Με έκπληξη παρατήρησα τίτλους ξένων ταινιών στη λίστα των προβολών για τα μέλη της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (δεν είμαι μέλος, είχα ενδιαφερθεί την πρώτη χρονιά, αλλά το «καταστατικό» δεν επέτρεπε τη συμμετοχή κριτικών που δεν έγραφαν στον ημερήσιο Τύπο, οπότε κι εγώ τους είπα ότι θα ξαναδοκιμάσω στα 70 μου χρόνια, δίχως να προβλέπω τα επακόλουθα της «τροϊκανής» κρίσης που χτύπησε ανεπανόρθωτα και τα media, κοινώς… ούτε στη «Δευτέρα Παρουσία» δεν με βλέπω εντός Ακαδημίας!), ώστε να ψηφίσουν… τι ακριβώς; Καλύτερη ξένη ταινία; Γιατί; Πώς συνέβη πάλι και τούτο;
Μπαίνοντας στο official site της Ακαδημίας, έψαξα να βρω κάτι που να εξηγεί αυτή την κατάσταση, αλλά δεν βρήκα μια κάποια εξήγηση. Απλά, στην ανακοίνωση των ταινιών που υποβλήθηκαν για τα βραβεία του 2016, σε post της 25ης Ιανουαρίου, στο τέλος της σελίδας, εμφανιζόταν… από το πουθενά και η εξής λίστα δέκα ξένων φιλμ (προσοχή, υπάρχουν λάθη στην απόδοση των ονομάτων μερικών σκηνοθετών, έτσι όμως αναγράφονται στο site της Ακαδημίας!):
1. Ο Αστακός (The Lobster) του Γιώργου Λάνθιμου
2. Οι Ατίθασες (Mustang) της Ντενίζ Γκαμζέ Εγκιουβέν
3. Ο Γιος του Σαούλ (Son of Saul / Saul Fia) του Λάζλο Νέμες
4. Λεβιάθαν (Leviathan) του Αντρέι Σβιάνγκιτζεφ
5. Μακριά από τους Ανθρώπους (Loin des Hommes) του Νταβίντ Ελοφσέν
6. Birdman ή Η Απρόσμενη Αρετή της Αφέλειας (Birdman or The Unexpected Virtue of Ignorance) του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου
7. Τα Μυαλά που Κουβαλάς (Inside Out) του Πιτ Ντόκτερ
8. Νιότη (Youth) του Πάολο Σορεντίνο
9. Χειμερία Νάρκη (Winter Sleep / Kis Uykusu) του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν
10. Χωρίς Μέτρο (Whiplash) του Ντάμιεν Σαζέλ
Γιατί αυτές; Ποιοι τις επέλεξαν; Γιατί να δοθεί και βραβείο καλύτερης ξένης ταινίας (με προέλευση έως και αμερικανική!); Βαθύ σκότος και αναπάντητα τα ερωτήματα… Το ακόμη πιο αστείο είναι ότι μέχρι την περασμένη Τρίτη, ούτε που άκουσα να το σχολιάζει κάποιος συνάδελφος, ούτε έγινε αντικείμενο συζήτησης κάπου! Απλά, έτυχε να μου το αναφέρει άνθρωπος του χώρου, σαφώς απορημένος. Εκείνος με παρότρυνε να κοιτάξω τη λίστα των προβολών της Ακαδημίας, για να το δω με τα ίδια μου τα μάτια. Τύπου… απίστευτο και όμως αληθινό!
Η εμφάνιση του «Αστακού» σε αυτή τη δεκάδα προκαλεί σκέψεις που ενδέχεται να εκθέσουν (άθελά του, βέβαια) τον Γιώργο Λάνθιμο. Εάν η ταινία (που σωστά απέχει από την ελληνική λίστα) κερδίσει το βραβείο, δεν θα είναι κάπως… «άτοπο»; Ποιο θα είναι το «μήνυμα» της Ακαδημίας προς τον Λάνθιμο υπό αυτή τη συνθήκη; Μπράβο που μας «άδειασες τη γωνιά», πάρε τώρα και τούτο για να μας θυμάσαι; Κι αν το… χάσει το βραβείο; Θα είναι γιατί τα μέλη ψήφισαν μια όντως καλύτερη ταινία από τον «Αστακό» ή θα αποδειχθεί (για ακόμη μια φορά) ο φθόνος της ελληνικής κινηματογραφίας σε όλο του το μεγαλείο; Γιατί έπρεπε να τεθεί υπό μια τέτοια «δοκιμασία» η καλλιτεχνική αξία τού συγκεκριμένου φιλμ αλλά και του Λάνθιμου; Και πόσο… κουτοπόνηρο είναι αυτό το «εύρημα» του βραβείου ξένης ταινίας; Τι ψάχνει να βρει με αυτό η Ακαδημία; Το… παγκόσμιο κύρος; Εδώ ακόμη δεν έχει κατακτήσει το κύρος της ως θεσμός στα πάτρια εδάφη!
Υ.Γ. Σε άλλα νέα (για περισσότερο fun), κυκλοφόρησε η λίστα της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου με τις καλύτερες ταινίες του 2015. Ο «Αστακός» απουσιάζει και από το top 10 των ξένων ταινιών αλλά και από το top 3 των ελληνικών. Από μια άποψη, η απουσία της ταινίας οφείλεται σε… πραγματικό αλαλούμ! Η πλήρης λίστα των φιλμ που διανεμήθηκαν στην Ελλάδα πέρσι δεν διαχώριζε, όπως συνήθως, τις ελληνικές από τις ξένες παραγωγές. Με ελεύθερη βούληση, λοιπόν, εγώ (για παράδειγμα) ψήφισα τον «Αστακό» ως ξένη ταινία, όχι όμως και ως ελληνική ταινία. Κάποιοι συνάδελφοι που έπραξαν το αντίστροφο δημιούργησαν μια σχετική «κόμπλα» (μέσω… κουτσομπολιών αυτά, διότι ουδείς ενημέρωσε τα μέλη της Π.Ε.Κ.Κ. επισήμως ή ξεκαθάρισε πώς πρέπει να χειριστούμε την «ιδιαίτερη» περίπτωση του Λάνθιμου), αφού ψήφιζαν το φιλμ ως ελληνικό. Έμαθα πως η Π.Ε.Κ.Κ., τελικώς, δέχθηκε να ψηφιστεί ο «Αστακός» και στην κατηγορία της καλύτερης ελληνικής ταινίας, όμως αυτό δεν κοινοποιήθηκε ποτέ (προσωπικά, θα άλλαζα τις επιλογές μου στα ελληνικά). Το μεγάλο γλέντι εντοπίζεται στο αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, όπου η ταινία του Λάνθιμου… δεν χώρεσε σε κανένα top! Για να αντιληφθεί κανείς το αστείο της υπόθεσης, οι τελευταίες θέσεις της ψηφοφορίας για το top των ξένων ταινιών επέτρεψαν στο «Έμφυτο Ελάττωμα» και το «Μικρό Νησί» να βρεθούν εκεί με εννέα ψήφους έκαστο, ενώ στο top των ελληνικών ταινιών την τελευταία θέση (με ισοψηφία) κατέχουν τα «Chevalier» και «Νορβηγία» με οκτώ ψήφους έκαστο. Απλά, φανταστείτε πόσοι ήταν εκείνοι που ψήφισαν τον «Αστακό»! (Ακούω γέλια από το βάθος;)
