του Ηλία Φραγκούλη

Καμία από τις φετινές ταινίες των (για γέλια) Όσκαρ δεν έδειξε ικανή να ενώσει τους επαγγελματίες του Χόλιγουντ σε προτιμήσεις εφέτος. Το Σωματείο των Σεναριογράφων ψήφισε «Promising Young Woman» (για πρωτότυπο) και «Borat Subsequent Moviefilm» (για διασκευασμένο), το πλέον υπολογίσιμο σε γνώμη Σωματείο των Παραγωγών ψήφισε «Nomadland» και χθες το Σωματείο των Ηθοποιών, με τη γνωστή δυναμική του μεγαλύτερου αριθμού ψηφοφόρων στην Ακαδημία, πριμοδότησε (από πλευράς του) τη «Δίκη των 7 του Σικάγου» στην κατηγορία του καλύτερου ensemble. Συμπέρασμα… κανένα, δηλαδή. Μένει, πια, το Σωματείο των Σκηνοθετών για να ξεδιαλύνει (;) ελαφρώς την κατάσταση με την ψηφοφορία του (το βραβείο απονέμεται στις 10 Απριλίου). Εάν εκεί το πράγμα παίξει μεταξύ Κλόι Τζάο («Nomadland») και Άαρον Σόρκιν («Η Δίκη των 7 του Σικάγου»), έχει καλώς. Θα βγει ένας μπούσουλας οσκαρικού φαβορί (ειδικά στην περίπτωση της πρώτης, της οποίας το φιλμ προφανώς και δεν διεκδικούσε τίποτα στο ensemble των ηθοποιών). Εάν, όμως, οι σκηνοθέτες πάνε προς Ντέιβιντ Φίντσερ και «Mank» μεριά, τότε μιλάμε για απόλυτο μπάχαλο.

Πόσο… στα σοβαρά πρέπει να παίρνουμε το μεγάλο βραβείο του Σωματείου των Ηθοποιών; Περί τα 160.000 μέλη (σχεδόν τα 130.000 από αυτά χαρακτηρίζονται ως πιο «ενεργά») αριθμεί το SAG, κοινώς φαντάζει λιγάκι… «ξέφραγο αμπέλι». Από όλους αυτούς, εφέτος στα Όσκαρ ψηφίζουν 1.363 μέλη που ανήκουν και στην AMPAS, εκπροσωπώντας το αριθμητικά μεγαλύτερο «σινάφι» των επαγγελματιών του Χόλιγουντ που, θεωρητικά, επηρεάζει δυναμικά τα πράγματα. Ή μήπως όχι; Τα τελευταία χρόνια το Σωματείο μετράει επικές ήττες στο ensemble, με παραδείγματα όπως το «Black Panther», το «Τρεις Πινακίδες Έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι» ή το «Αφανείς Ηρωίδες». Πέρσι, πάντως, είχαν πιάσει το «νόημα» και είχαν ψηφίσει τα «Παράσιτα» του Μπονγκ Τζουν-Χο (φωτό), τα οποία κατέληξαν να πάρουν και το Όσκαρ καλύτερης ταινίας.

Πριν προχωρήσω σε κάποιες επιπλέον προσωπικές παρατηρήσεις, ας δούμε και τις τέσσερις υπόλοιπες κινηματογραφικές κατηγορίες ρόλων, όπου έγινε… του «diverse» το πανηγύρι! Ο (μαύρος) Τσάντγουικ Μπόουζμαν (ο οποίος ηττήθηκε από τον καρκίνο στα 43 του τον περσινό Αύγουστο) ήταν ο νικητής του βραβείου πρώτου ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στο φιλμ «Ma Rainey’s Black Bottom» (φωτό), ενώ από την ίδια ταινία η (μαύρη) Βαϊόλα Ντέιβις έκανε την έκπληξη στο βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου, ανατρέποντας τα προγνωστικά που ήθελαν μια εύκολη νίκη για την Φράνσις ΜακΝτόρμαντ («Nomadland»). Ο δεύτερος ανδρικός ρόλος πήγε στον (μαύρο) Ντάνιελ Καλούγια για την ερμηνεία του στο «Judas and the Black Messiah», ενώ ο δεύτερος γυναικείος ρόλος εξέπληξε επίσης, με νίκη της (Κορεάτισσας) Γιου-Τζουνγκ Γιούν για την ερμηνεία της στο πολυσυζητημένο αμερικανοασιατικό «Minari» (εδώ σνομπαρίστηκε η Γκλεν Κλόουζ από το «Hillbilly Elegy»).

Ο αμερικανικός Τύπος, που τόσο έχει στηρίξει την agenda του «diversity», παραληρεί για το γεγονός ότι τα φετινά βραβεία του Σωματείου των Ηθοποιών ανήκουν (για πρώτη φορά στα χρονικά) ολοκληρωτικά σε επαγγελματίες… «of color» και κάπου εδώ περνάμε στην παράδοξη ακρότητα μιας συνθήκης που αν παγιωθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο θα μοιάζει… «ρατσιστική» από την ανάποδη! Εάν στον «έγχρωμο» πρωταγωνιστικό ρόλο του δέρματος των ηθοποιών προσθέσουμε και το ακτιβιστικό θέμα της «Δίκης των 7 του Σικάγου» (φωτό), ίσως μπορούμε να μιλάμε για μία διαρκώς διογκούμενη τάση του Χόλιγουντ να ψηφίζει όχι με καλλιτεχνικά (πρωτίστως) κριτήρια, αλλά με άποψη πολιτική και «σκεπτόμενη». Αντί να μιλάμε για το σινεμά, εσχάτως δόθηκε προτεραιότητα στον αντι-τραμπισμό, στην καταπίεση των μαύρων ή των γυναικών, κάπου (πιο πρόσφατα) προστέθηκε και η ασιατική «μειονότητα», και ποιος ξέρει τι άλλο θα βρουν στο μέλλον για να φανούν πιο ενεργοί (ή σημαντικοί…) κοινωνικά στο μέλλον.

Την ίδια στιγμή, μιλάμε για ένα 2020 όπου η κινηματογραφική βιομηχανία χτυπήθηκε απίστευτα από την εμφάνιση του COVID-19, με τα σινεμά να παραμένουν κλειστά για πάρα πολλούς μήνες, τις μεγάλες στουντιακές παραγωγές ν’ απέχουν από τις αίθουσες και το streaming να απειλεί ν’ αλλάξει τα δεδομένα της διανομής των κινηματογραφικών παραγωγών. Έτσι, ακόμη και το Netflix δείχνει πιο δυναμικό στις οσκαρικές του διεκδικήσεις φέτος, παρά το γεγονός ότι τα «χαρτιά» που έριξε στην αντίστοιχη κούρσα δεν ήταν φορτωμένα με τα συνηθισμένα καλλιτεχνικά «άλλοθι» ή ονόματα τεράστιας φήμης και αναγνώρισης από το industry. Μοιραία, μιλάμε για ένα οσκαρικό έτος που ο θεσμός θα θυμάται με πραγματική λύπη (και μιζέρια), καθώς προβλέπεται ο απόλυτος πάτος στην τηλεθέαση της απονομής των βραβείων (στις 25 Απριλίου), με τους Αμερικανούς moviegoers να δηλώνουν πλήρη άγνοια για τα φιλμ που διαγωνίζονται φέτος! Σε έρευνα που δημοσίευσε το Variety (βλέπε τα αποτελέσματα στην παραπάνω εικόνα), η αναγνωρισιμότητα των κινηματογραφικών παραγωγών από τις οποίες αποτελείται η λίστα των υποψηφίων για το Όσκαρ καλύτερης ταινίας της χρονιάς είναι πραγματικά τραγική σε ποσοστά! Και αν τα πράγματα δεν αλλάξουν δραστικά για το σινεμά στην πορεία του 2021, φοβάμαι πως ο θεσμός δεν θ’ αντέξει να βιώσει ένα παρόμοιο χάλι και την επόμενη χρονιά. Τα Όσκαρ δεν απέκτησαν όλη αυτή τη βαρύτητα στον κόσμο σαν ένα… «inside joke» των επαγγελματιών του Χόλιγουντ.