχει να του δείξει λίγη αγάπη από το 2008…

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ

Τομ Χούπερ για το «Κορίτσι από τη Δανία». Η κομψότατη ανασύσταση περιόδου πιστώθηκε αποκλειστικά σε σκηνικά και κοστούμια (με υποψηφιότητες και στις δύο κατηγορίες), ενώ οι υποψηφιότητες ρόλων της Βικάντερ και του Έντι Ρέντμεϊν (για πρώτο ανδρικό αυτός) μάλλον αντιμετωπίστηκαν ως υπερίσχυση υποκριτικών ταλέντων και ουχί καθοδήγησης. Ισχύει και το αντίθετο, όμως. Ένας εξαιρετικός ηθοποιός χρειάζεται μερικές φορές και τον κατάλληλο σκηνοθέτη που θα τον… «συμμαζεύει» από την άλλη πλευρά του φακού.

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΑΙΝΙΑ

«Straight Outta Compton», παραγωγή των Ice Cube, Ματ Αλβάρεζ, Φ. Γκάρι Γκρέι, Dr. Dre και Σκοτ Μπέρνσταϊν. Θα το βούλωναν πολλά στόματα με αυτή την υποψηφιότητα. Το Σωματείο των Παραγωγών το είχε προτείνει το φιλμ. Και πολύ καλά είχε κάνει! 161.197.785 δολάρια στο αμερικανικό box-office, θετικές κριτικές, περιεχόμενο δυναμίτης (ειδικά στο πρώτο μισό του, πριν δώσει τη θέση του στο απαραίτητο μελόδραμα της βιογραφίας) που σχολιάζει πολύ σκληρά την έξαρση της αστυνομικής βίας στις ΗΠΑ σήμερα, σε ένα 2015 στο οποίο τα κρούσματα δολοφονιών από… το χέρι του Νόμου ήταν δραματικά αυξημένα σε σχέση με τα 80’s όπως τα απεικονίζει με (επιπλέον) πολιτική πειθώ ο Γκρέι. Φαίνεται πως η Ακαδημία αντέχει να βλέπει μόνο μουσικές βιογραφίες… «έγχρωμων» celebrities τύπου «Ray» (υποψήφια για καλύτερη ταινία το 2005) και η περίπτωση των N.W.A. δεν ταίριαζε με το red carpet. Όπως και η αληθινή rap της εποχής κατά την οποία αυτή η σκηνή είχε κάτι να δηλώσει σε κοινωνικό επίπεδο. Πώς να το κάνουμε; Τα Όσκαρ είναι πιο φάση… Eminem. Και αυτό δεν το πετάω βανδαλιστικά εξαιτίας του σκανδαλιστικού θέματος με το «diversity» εφέτος. Απλά, όπως έστρωσες, θα κοιμηθείς… Πάντως, ας επισημανθεί η (μοναδική) οσκαρική υποψηφιότητα του «Compton» στην κατηγορία του πρωτότυπου σεναρίου, είναι σημαντική ως στοιχειώδης αναγνώριση του φιλμ.

Αυτά ήταν τα Φραγκουλόσκαρ 2016! Και του χρόνου να ‘μαστε καλά, να εντοπίζουμε τις καλύτερες… αστοχίες των μελών της Ακαδημίας Κινηματογράφου.