«Borat Subsequent Moviefilm»: Ατυχώς προβλέψιμος…
… και με το ζόρι «πολιτικός», ο «Μπόρατ», ο δημοφιλής χαρακτήρας που έπλασε το 2006 ο Σάσα Μπάρον Κοέν, κάνει ένα… υπόπτου timing τηλεοπτικό comeback μέσω της πλατφόρμας του Amazon Prime, λίγες εβδομάδες πριν από τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Μάλιστα…
Στην κριτική που είχα γράψει τότε για τον κινηματογραφικό «Borat», είχα αποκαλέσει το φιλμ «ένα αυτοσχέδιο ανέκδοτο», το οποίο επένδυε (παραδόξως σοβαρά) στο σοκ του καινούργιου, κάτι που αγαπώ ν’ αναζητώ στο σύγχρονο σινεμά, μα αυτό εμφανίζεται σπανιότατα. Η ταινία του 2006 ήταν μία παρωδία με πολλαπλά layers στόχων που σχετίζονταν με την αμερικανική κοινωνία και τον τρόπο ζωής, πρωτίστως. Άρα, υπήρχε μία κάποια βασική εστίαση στη θεματική, μέσα σε όλο το συρφετό (με την καλή έννοια) από σκετσάκια εμφανίσεων / εισβολών της persona του «Μπόρατ» εντός της καθημερινότητας απλών ή μη ανθρώπων. Κάπου ανάμεσα στη λογική της «candid camera» και του ψευδοντοκιμαντέρ, ο φιλμικός «Borat»… έπαιρνε σώβρακα σαν ένα σχεδόν υβριδικό «πείραμα» αφήγησης, πρωτοφανές και πέρα από κάθε σύμβαση κινηματογραφικής αφήγησης. Γι’ αυτό και η τότε ταινία του έγινε ένας θρύλος (πόσω μάλλον) για το genre της κωμωδίας.
Το ξάφνιασμα της επανεμφάνισης του ήρωα που δημιούργησε ο Σάσα Μπάρον Κοέν με ένα sequel, μου προκάλεσε ανάμεικτα συναισθήματα. Αρχικά, την ανησυχία του αν θα είναι (έστω) σχεδόν το ίδιο αστείος. Ξαναγελάς το ίδιο δυνατά μ’ ένα ανέκδοτο που έχεις ακούσει ξανά και ξανά; Επίσης, το σημερινά πλέον διαδεδομένο στις λαϊκές μάζες, περισσότερο προσβάσιμο μέσο ψυχαγωγίας μιας τηλεοπτικής πλατφόρμας, στην περίοδο του COVID-19 και των (κατά βάση) κλειστών κινηματογραφικών αιθουσών, σε συνδυασμό με το timing της διανομής του «Borat Subsequent Moviefilm» δύο εβδομάδες πριν από τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, με έκανε να παρακολουθήσω το φιλμ με κάμποσες επιφυλάξεις. Και είχα ένα δίκιο…
Η πιο ουσιαστική διαφορά του «Borat» από το «Borat Subsequent Moviefilm» είναι ότι το πρώτο γινόταν μία πολιτική ταινία προσεγγίζοντας την αμερικανική κοινωνία. Το δεύτερο ζορίζεται για να είναι μία πολιτική ταινία… από γεννησιμιού της. Η σκοπιμότητα της ύπαρξης του φιλμ είναι πολιτική. Ο… McDonald Τραμπ είναι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ που οι παραγωγοί του φιλμ δεν γουστάρουν. Και η ταινία υπενθυμίζει διαρκώς στους (Αμερικανούς) θεατές της ότι σε λίγες μέρες ψηφίζουν. Αν το 2006, ο Λάρι Τσαρλς σκηνοθετούσε ένα βαρύ χτύπημα επάνω στην «πολιτική ορθότητα» που… αλλοίωνε τον «πολιτισμό» του μέσου Αμερικανού και του «ονείρου» του, το 2020 ο Τζέισον Γουόλινερ επιτίθεται στην «πολιτική ορθότητα» με κανόνες… «πολιτικής ορθότητας», αφαιρώντας πόντους αναρχισμού και πρωτοτυπίας από το όλο εγχείρημα. Το «Borat Subsequent Moviefilm» θα ήθελε να είναι όσο σουρεαλιστικό ήταν το «Borat», αλλά καταλήγει… ατυχώς προβλέψιμο. Και στην πλειοψηφία του άστοχο. «Άσφαιρο».
Η πλοκή του του sequel του «Borat» βρίσκει τον ήρωα καταδικασμένο σε ισόβια από την Κυβέρνηση του Καζακστάν, εξαιτίας του ρεζιλέματος της χώρας που προκάλεσε το παγκόσμιο σουξέ εκείνου. Ο Πρόεδρός της, όμως, αποφασίζει να του δώσει μια δεύτερη ευκαιρία, ταξιδεύοντας ξανά στις ΗΠΑ, για να δώσει στον εκεί Αντιπρόεδρο Μάικ Πενς ένα δώρο (τον Τζόνι τον πίθηκο, τον Υπουργό Πολιτισμού του Καζακστάν και #1 πορνοστάρ της χώρας!), ελπίζοντας να κερδίσει την εύνοια του McDonald Τραμπ και να μπει στο «club» των αθλιότερων ηγετών του πλανήτη! Ο Μπόρατ θα φτάσει στην Αμερική με την έφηβη (και σε σχεδόν πρωτόγονη κατάσταση) κόρη του, Τούταρ, η οποία ταξιδεύει κρυφά μαζί με τον Τζόνι τον πίθηκο που στην πορεία έχει μετατραπεί σε… «tartare» ημερήσιο γεύμα της (!), καθώς και οι δύο ήταν έγκλειστοι σε ένα ευμέγεθες κασόνι.
Η νεαρή Τούταρ έχει μεγαλώσει σαν σκουπίδι, με τους απόλυτα αντι-φεμινιστικούς όρους διαπαιδαγώγησης της πατρίδας της, δίχως ίχνος δικαιωμάτων, με τον τρόμο πως αν αγγίξει το μουνί της, αυτό θα την… φάει ολόκληρη, και το όνειρό της είναι ένα ιδανικό… κλουβί με έναν αρσενικό αφέντη, στην παράδοση της ηρωίδας του αγαπημένου της animated παραμυθιού… Μελάνια! Το «Borat Subsequent Moviefilm» διακατέχεται από την τυπική αντι-τραμπική υστερία, από δίπλα όμως δεν έχει να αντιπροτείνει τίποτε ουσιαστικά καλύτερα, για έναν λαό καταδικασμένο στην αμάθεια, την έλλειψη ηθικής, τον ρατσισμό, τον μισογυνισμό και έναν θρησκόληπτο (ψευδο)συντηρητισμό. Ακόμη κι αν ο Τραμπ δεν εκλεγεί στις επερχόμενες προεδρικές του Νοεμβρίου, η Αμερική θα είναι ίδια. Αυτή είναι η αλήθεια. Το φιλμ, όμως, δεν επιδιώκει να εστιάσει σε ένα τέτοιο σκεπτικό. Δεν περιμένει από τους (Αμερικανούς) θεατές του να είναι τόσο έξυπνοι ώστε να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα. Και ούτε ζητά από αυτούς να γίνουν εξυπνότεροι…
Ευτυχώς, υπάρχουν κάποιες (λίγες) στιγμές εξωφρενικού γέλιου (κυρίως η αδιανόητη σεκάνς της συνέντευξης με τον Ρούντι Τζουλιάνι, η οποία αρχίζει να προκαλεί σάλο στις ΗΠΑ και δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε άγριες μηνύσεις – στη video gallery μπορείτε να δείτε αποσπάσματα από σχετικά reportage και τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά σήμερα ο Σάσα Μπάρον Κοέν), ενώ το plot twist του φινάλε (άρχισα να ουρλιάζω όταν είδα τον Τομ Χανκς, ο οποίος εμφανίζεται – εντελώς άκυρα – στα end credits ως τρίτο όνομα του καστ!) δικαιώνει την ύπαρξη αυτής της ταινίας, όσο κι αν η ετυμηγορία για το «Borat Subsequent Moviefilm» είναι (σαφώς) μέτρια.
