του Νίκου Παλάτου

Η επιστροφή του Τζον Γου σε αμερικανικό έδαφος, για πρώτη φορά έπειτα από τη φλόμπα της «Αποζημίωσης» (2003), συνοδεύεται από ένα αβανταδόρικο trick, που όμως δεν αποτελεί και καμία ανεπανάληπτη πρωτοτυπία. Οι φίλοι της CULT στήλης του FREE CINEMA θα γνωρίζουν πως ταινίες που χωρίς να είναι βωβές χαρακτηρίζονταν από την πλήρη απουσία διαλόγων, γυρίζονταν από τον καιρό του «Αρχικατάσκοπου» (1952)! Πόσω μάλλον όταν (κατά σύμπτωση) μόλις πριν λίγους μήνες (τον Σεπτέμβρη, συγκεκριμένα), το studio της 20^th Century διένειμε (δυστυχώς, μόνο μέσω της πλατφόρμας Hulu – ή του Disney+ στα δικά μας μέρη) ένα παρομοίως «βωβό» sci-fi θρίλερ τρόμου, το θαυμάσιο «No One Will Save You». Κατά τα πρότυπα των προαναφερθέντων, η «Σιωπηλή Οργή» διαθέτει φυσικό ήχο και μουσικό score, από κουβέντες, όμως, δεν ακούγονται παρά κάποιες σκόρπιες λέξεις, κυρίως από ειδήσεις σε τηλεόραση και ραδιόφωνο. Το μοντάζ είναι αυτό που αντικαθιστά τους διαλόγους, τα δε πιστόλια αναλαμβάνουν… όλα τα υπόλοιπα!

Πιστώνεται (ασφαλώς) στα θετικά για τον Γου το γεγονός ότι ακόμα και στην ηλικία των εβδομήντα επτά ετών «την ψάχνει» για να κάνει κάτι που ξεφεύγει από τα τυπικά, δίχως μάλιστα να πιάνει πάτο, όπως συνέβη (για παράδειγμα) με τον Ανγκ Λι και τη θλιβερή (από όλες τις απόψεις) «τεχνολογική πρωτοτυπία» του «Gemini Man» (2019). Από την άλλη, η απουσία διαλόγων λειτουργεί μέχρι και ευεργετικά για τη «Σιωπηλή Οργή», καθώς δεν νομίζω πως τέτοιου είδους φιλμ διακρίνονται για βαθυστόχαστες στιχομυθίες που θα μας έκαναν όλους σοφότερους. Ούτε ο «Δολοφόνος με το Αγγελικό Πρόσωπο» (1967), ούτε και ο «John Wick» (2014), άλλωστε, φημίζονται για την πολυλογία τους. Χώρια που με το «κόλπο» της σιωπής ξεπερνιέται πανεύκολα ο σκόπελος της ανάγκης (;) να δοθεί πειστική ιατρική εξήγηση, για το πως κάποιος που πυροβολήθηκε εν ψυχρώ στην καρωτίδα από ένα μέτρο απόσταση… την έβγαλε καθαρή (!), με μοναδικό του πρόβλημα να έχει χάσει την ικανότητα της ομιλίας.

Αυτός ο κάποιος είναι ένας παντρεμένος πατέρας μικρού αγοριού, που στους τίτλους τέλους (και μόνο τότε) πληροφορούμαστε πως λέγεται Μπράιαν Γκόντλοκ. Παραμονές Χριστουγέννων, το παιδί του ξεψυχά μέσα στην αγκαλιά του, στη αυλή του σπιτιού τους, χτυπημένο θανάσιμα από αδέσποτη σφαίρα παρακείμενου ξεκαθαρίσματος συμμορίτικων λογαριασμών. Καταδιώκοντας άμεσα τους πιστολάδες κακοποιούς, δέχεται τη μοιραία (για τις φωνητικές του χορδές) σφαίρα, στέλνοντάς τον διαδοχικά στο νοσοκομείο, στο πένθος, στο αλκοόλ, στη συζυγική εγκατάλειψη, στην οργή και (τελικά) στον όρκο εκδίκησης. Κυκλώνει τη σημαδιακή ημερομηνία της παραμονής Χριστουγέννων του επόμενου έτους, σημειώνει δίπλα πως τότε θα τους σκοτώσει όλους και πέφτει με τα μούτρα στην προπόνηση, για να είναι έτοιμος σαν φτάσει η μεγάλη μέρα. Οι υπόλοιποι που εμφανίζονται στο φιλμ (ακόμα και η γυναίκα του), είναι εντελώς διακοσμητικοί. Μόνο αυτός μετράει.

Από τον καιρό του ξεκινήματός του στο Χονγκ Κονγκ, ο Τζον Γου υπήρξε καινοτόμος στο είδος του action cinema. Προσωπικά, όταν με το «Hard Boiled» (1992) ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του, ειλικρινά δεν πίστευα αυτά που έβλεπα! Η «Σιωπηλή Οργή», φυσικά, δεν μπορεί να συγκριθεί με τις ένδοξες μέρες των δεκαετιών του ογδόντα και ενενήντα, εν τούτοις, το παλεύει γερά ώστε να μην δείχνει ο φτωχός συγγενής όλων των «John Wick» και των «Nobody» του κόσμου τούτου, που έχουν ανεβάσει τον δείκτη του σχετικού θεάματος σε πολύ υψηλά επίπεδα. Το φιλμ παίρνει τον χρόνο του, επιχειρώντας να χτίσει με συνέπεια τη μεταστροφή ενός φαινομενικά απλού οικογενειάρχη σε μηχανή εκδίκησης, επιμένοντας είτε στην τραγωδία της απώλειας, είτε στη σκληρή προετοιμασία με γυμναστική, όπλα και… αυτοκίνητα. Ο Γου πάντα επιχειρούσε να τονίσει το ανθρώπινο στοιχείο των εκτελεστών του, πλάθοντας υποπλοκές που αναδείκνυαν τα σχετικά χαρακτηριστικά (η τυφλή τραγουδίστρια του «The Killer» αποτελεί αξεπέραστο ορόσημο για τον ίδιο), όμως, εδώ κάπου μοιάζει να επιμένει δίχως να υπάρχει πραγματικά σπουδαίος λόγος. Ως εκ τούτου τα πιστόλια και οι γροθιές αργούν σχετικά να «μιλήσουν», αλλά όταν το κάνουν… του δίνουν και καταλαβαίνει.

Σ’ ένα μπιμουβάδικο πλαίσιο δράσης, ο σιωπηλός εκδικητής βάζει μπρος την υπόσχεση που έδωσε στον εαυτό του, αναζητώντας τη λύτρωση για κάτι που δεν αποτελούσε δικό του λάθος, αλλά που θα τον βασάνιζε για πάντα. Το γράμμα που αφήνει προσθέτει μια πινελιά που μένει πιστή στο «ανθρώπινο» ηρωικό πνεύμα του Τζον Γου, αν και ο Ασιάτης auteur επιδεικνύει… απιστία σε ό,τι αφορά τα απολύτως trademark στοιχεία της καριέρας του. Τουτέστιν, στη «Σιωπηλή Οργή» δεν υπάρχουν ούτε τρελά Μexican standoff, ούτε εναέριοι πυροβολισμοί, ούτε… περιστέρια! Για το τελευταίο, βέβαια, επιφυλάσσει κάτι που ενέχει θέση inside joke (και #diplhs άμα λάχει ανάγνωσης), δείχνοντας πως ο λύκος κι αν εγέρασε, τον σαρκασμό τον δουλεύει καλά.