FreeCinema

Follow us

ΤΑ ΜΥΑΛΑ ΠΟΥ ΚΟΥΒΑΛΑΣ (2015)

(INSIDE OUT)

  • ΕΙΔΟΣ: Animation
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Πιτ Ντόκτερ, Ρονάλντο Ντελ Κάρμεν
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 94'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: FEELGOOD

Η ζωή της 11χρονης Ράιλι αναστατώνεται όταν οι γονείς της αποφασίζουν να μετακομίσουν από τη Μινεσότα στο Σαν Φρανσίσκο. Τα πέντε συναισθήματα μέσα στο μυαλό της, η Χαρά, η Λύπη, ο Φόβος, ο Θυμός και η Αηδία θα προσπαθήσουν να καθοδηγήσουν σωστά την πορεία προσαρμογής της, όμως κινδυνεύουν να χάσουν τον έλεγχο, καθώς οι συνεχείς αντιξοότητες και η επικείμενη εφηβεία απειλούν να φτάσουν τη Ράιλι σε επικίνδυνα άκρα.

H Pixar, κυριολεκτικά από τη γέννησή της, έθεσε τον πήχη στο υψηλότερο σημείο στον χώρο του animation, πίσω στο 1995 και το πρώτο «Toy Story». Ανέκαθεν υπό την «προστασία» (και μετέπειτα και τη διαχείριση) της μεγάλης αδελφής, Disney, μας έχει χαρίσει την τελευταία εικοσαετία ορισμένες από τις καλύτερες ταινίες, και δεν εννοούμε αποκλειστικά στο είδος του animation. «Μπαμπούλας Α.Ε.», «Ψάχνοντας τον Νέμο», «Ο Ρατατούης», «Wall-E», «Ψηλά στον Ουρανό», είναι μόνο τίτλοι – δείγματα από την προσεκτικά εκλεκτική της φιλμογραφία (μόλις δεκαπέντε οι μεγάλου μήκους δουλειές της), με την οποία ξεπέρασε σε φήμη και δημοτικότητα ακόμα και την βιομηχανοποιημένα «ζαχαρούχα» Disney. Κι ενώ η τελευταία συνεχίζει να πασάρει τη γνώριμη, σιροπιαστή συνταγή των παραμυθιών με τις πριγκίπισσες / pop τραγουδίστριες και τα εξεζητημένα, διδακτικά και ολίγον τι πια fast food «κοινωνικά μηνύματα» στις προεφηβικές ηλικίες, η Pixar καταφέρνει όχι απλά να διαψεύσει τις φωνές που την ήθελαν να συμβιβάζεται σιγά σιγά κάτω απ’ την παντιέρα της Disney, χάνοντας τη μαγεία της (ομολογουμένως, οι πιο πρόσφατες ταινίες σαν το «Brave» και το sequel του «Μπαμπούλα Α.Ε.» ήταν απογοητευτικά), αλλά να μας προσφέρει φέτος ίσως την πιο περίπλοκη, ενδιαφέρουσα, νοητικά προκλητική και ολοκληρωμένη ταινία της ιστορίας της.

Αρκετές επιστημονικές θεωρίες επάνω στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του ανθρώπου θεωρούν ως κινητήριο δύναμη μια σειρά βασικών συναισθημάτων που εναλλάσσονται στο μυαλό και προκαλούν / καθορίζουν τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις μας. Με αυτό ως βάση, οι δημιουργοί της ταινίας στήνουν το Κέντρο Ελέγχου στο μυαλό της Ράιλι, έναν πολύπλοκο μηχανισμό με εναλλασσόμενη μπροστινή εξωτερική θέα («παράθυρα» τα μάτια της Ράιλι) και μια ακόμα πιο πανοραμική, πολύχρωμη κι εντυπωσιακή θέα στο πίσω μέρος, τα βασικά «νησιά» της μνήμης του κοριτσιού (οικογένεια, ομάδα hockey, κτλ.), μαζί με τις υπόλοιπες «ιερές» αλλά και τις μισοξεχασμένες της αναμνήσεις και βασικές συναισθηματικές σχέσεις, όλα μαζί έναν λεπτομερώς δομημένο αλλά τόσο περίπλοκο λαβύρινθο, τον οποίον προστατεύουν αλλά και διαχειρίζονται τα πέντε συναισθήματα. Επικεφαλής, ασφαλώς, η Χαρά, καθώς η Ράιλι περνά μια χαρούμενη παιδική ηλικία. Όταν, όμως, το τοπίο της ζωής της θα αλλάξει τόσο ριζικά με τη μετακόμιση αλλά – κυρίως – με το αναπόφευκτο φαινόμενο του ότι μεγαλώνει, το τοπίο μέσα στο κεφάλι της, τουλάχιστον όπως το ήξεραν ώς τώρα τα πέντε συναισθήματα, κινδυνεύει να αλλοιωθεί και αυτό ανεπανόρθωτα. Καθώς η Ράιλι αναγκάζεται να μετατρέψει μέρη τής ώς τότε σύντομης ζωής της από απτή καθημερινότητα σε αναμνήσεις, αποχαιρετά και άλλο ένα κομμάτι της παιδικής της ηλικίας. Ο προσχολικός της… φανταστικός φίλος, Bing Bong, γνωρίζει πολύ καλά (έστω κι αν ζει ακόμα με την ελπίδα) πώς είναι να γίνεσαι μια αχνή ανάμνηση με το πέρασμα των χρόνων – τι άλλο σημαντικό θα ξεχάσει η μπερδεμένη Ράιλι τώρα; Και γιατί ξαφνικά η ντροπαλή και μονίμως μελαγχολική Λύπη συμπεριφέρεται τόσο περίεργα, προσπαθώντας (άθελά της) να μετατρέψει τις ευτυχισμένες αναμνήσεις τής Ράιλι σε στενάχωρες;

Το μέγεθος και η προσοχή στη λεπτομέρεια της έρευνας και της δουλειάς που έριξε σε αυτήν της την ταινία η ομάδα τής Pixar είναι μεμιάς αισθητό και αποστομωτικό, από τα εναρκτήρια κιόλας λεπτά, από την πρώτη κιόλας ανάμνηση της νεογέννητης Ράιλι, με τη Χαρά ως πρώτο «κάτοικο» και διαχειριστή του Κέντρου Ελέγχου, καθώς το βρέφος κρύβεται ευτυχισμένο στην αγκαλιά της μητέρας του. Οι νηπιακές αναμνήσεις σε σέπια, η Αηδία στα ηνία όταν ένα μπρόκολο κάνει την εμφάνισή του στο πιάτο, οι θρίαμβοι στο hockey, οι φιλίες, το σχολείο. Και τώρα, στη νέα της ζωή, η δύσκολη προσαρμογή, η αποκοπή από τους παλιούς φίλους και τα πράγματα που αγαπούσε, ο Φόβος του άγνωστου, ο Θυμός της έλλειψης αρκετής (κατά την ίδια) εμπάθειας και κατανόησης από τους καλοπροαίρετους γονείς. Και η υποβόσκουσα Λύπη, που απειλεί να δώσει για πάντα το γαλάζιο της χρώμα στις ως τώρα χρυσές, χαρούμενες αναμνήσεις. Και ο πανικός τής Χαράς, προσπαθώντας να παραμείνει το ηγετικό συναίσθημα στη ζωή και τον ψυχισμό της Ράιλι.

Οι ψυχολογικές αναλύσεις και οι αφηγηματικές επεξηγήσεις που υπάρχουν στα θεμέλια αυτής της, φαινομενικά κι επιφανειακά μόνο, «παιδικής» ταινίας κινουμένων σχεδίων, είναι τόσο περίπλοκες, πολυσχιδείς και επιστημονικά ακριβείς που, όχι άδικα, αρκετοί αναγνωρισμένοι παιδοψυχολόγοι υποστηρίζουν πως, αυτή η ταινία θα έπρεπε από εδώ και στο εξής να… διδάσκεται στα σχολεία (σε παιδιά γύρω στην ηλικία της Ράιλι), ώστε να καταλάβουν με τον πιο ψυχαγωγικό (με την ουσιαστική έννοια της λέξης) τρόπο τι περίπου συμβαίνει στο κεφάλι τους, στη σκέψη τους, στον ψυχισμό τους. Το «Τα Μυαλά που Κουβαλάς» χαρτογραφεί τον πανέμορφα πολύχρωμο και πολύπλοκα εργαζόμενο λαβύρινθο του ανθρώπινου νου (ναι, ακόμα κι εμείς οι ενήλικες έχουμε τους πέντε διαχειριστές μας!), και τον προσφέρει με κατανοητό, σχεδόν απτό τρόπο σε παιδιά και μεγάλους προς απορρόφηση. Οι ώς τώρα αφηρημένες, «μεγαλίστικες» θεωρίες περί ψυχισμού γίνονται εδώ, ίσως για πρώτη κινηματογραφική φορά, τόσο προσιτές για τα παιδιά που βρίσκονται στο ίδιο μεταίχμιο με τη Ράιλι, μέσα από πέντε χαρακτήρες που μπορούν να αναγνωρίσουν και να κατανοήσουν μέσα τους. Και ταυτόχρονα η Pixar, που αποτελεί μια από τις εγκυρότερες κινηματογραφικές αυθεντίες όσον αφορά θέματα νοσταλγίας (βλέπε το «Ψηλά στον Ουρανό») και γλυκόπικρης μετάβασης από την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας στην αφυπνιστική ωρίμανση (βλέπε τα «Toy Story», με έμφαση στο τρίτο), μπαίνει στο Κέντρο Ελέγχου του καθενός από εμάς και, με το κλείσιμο του ματιού του μικρού προβολέα που κοσμεί το λογότυπό της, πατάει αδιάντροπα και πάντα χαμογελαστά τα σωστά κουμπιά μας. Γιατί χιούμορ υπάρχει, άπλετο. Στην πλειοψηφία του έξυπνα ενήλικο και επάξια «εγκεφαλικό» για τους μεγάλους (η σχεδόν «τριπαρισμένη» σεκάνς στην απαγορευμένη περιοχή της Αφηρημένης Σκέψης θα αφήσει τα μικρότερα παιδιά μπερδεμένα γιατί οι γονείς τους τη βρίσκουν τόσο αστεία), αλλά και συχνά αρκετά γκαφατζίδικο για το μικρότερο ηλικιακά κοινό. Αλλά επειδή η Χαρά δεν μπορεί παρά να συνυπάρχει με τη Λύπη, υπάρχουν και οι μεγαλειωδώς συγκινητικές στιγμές (όποιος δεν βρει «σκουπιδάκι» στα μάτια του στην τελική σκηνή με τον Bing Bong, δεν πρέπει να βρίσκεται στη συγκεκριμένη προβολή – κι επίσης έχει καρδιά από πέτρα). Όπως προαναφέρθηκε, ίσως εκείνοι που θα «χαθούν στη μετάφραση» της ταινίας είναι τα πολύ μικρά παιδιά, όμως αν τυχόν και βρεθούν στην αίθουσα, όλο και κάτι θα κερδίσουν από αυτή την υπέροχη εμπειρία.

Εμπειρία, ναι. Γιατί κάποιες ταινίες, ελάχιστες πια αλλά γι’ αυτό και τόσο πολύτιμες, κάνουν την υπέρβαση και σημαίνουν πολύ περισσότερα από μιάμιση ώρα απενοχοποιημένου γέλιου και διδακτικής, αυτοματοποιημένης σχεδόν, συγκίνησης. Είναι οι ταινίες που έχουν στ’ αλήθεια και κατ’ ουσία κάτι να πουν, κάτι να διδάξουν, να πρωτοτυπήσουν στην εποχή των απανωτών remake και των αναμασημένων ιδεών. Και αυτό το πολύτιμο διαμάντι πολλών καρατίων της Pixar, είναι σίγουρα μία από αυτές.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Αν και οπτικά μαγική και με αρκετό χιούμορ κατανοητό από παιδιά ακόμα και προσχολικής ηλικίας, η πολυπλοκότητα αφήγησης και νοημάτων θα «χαθεί» σχεδόν σε παιδιά κάτω των 6 – 7 ετών. Περιμένετε λίγα χρονάκια ακόμα να τους την προσφέρετε, όταν σχεδόν θα επιβάλλεται να τη δουν. Επίσης, αν είστε από εκείνους τους ενήλικες των οποίων οι παιδικές αναμνήσεις κι έστω και όποια τελευταία ψήγματα παιδικότητας έχουν προ πολλού γίνει κάρβουνο στον γκρεμό της λήθης, κι όλα αυτά τα τσουβαλιάζετε ως «cartoon», τότε όχι απλά μην τη δείτε, δεν σας αξίζει κιόλας. Για τους υπόλοιπους, η απάντηση είναι ένα ηχηρό ΝΑΙ – τι δεν καταλάβατε από όλα τα παραπάνω;


MORE REVIEWS

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΞΑ

Η ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία Lancia θέλει να κερδίσει πάση θυσία το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι του 1983, όμως, το μοντέλο της 037 υστερεί σημαντικά έναντι της τετρακίνητης γερμανικής τεχνολογίας του Audi Quattro. Ο εκτελεστικός της Διευθυντής, Τσέζαρε Φιόρι, έχει μερικές πονηρές ιδέες οι οποίες ενδεχομένως μπορούν ν’ αλλάξουν τη διαφαινόμενη πορεία των πραγμάτων. Εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα.

MINORE

Μυστηριώδη τέρατα εμφανίζονται σε παραθαλάσσιο location του Σαρωνικού κόλπου με εχθρικές και φονικές διαθέσεις. Θα μπορέσουν να τα αντιμετωπίσουν ένα ναυτάκι, μια σερβιτόρα, μια γιαγιά, ένας μποντιμπιλντεράς κι ένα τσούρμο… μπουζουξήδων;