του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Τα τελευταία χρόνια, ο ελληνικός κινηματογράφος προσπαθεί να παραμείνει «αιχμηρός», ανακυκλώνοντας όχι μόνο θεματικές που εμπνέονται ευθέως από το κοινωνικό γίγνεσθαι (αυτό είναι και λογικό και θεμιτό), αλλά κυρίως τρόπους αφήγησης που μοιάζουν να εγκλωβίζουν το σύνολο σχεδόν των ταινιών σε έναν μικρόκοσμο, ο οποίος πασχίζει να επικοινωνήσει με το ευρύτερο κοινό. Ευτυχώς, η «Νορβηγία» επιχειρεί να δοκιμάσει κάτι διαφορετικό, κάτι το οποίο αντλεί έμπνευση (με σθένος) από το σινεμά του φανταστικού, για να παντρέψει υπαινικτικά μια εκδοχή της Αθήνας που υπήρξε (ή δεν υπήρξε ποτέ) στη δεκαετία του 1980, με τα εγγενή προβλήματα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, μέσω της ιστορίας ενός βρικόλακα, του οποίου η καρδιά θα πάψει να χτυπάει αν σταματήσει… να χορεύει! Ακούγεται απρόσιτο και… «δήθεν»;

Και όμως, στην ταινία αιχμηροί δεν είναι μόνο οι… κυνόδοντες του Ζανό. Ο Βεσλεμές, εξάλλου, εξαρχής γνωρίζει πώς να κάνει ελκυστικό τον κόσμο του, ξεπερνώντας τους οποιουσδήποτε περιορισμούς τού budget. Στη «Νορβηγία» δε θα βρεις αστικά πανοραμικά πλάνα ή εντυπωσιακά καδραρισμένες σιδηροτροχιές που διασχίζουν μια σκοτεινή Ελλάδα παρά έντονα φωτισμένες μακέτες, ψεύτικα τρενάκια και ελλειπτικά σκηνικά, που γεμίζουν την οθόνη καπνό, ομίχλη και neon φώτα. Ούτε θα δεις εικόνες γεμάτες πλήθος κόσμου και ιστορικών λεπτομερειών (η ιδιοφυής χρήση τού Μάρκου Λεζέ και της… κληρονομιάς της «φιλμογραφίας» του είναι μια καλοδεχούμενη εξαίρεση) παρά θολές ατμόσφαιρες σε μαγαζιά που πλημμυρίζουν από σκιές και μια άχρονη αίσθηση, που μοιάζει ανησυχητικά οικεία (γεγονός που, τελικά, δεν είναι και τόσο τυχαίο, όπως μαρτυρά η εξέλιξη της ιστορίας). Θα βρεις, όμως, μια προσεγμένη ψηφιακή φωτογραφία και τη συνοδεία απρόβλεπτης αλλά ταιριαστής ηλεκτρονικής μουσικής (την υπογράφει ο ίδιος, με τη γνωστή του persona ως Felizol) που εμπνέεται από τις cult επιρροές τού σκηνοθέτη, οι οποίες δημιουργούν έναν κόσμο που χαίρεσαι να βλέπεις στη μεγάλη οθόνη, ακόμα κι όταν την πλημμυρίζει… πολύχρωμο αίμα.

Στη «Νορβηγία», επίσης, θα συναντήσεις ένα απόλυτα επιτυχημένο καστ, που από τον Ζανό τού Βαγγέλη Μουρίκη (ο οποίος για άλλη μια φορά μεταμορφώνεται ιδανικά σε αυτό που του προστάζει το κάθε σενάριο) και τη femme fatale της Αλεξίας Καλτσίκη (η οποία γεμίζει την οθόνη όχι μόνο με την παρουσία της αλλά και με την εκπληκτική χροιά τής φωνής της) μέχρι τους υποστηρικτικούς ρόλους του Μάρκου Λεζέ, του Νορβηγού συνοδού και του… τελικού χαρακτήρα (δεν αποκαλύπτω τίποτα), δημιουργούν συνολικά ένα αποτέλεσμα που ισορροπεί ανάμεσα στη σάτιρα, το cult και την pop, αντιμετωπίζοντας «ελαφρώς» σοβαρά αλλά όχι σοβαροφανώς το θέμα του. Η μεγαλύτερη νίκη της ταινίας, όμως, είναι ότι καταφέρνει απρόβλεπτα (μέσω της αποκάλυψης της τρίτης πράξης της) να αναδειχτεί σε επίκαιρο, κοινωνικά αφυπνισμένο φιλμ, που χρησιμοποιεί το genre περιτύλιγμά του για να μιλήσει για το σήμερα με υπόγειο αλλά πολύ άμεσο τρόπο, αποδεικνύοντας ότι το «weird wave» δεν είναι μονόδρομος!

Υπάρχει, όμως, και ένα σημαντικό… αλλά. Παρά τη φροντίδα της και το αναμφισβήτητο πάθος της, η «Νορβηγία» δεν μπορεί να αποκρύψει το γεγονός ότι η ιστορία της δεν είναι αρκετή για να καλύψει τα 73 λεπτά τής διάρκειάς της, κάνοντας φανερή την ανάγκη για παρακάμψεις και τεχνάσματα, που όσο φιλικά κι αν είναι στο μάτι (όπως η σκηνή του σεξ με τις μάσκες ή η κατάβαση στο δάσος), δεν προχωρούν μπροστά την αφήγηση. Ολόκληρη σχεδόν η δεύτερη πράξη είναι μια ξενάγηση στη μυθολογία του κόσμου της, χωρίς προφανή προορισμό αλλά με αναμφισβήτητο γούστο, το οποίο καλύπτει τεχνηέντως τα ελαττώματά της, τονίζοντας την εικαστική της δύναμη. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο Βεσλεμές δηλώνει βροντερά το «παρών» για το μέλλον και αποδεικνύει ότι μπορείς να αλλοιώσεις τη φόρμουλα, παραμένοντας ταυτόχρονα επίκαιρος σχολιαστής αλλά και μέρος ενός φανταστικού σύμπαντος, όπου κάποιες αλήθειες μπορούν να ειπωθούν πιο εύκολα και περισσότερο δημιουργικά. Κρατάμε υπόψη ότι την επόμενη φορά θα έχουμε σαφώς περισσότερες απαιτήσεις από το σεναριακό υπόβαθρο της δουλειάς του.