του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Ας πούμε από την αρχή το πιο προφανές. Το «Μακριά από τους Ανθρώπους» δεν είναι η πιο πρωτότυπη ταινία που έχεις δει ή πρόκειται να δεις. Αν αγαπάς τον γαλλικό κινηματογράφο, σίγουρα έχεις δει αρκετές ακόμη ταινίες που αφορούν συγκεκριμένα την έκρυθμη κατάσταση στην Αλγερία της δεκαετίας του 1950, με πιο πρόσφατη από αυτές το «Πέρα από τον Νόμο» του Ρασίντ Μπουσαρέμπ. Αν, όμως, αποφασίσει κανείς να αγνοήσει το αρχικό deja-vu και να δώσει μια ευκαιρία στη συνέχεια, τότε είναι βέβαιο πως θα ανακαλύψει αρκετά πράγματα για να εκτιμήσει, ανάμεσά τους κι έναν Βίγκο Μόρτενσεν, ο οποίος προσθέτει γαλλικά και αραβικά στις γλώσσες με τις οποίες έχει – με άνεση – ερμηνεύσει στην καριέρα του.

Επιπρόσθετα, πέρα από την παρουσία τού Μόρτενσεν, έκπληξη προκαλεί και το ίδιο το σκηνοθετικό ύφος που επιλέγει να ακολουθήσει ο Νταβίντ Ελοφέν. Αν και το σενάριο βασίζεται σε ένα σύντομο διήγημα του Καμί, ο σκηνοθέτης «δανείζεται» στοιχεία κυρίως από το είδος του γουέστερν για να μεταφέρει την ιστορία του στη μεγάλη οθόνη, όσον αφορά τόσο το αισθητικό κομμάτι όσο και την ίδια την αφηγηματική προσέγγιση. Με μια σέπια απόχρωση στην πλειοψηφία των σκηνών και ένα άγριο, βραχώδες τοπίο για φόντο (περίπου όπως είδαμε και στη «Μαχαιριά» του Φατίχ Ακίν), η ταινία θα μπορούσε να αφορά κάλλιστα μια ιστορία Ινδιάνων στην Άγρια Δύση, μακριά από τα τεκταινόμενα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αυτό που έχει σημασία, εξάλλου, είναι το προσωπικό ταξίδι του μοναχικού και ηθικού ήρωα μέχρι τον προορισμό του, όσο οι ενδιάμεσοι σταθμοί τον ωθούν να αναθεωρεί σχετικά με το πόσο σύμφωνη με τις αρχές του είναι η αποστολή του. Οι αντίπαλοί του μπορεί να μη θέλουν λεφτά, όπως θα επιθυμούσε ο Σέρτζιο Λεόνε, όμως η στάση του κεντρικού χαρακτήρα θα έκανε σίγουρα περήφανο τον Κλιντ Ίστγουντ.

Ευτυχώς, σε αντίθεση με τα διλήμματα του κεντρικού του ήρωα, το «Μακριά από τους Ανθρώπους» έχει σαφή στόχο και αυτό τού επιτρέπει να δείχνει και να είναι συγκροτημένο, καταφέρνοντας να συγκινήσει, να προκαλέσει τη σκέψη, να προσφέρει κινηματογραφική ψυχαγωγία και να αφηγηθεί, τελικά, μια ανθρώπινη ιστορία με ισχυρή καρδιά αλλά χωρίς να καταφεύγει σε μελοδραματισμούς. Σε αυτό συντελεί η διακριτική αλλά ουσιαστική μουσική των Νικ Κέιβ και Γουόρεν Έλις αλλά και τα λιτά, αυστηρά κάδρα, που απομονώνουν τους δύο πρωταγωνιστές όχι μόνο «μακριά από τους ανθρώπους» αλλά και από το ίδιο τους το παρελθόν. Επίσης, αν ακούσετε μια γνωστή φωνή στην ερμηνεία των στίχων που σας θυμίζει Ψαραντώνη, μη βιαστείτε να απορρίψετε τις εντυπώσεις σας, καθώς, ναι, είναι όντως η δική του φωνή που χρησιμοποιούν οι δύο συνθέτες!

Φυσικά, τίποτα από όλα αυτά δε θα λειτουργούσε αν οι Μόρτενσεν και Κατέμπ (στον ρόλο του χωρικού) δεν ταίριαζαν τόσο καλά σαν ντουέτο, προσφέροντας τις όψεις του ίδιου νομίσματος και παρουσιάζοντας δύο ανθρώπους που βρέθηκαν ανάμεσα στις προσταγές των αρχών τους και του επιβεβλημένου νόμου. Το δε τέλος (no spoilers) προσφέρει ικανή σκέψη και προβληματισμό για να «κουβαλήσει» την ταινία και μετά τους τίτλους τέλους, ώστε να της προσφέρει τη μοναδικότητα που δεν της χαρίζει το αρχικό της θέμα.