του Ηλία Φραγκούλη

Πριν από μερικές μέρες, προσπάθησα να μπω στο μυαλό των μελών της Ακαδημίας και να μαντέψω τις υποψηφιότητες για τις έξι βασικές κατηγορίες στα φετινά Όσκαρ. Είδα κάμποσες αντίστοιχες λίστες αμερικανικών sites, πολλές δεν κατάφεραν να με πείσουν, άλλες παραήταν υποκειμενικές στα γούστα. Τις περισσότερες φορές, πέφτεις σε αυτή την παγίδα. Προσπάθησα να συγκρατήσω το… μένος μου προς συγκεκριμένα φιλμ και πάτησα το Publish χωρίς δισταγμό, αφού προετοίμασα τους αναγνώστες να πάρουν και τομάτες για την Πέμπτη…

Τελικά, η ετυμηγορία για τις φετινές υποψηφιότητες, όχι απλά δεν ξεκαθάρισε το θολό τοπίο αλλά έκανε τα πράγματα ακόμη χειρότερα! Παρά τις δηλώσεις του Προέδρου της Ακαδημίας, Χοκ Κοτς, ότι περισσότερα μέλη (σε σχέση με πότε;) ψήφισαν για τα φετινά Όσκαρ και μην ακούμε τις γκρίνιες για το παρθενικό – και μάλλον αποτυχημένο – online σύστημα ψηφοφορίας, οι τελικές λίστες είχαν τόσες ακρότητες ή διαφορές, ακόμη και από πολλά επαγγελματικά σωματεία, που σου αφήνουν ένα αίσθημα απορίας για το πόσοι κατάφεραν να δηλώσουν το γούστο τους και τις οσκαρικές τους επιθυμίες… Όλα αυτά ύστερα από δύο παρατάσεις και μια αλλαγή στους κανόνες, η οποία επέτρεπε, τελικά, και ψήφους σε χαρτί! Ο Κοτς επέμεινε στη βιασύνη για φέτος. Για να προλάβει όλα τα υπόλοιπα βραβεία (κυρίως τις Χρυσές Σφαίρες) που άφηναν την Ακαδημία να εμφανίζεται τελευταία και καταϊδρωμένη. «DGA, PGA και Writers Guild πάντοτε ήταν σε θέση να ανακοινώνουν τους δικούς τους υποψήφιους μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, άρα, γιατί να μην είναι ικανά να το πράξουν και τα Όσκαρ», είπε με παράπονο, προσθέτοντας την ικανοποίησή του που, πλέον, τα μέλη έχουν περισσότερο χρόνο (έξι εβδομάδες αντί τεσσάρων) για να δουν όλα τα υποψήφια φιλμ (γιατί, τώρα πόσα έχουν δει, δηλαδή;).

Ας δούμε τις κατηγορίες, λοιπόν, και ας κάνω και την αυτοκριτική μου σε σχέση με τα προγνωστικά που είχαμε βγάλει από το FREE CINEMA.

Το μυστήριο με τον αριθμό των υποψηφίων στην κατηγορία της καλύτερης ταινίας: είναι εννέα. Πίστευα πως θα περιοριστούν σε επτά. Με τη σειρά εμφάνισης στις προβλέψεις μου, προσθέτοντας το Beasts of the Southern Wild, έπιασα οκτώ. Το Amour του Χάνεκε ήταν η έκπληξη που ολοκλήρωσε τη λίστα, για να την μετατρέψει στην πιο υπερεκτιμημένη ταινία της χρονιάς. Προσωπική άποψη, εσύ μπορείς να διαφωνήσεις. Η τελευταία φορά που είδαμε ξένη ταινία να κάνει ντου με υποψηφιότητα σε αυτή την κατηγορία ήταν το 2001, με το Crouching Tiger, Hidden Dragon (το Letters from Iwo Jima, υποψήφιο το 2007, μπορεί να… μιλούσε ιαπωνικά, όμως, είναι μια αμερικανική ταινία).

Η κατηγορία της σκηνοθεσίας ήταν το απόλυτο Βατερλό της χρονιάς. Για τους πάντες στα media! Αν και έπιασα το σφυγμό των μελών του DGA, στα Όσκαρ… δύο στα πέντε (Στίβεν Σπίλμπεργκ και Ανγκ Λι)! Τι να πρωτοσχολιάσεις; Κάθριν Μπίγκελοου εκτός! «So fucked up!», έγραψε στο Twitter η παραγωγός του Zero Dark Thirty, Μέγκαν Έλισον (κι ύστερα λένε πως εγώ βρίζω…). Μπεν Άφλεκ εκτός! Με το Argo να φωνάζει (στα προγνωστικά) Όσκαρ καλύτερης ταινίας! Και ο Τομ Χούπερ του Les Misérables… σπίτι του! Με οκτώ υποψηφιότητες, μεταξύ των οποίων και για καλύτερης ταινίας… Ποιοι πήραν τις θέσεις τους; Ο Ντέιβιντ Ο. Ράσελ έκανε ένα σχετικά προβλέψιμο spoiler (για το Silver Linings Playbook), ο Μίκαελ Χάνεκε (Amour) χώθηκε με προφανή άνεση (αφού τα κατάφερε και στην ταινία, παρά τις γκρίνιες, το βρισίδι και τα αρνητικά vibes που στέλνω τόσο καιρό προς το μέρος του…) και η απόλυτη έκπληξη ήταν ο Μπεν Ζάιτλιν, για το διόλου οσκαρικό αλλά πρωτότυπο και φρέσκο σινεμά του Beasts of the Southern Wild. Σκηνοθετικό ντεμπούτο, θριαμβευτής στο περσινό Sundance, Χρυσή Κάμερα στις Κάννες και διεκδικεί Όσκαρ και στο διασκευασμένο σενάριο! Νομίζω πως ήρθε για να μείνει.

Πρώτος ανδρικός ρόλος. Τέσσερα στα πέντε. Ο Χοακίν Φίνιξ (The Master) έφαγε τον Τζον Χοκς (The Sessions). Ο πρώτος πήρε κάτι σαν συγχωροχάρτι για τα ζαβά που έκανε εδώ και μήνες (μη σου πω και χρόνια…). Υπερβολή.

Πρώτος γυναικείος ρόλος. Τέσσερα στα πέντε. Η Εμανουέλ Ριβά (Amour) πέταξε έξω τη Μαριόν Κοτιγιάρ (De Rouille et d’Os). Τη σέβομαι για το Χιροσίμα, Αγάπη μου (1959), αλλά το να βάζεις μια 85χρονη να υποδύεται μια ηλικιωμένη κυρία στα πρόθυρα του θανάτου, είναι αυτό που στο χωριό μου λένε «ρόλος γάντι»… Χτύπησε και ηλικιακό ρεκόρ. Όπως και η άξια 9χρονη Κουβένζανε Γουάλις (Beasts of the Southern Wild), από την ανάποδη!

Δεύτερος ανδρικός ρόλος. Τέσσερα στα πέντε. Υποτίμησα τον Άλαν Άρκιν (Argo), δίνοντας τη θέση του σε ένα… καλοκαιρινό φαβορί που, όμως, έχανε διαρκώς έδαφος, το Μάθιου ΜακΚόναχεϊ (Magic Mike). Δεν είναι κάποια σοβαρή ερμηνεία αυτό που κάνει ο Άρκιν στο φιλμ, απλά, υποδύεται έναν άνθρωπο του… Χόλιγουντ. Το λες και ταύτιση…

Δεύτερη γυναικεία ερμηνεία. Σχεδόν Βατερλό! Τρία στα πέντε. Η λίστα του SAG δεν ήταν σιγουράκι. Έξω Νικόλ Κίντμαν (The Paperboy) και Μάγκι Σμιθ (Best Exotic Marigold Hotel), μέσα Έιμι Άνταμς (The Master) και – εδώ είναι η έκπληξη – Τζάκι Γουίβερ (Silver Linings Playbook). Η πρώτη είναι τόσο σημαντική για το φιλμ του Πολ Τόμας Άντερσον όσο μια… καρέκλα, η δεύτερη δεν γνωρίζω τι κάνει σαν ερμηνεία, δεν έχω δει το την ταινία, αλλά της το είχαν στερήσει άδικα το ίδιο βραβείο το 2011, για το Animal Kingdom. Θα το χάσει και φέτος.

Άλλες παρατηρήσεις που θα έπρεπε να γίνουν. Τεράστια έκπληξη η απουσία του πλέον προσφιλούς φαβορί για το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, του γαλλικού Intouchables! Κατηγορία αλαλούμ, ανέκαθεν. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για τον Χάνεκε. Εκτός κι αν βγει κανένα Kon-Tiki και γελάμε – και φέτος. Μην ακούσατε το Skyfall! Κι ας σκοπεύουν να τιμήσουν τον 007 για τα 50 του χρόνια στην απονομή. Μηδέν υποψηφιότητες για το The Dark Knight Rises. Τίποτα δεν ξεπλένει το αίμα. Η απουσία του Ράιαν Τζόνσον από τα πρωτότυπα σενάρια, για το Looper. Λυπηρό. Συγκίνηση για την υποψηφιότητα της μακαρίτισσας Έικο Ισιόκα (Mirror, Mirror), η ταινία ήταν ένα τερατούργημα, αλλά τα κοστούμια συγκλονιστικά (ειδικά η δουλειά συνόλου για τη σεκάνς του χορού μεταμφιεσμένων). Ρεζιλίκι η υποψηφιότητα του Hitchcock στο μακιγιάζ, απόλυτα ανόητη η απουσία του Lincoln από την ίδια κατηγορία. Για το δεύτερο, όσα ρεκόρ και να σπάει με την υποψηφιότητά του ο Τζον Γουίλιαμς (48η!), αυτό το πράγμα δεν ονομάζεται σύνθεση κινηματογραφικού score αλλά απάτη ολκής, φτάνει, σπιτάκι σου ή στα ΚΑΠΗ της γειτονιάς σου να παίζεις κανά πιανάκι με τους φίλους σου! Ο Ρόμπερτ Ντ. Γιέομαν είναι μια άδικη παράλειψη στην κατηγορία του διευθυντή φωτογραφίας, αλλά το Όσκαρ σεναρίου που διεκδικεί ο Γουές Άντερσον για το Moonrise Kingdom μου ρίχνει στάχτη στα μάτια.

Δες από το official site των Όσκαρ όλες τις υποψηφιότητες αναλυτικά, παρακολούθησε από τη video gallery (πάνω δεξιά) απόσπασμα από την ανακοίνωση που έκαναν ζωντανά ο Σεθ ΜακΦάρλεϊν και η Έμα Στόουν και, μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου, προσευχήσου: μακριά από τα χέρια του Σπίλμπεργκ, άτιμο αγαλματάκι!