του Ηλία Φραγκούλη

Σκέψου μια παρτίδα σκάκι… για τρείς! Διότι εδώ (επιπλέον) παίκτης είναι ακόμη και το ίδιο το board της σκακιέρας, που παίρνει τη μορφή ρομποτοειδούς, με αντίπαλους τον δημιουργό της και έναν νεαρότερο αλλά genius programmer, ο οποίος δεν αποτελεί απαραίτητα τον «αδύναμο κρίκο» στο όλο παιχνίδι.

Είναι ένας δίκαιος παραλληλισμός σε σχέση με την πλοκή τού «Από_Μηχανής», του σκηνοθετικού ντεμπούτου του συγγραφέα και έμπειρου, πλέον, κινηματογραφικού σεναρίστα (πολλάκις συνεργάτη του Ντάνι Μπόιλ), Άλεξ Γκάρλαντ. Πιθανότατα αγχωμένος από τις νέες του ευθύνες, ο Γκάρλαντ παίρνει εξαρχής κάποιες αποφάσεις γύρω από τους «κινδύνους» της αφήγησης και κλείνει όλη την ιστορία του σε ένα περιτύλιγμα… τεσσάρων τοίχων κλινικής, αυστηρής αλλά εξαιρετικού design αισθητικής, παίζοντας αρκετά ύπουλα με τα μυστικά των χώρων της οικίας του Νέιθαν (Όσκαρ Άιζαακ), ο οποίος εμφανίζεται ως ένας δόκτωρ Φρανκενστάιν της υψηλής τεχνολογίας του σήμερα (ερωτηματικό εδώ, αφού το φιλμ δεν ορίζει χρόνο μέλλοντα ή μη).

Στην ουσία, όμως, ο Γκάρλαντ αυτο-παγιδεύεται (μαζί με τους λιγοστούς του χαρακτήρες) σε ένα «σκηνικό» που μπορεί να κατηγορηθεί και ως θεατρίζον, περιορίζοντας την κινηματογραφική απόλαυση του θεατή, ο οποίος εστιάζει εντονότερα στα τρία βασικά πρόσωπα της παρτίδας που λέγαμε. Και, φυσικά, όσο πιο προσεκτικά τα παρατηρείς, τόσο μεγαλύτερα γίνονται τα ελαττώματά τους…

Παρ’ όλα αυτά, σε παρασύρουν. Γιατί ο διάλογος είναι ευφυής, ξεπερνά τις νύξεις περί «βλασφημίας» απέναντι σε ό,τι έπλασε ο Θεός, βάζοντας τον Δημιουργό της Ava (Αλίσια Βικάντερ) να επιλέγει σκόπιμα το… γένος θηλυκό, ώστε να δίνει το πάνω χέρι όχι στα ηθικά όρια και διλήμματα της επιστήμης αλλά στον πόλεμο των δύο φύλων! Έτσι, η κόντρα των δύο ανδρών αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον, πόσω μάλλον όταν το «έπαθλο» του πόθου τους αποδεικνύεται πως διαθέτει λογική και συναίσθημα που ξεπερνά όσα φανταζόμασταν για την τεχνητή νοημοσύνη.

Οι fans του φανταστικού σινεμά θα εντοπίσουν αρκετές αναφορές «έμπνευσης», από «Metropolis» και «Blade Runner» μέχρι ένα σαφώς πιο φεμινιστικό κλείσιμο του ματιού προς το «The Stepford Wives», ενώ η φόρμα της εικόνας φλερτάρει εναγωνίως με τα φουτουριστικά πρότυπα του Κιούμπρικ, άρα υπάρχει μπόλικη τροφή για αυτού του είδους τους θεατές. Όταν, όμως, ο Γκάρλαντ υποχρεώνεται να οδηγήσει την πλοκή σε ένα κλείσιμο κορύφωσης, τα πάντα μπαίνουν στην τροχιά ενός fast-forward αφέλειας, έστω και αν η τελική εκδίκηση είναι δίκαιη. Έχουν προηγηθεί, βέβαια, κάποια twists… μουλωχτά, ενώ η παρουσία ενός τέταρτου χαρακτήρα στο φιλμ δεν έχει σχεδιαστεί με τη σοβαρότητα που χαρακτηρίζει τους τρεις βασικούς ήρωες. Και αυτό μαρτυρά μια αμηχανία ως προς την ολοκλήρωση των στόχων τού «Από_Μηχανής».