του Νίκου Παλάτου

Έπειτα από την πρώτη τους φορά, με τη «Νονά της Νύχτας» (2020), ο σκηνοθέτης Ζαν-Πολ Σαλομέ συνεργάζεται εκ νέου με την Ιζαμπέλ Ιπέρ, εδώ σ’ ένα μείγμα πολιτικού θρίλερ και προσωπικού δράματος. Ατυχώς, ο Γάλλος auteur υποβαθμίζει εντελώς το πρώτο εκ των δύο συστατικών της ταινίας του (που θα φανταζόταν κανείς πως θα έστεκε ως το πλέον βασικό), ποντάροντας σχεδόν ολοκληρωτικά στο δεύτερο. Κάπως έτσι, ο «Εύκολος Στόχος» ελάχιστη σχέση έχει με το είδος των συνωμοσιολογικών θρίλερ αποκαλύψεων, καταλήγοντας ένα τυπικό δικαστικό δράμα, αποστασιοποιημένο σε πολύ μεγάλο βαθμό από το πολιτικό βάρος των γεγονότων.

Στις 17 Δεκεμβρίου του 2012, η Μορίν Κερνέ, συνδικαλίστρια του πυρηνικού γίγαντα της Γαλλίας Areva, βρίσκεται από την καθαρίστρια της οικίας της δεμένη σε μια καρέκλα, μ’ ένα κουζινομάχαιρο σφηνωμένο στον κόλπο της και με το γράμμα «Α» χαραγμένο στην κοιλιά της. Είναι η εναρκτήρια σκηνή του φιλμ, που εν είδει flashforward αποκαλύπτει τι έχει συμβεί στην δυναμική Κερνέ, για να επιχειρήσει ευθύς αμέσως να ξετυλίξει τα γεγονότα που οδήγησαν ώς εκεί. Εν μέσω πολιτικών ζυμώσεων με έπαθλο τη θέση του Διευθυντή της εταιρείας, φημολογία για την επικείμενη πώλησή της στους Κινέζους (με επαχθείς όρους για τους υπαλλήλους της) και «βαθιά λαρύγγια» που αυτοβούλως διαρρέουν προς την Κερνέ απόρρητα έγγραφα, ο Σαλομέ χτίζει ένα υπόβαθρο υποτιθέμενα σημαντικών πολιτικών προεκτάσεων, από εκείνες που συνηθίζουμε να λέμε πως «συγκλονίζουν την κοινή γνώμη». Δεν φροντίζει, βέβαια, ν’ ακολουθήσει έναν σφιχτό ρυθμό αφήγησης, ικανό να κάνει τους μη γνώστες του θέματος (την… πλειονότητα του μη ντόπιου κοινού, δηλαδή) να εντρυφήσουν στα πολιτικά παρασκήνια της Κυβέρνησης Σαρκοζί και Ολάντ, όσο και την (όποια) σημασία που η διαδοχή στην καρέκλα της Γαλλικής Προεδρίας ενδεχομένως έκρυβε για το μέλλον της Areva. Οι κρυφές συμφωνίες με τους Κινέζους, η εμπλοκή της αντίστοιχης γαλλικής ΔΕΗ στο όλο θέμα, καθώς και οι επιπτώσεις που όλα αυτά θα επέφεραν όχι μόνο στο προσωπικό της εταιρείας αλλά και στην ενεργειακή πολιτική της χώρας γενικότερα, ενώ δείχνουν πως κρύβουν πολύ ζουμί, ελάχιστα αφορούν τελικά.

Η εναρκτήρια εκείνη σεκάνς, σταδιακά αποδεικνύεται κλειδί όχι για το ξετύλιγμα του νήματος του παρασκηνίου, αλλά για εκείνο του προσωπικού Γολγοθά της Κερνέ, ο οποίος με τον τρόπο που παρουσιάζεται εδώ θα μπορούσε να έχει συμβεί (δυστυχώς) στην οποιαδήποτε γυναίκα, ανεξαρτήτως πολιτικών εχθρών ή ισχυρών, «ενοχλημένων» αντιπάλων. Πρόκειται για τυπική περίπτωση αδιάφορης (στην καλύτερη των περιπτώσεων) αστυνομικής προσέγγισης μιας καταγγελίας περί επίθεσης και βιασμού (με αυθαίρετες αναγωγές στον παρελθόντα βίο του θύματος) ή (στη χειρότερη) απόπειρας κουκουλώματος της υπόθεσης ελέω ενός «αόρατου» χεριού που κινεί τα νήματα, με τη σημαντική παράμετρο να βρίσκεται στην λεπτομέρεια πως η Κερνέ κατηγορήθηκε στο τέλος από την Αστυνομία ότι έστησε η ίδια το όλο θέμα έναντι προσωπικού οφέλους! Από το μέσον του φιλμ κι έπειτα, όλο το βάρος της αφήγησης πέφτει στη δικαστική προσπάθεια της συνδικαλίστριας ν’ αποδείξει ότι είναι αθώα των κατηγοριών, με τις υπόλοιπες παραμέτρους να ξεχνιούνται σχεδόν ολοκληρωτικά.

Ελλείψει της ίντριγκας πίσω από την κουρτίνα των κυβερνητικών γραφείων, ο «Εύκολος Στόχος» κάνει κύκλους γύρω από το θέμα της κακοποίησης, προτάσσοντάς τον για αδιευκρίνιστους λόγους διαχρονικό σκεπτικισμό που συνοδεύει μια τέτοιου είδους καταγγελία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το στόρι πασχίζει να δημιουργήσει σασπένς, αναζητώντας οριστικά (πια) καταφύγιο στους κώδικες του δικαστικού δράματος. Μία αληθινή, εν τούτοις, ιστορία δεν εγγυάται την αγωνία και το μυστήριο, με τον Σαλομέ ν’ αφήνει την εντύπωση πως περισσότερο ενδιαφέρθηκε για την πιστή αναπαράσταση των γεγονότων, παρά για την ανάγκη δημιουργίας δελεαστικού κινηματογραφικού κλίματος. Η Κερνέ της Ιπέρ, υπό το βάρος ενός πάλλευκου make-up (λες και είναι από πορσελάνη) που την κάνει να δείχνει σχεδόν… ψεύτικη, παρουσιάζεται ως ένας άκρως αινιγματικός και μάλλον εκκεντρικός χαρακτήρας, ο οποίος έτσι παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια του φιλμ. Ουδέποτε γίνεται σαφές το πως η τελική έκβαση της δικαστικής της μάχης επηρέασε την πολιτική ζωή της Γαλλίας (μιας και το όλο πράγμα βρωμάει σκάνδαλο γιγαντιαίων διαστάσεων με πολλαπλές προεκτάσεις), ούτε δε και την ίδια σε προσωπικό επίπεδο, μιας και η αίσθηση του ημιτελούς που διαπνέει όλο το έργο δεν γίνεται να μην… απουσιάζει από το φινάλε του. Το αυτό ισχύει (και) για το σύνολο των δεύτερων χαρακτήρων του δράματος (πλην του συζύγου, τον οποίο υποδύεται ο Γκρεγκορί Γκαντεμπουά), που είτε τείνουν προς την αγιοποίηση (όπως η πρώην Διευθύντρια της Areva και αμφιλεγόμενη ως προσωπικότητα) Αν Λοβερζάν της Μαρίνα Φόις, είτε φορούν τον μανδύα της αφελούς καρικατούρας (όπως ο διάδοχός της στο τιμόνι της επιχείρησης, Λικ Ουρσέλ, του Ιβάν Ατάλ).