του Ηλία Φραγκούλη

«Η Διαδοχή», «Πορφυρός Λόφος», «Babadook», «Το Μικρό Σπίτι στο Δάσος», «Άσε το Κακό να Μπει», «Η Κάθοδος». Οι ταινίες τρόμου που ξεχωρίζω από τα τελευταία χρόνια, μέχρι τις αρχές των ‘00s (τουλάχιστον). Φιλμ που, κατά την προσωπική μου γνώμη, χαρακτήρισαν το είδος και επιχείρησαν να αναθεωρήσουν ορισμένα πράγματα στη σχέση του με τους θεατές, ενίοτε και να κάνουν το λατρευτικό τους homage. Το genre έχει υποφέρει πολύ, κακά τα ψέματα. Από τη μια η έλλειψη καινούργιων ιδεών και πρωτοτυπίας, από την άλλη οι κανόνες εμπορικότητας και το rating καταλληλότητας για αναίμακτες και πιο «safe» παραγωγές που το εφηβικό κοινό θα καταναλώσει ευκολότερα, ώστε το budget να «βγει» ακόμη και στο πρώτο weekend προβολής μιας ταινίας στις ΗΠΑ. Και πολλά «μπου»! Τα οποία προέκυψαν κυρίως από εκείνο το φιλμ που γύρισε το 1978 ο Τζον Κάρπεντερ.

Πριν καν μάθουμε την ύπαρξη του Τζέισον Βόρχις και του Φρέντι Κρούγκερ, ο Μάικλ Μάγερς της «Νύχτας με τις Μάσκες» υπήρξε η «μητέρα» των ψυχοπαθών serial killers με ονοματεπώνυμο, οι οποίοι φέρουν ένα iconic «προσωπείο» που σου φέρνει αμέσως στον νου το αντίστοιχο franchise. Ατυχέστερο όλων αυτών, το «Halloween» γνώρισε σχεδόν αποκλειστικά… αποτυχημένα sequel, remake και reboot, που πλήγωσαν τη μυθική φήμη τού original τίτλου. Πόσο άδικο για την ταινία στην οποία οφείλουμε ουσιαστικά την ύπαρξη των slasher films και πόσο αναπάντεχη έκπληξη, σε επετειακό timing, ο Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν να έρχεται να παρουσιάσει μια συνέχεια που μας κάνει να ξεχάσουμε όλα τα προηγούμενα «Halloween», λες και η καινούργια «Νύχτα με τις Μάσκες» αποτελεί το μοναδικό sequel του πρωτότυπου! Με απόλυτο σεβασμό προς την ταινία του Κάρπεντερ αλλά και προς το είδος του σινεμά τρόμου.

Η εισαγωγή δεν σε προετοιμάζει τόσο γι’ αυτό που θα παρακολουθήσεις. Ο Μάικλ Μάγερς έχει ωριμάσει αρκετά κατά τις δεκαετίες που πέρασαν, όντας έγκλειστος σε ψυχιατρική κλινική με συνθήκες φρούρησης που θυμίζουν φυλακή. Οι γιατροί που προσπάθησαν να τον ψυχαναλύσουν δεν κατάφεραν να του πάρουν λέξη και ο «καινούργιος δόκτωρ Λούμις» (όπως τον αποκαλεί με χιούμορ η Λόρι Στρόουντ) έχει πάθει ένα είδος ψύχωσης με την περίπτωσή του. Καθώς ετοιμάζεται να αλλάξει στέγη, όλοι αντιλαμβανόμαστε πως αυτή ήταν μια πολύ κακή ιδέα και περιμένουμε να δούμε πώς θα αποδράσει. Μετά το «ατύχημα» αυτό, η συνέχεια είναι προφανής. Ο Μάικλ βρίσκει και πάλι την παλιά του μάσκα / εαυτό, σκοτώνει με απόλυτη ψυχρότητα τα πρώτα του θύματα («γιορτάζοντας» έτσι την ελευθερία του) και ακολουθεί τον δρόμο που θα τον οδηγήσει στα πάτρια (και πάλαι ποτέ αιματοβαμμένα) εδάφη. Όπως το ξέρει εκείνος, έτσι το ένιωθε πάντοτε και το περίμενε να συμβεί και η Λόρι.

Για τους ανθρώπους που αγαπούν το genre (σηκώνω το χέρι ψηλά), αυτή «Η Νύχτα με τις Μάσκες» διαθέτει δύο στοιχεία που προσφέρουν ηδονική ευχαρίστηση. Αρχικά (και αβίαστα), το μουσικό θέμα του Κάρπεντερ ηχεί και πάλι στ’ αυτιά μας. Σε ένα φιλμικό περιβάλλον που τιμά το πρωτότυπο φιλμ. Μπορεί για κάποιους να μην αποτελεί ένα πραγματικό αριστούργημα το «Halloween» του ’78, όμως παραμένει ένα είδος «εκμαγείου» για το genre, κι αυτό δεν αμφισβητείται με τίποτα. Ήταν η ταινία που μας έμαθε πως οι teenagers που κάνουν προγαμιαίο σεξ, πίνουν και παίρνουν ναρκωτικά, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες (ή τους αξίζει!) να πεθάνουν. Μας έμαθε να φοβόμαστε αυτή την ανίκητη, σχεδόν απέθαντη δύναμη του serial killer που η φονική του μανία δεν γνωρίζει αντίπαλο (δέος). Έδωσε άλλη διάσταση σε αυτούς τους ήρωες (διόλου τυχαία, ο Μάικλ στα εδώ credits αναγράφεται ως «The Shape»), αψήφησε τον ρεαλισμό και «ζωντάνεψε» πλάσματα που ανήκαν (συχνότερα) στους εφιάλτες μας (από εκεί, άλλωστε μας ήρθε η τελευταία παρόμοια και θρυλική φιγούρα του Φρέντι Κρούγκερ). Το δεύτερο στοιχείο; Σε αντίθεση με τις περισσότερες ταινίες τρόμου του σήμερα, οι οποίες δεν τολμούν το παραμικρό σε gore θέαμα (βλέπε rating), αυτή «Η Νύχτα με τις Μάσκες» μας (υπεν)θυμίζει τι θα πει αληθινό σασπένς και φόβος απέναντι στον ερχομό τού θανάτου. Το μόνο πράγμα που ζητά ο Μάικλ είναι να σκοτώνει. Αψυχολόγητα (θα επανέλθω σε αυτό). Ο Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν οπτικοποιεί τα εγκλήματα του Μάικλ με μια απίστευτα αποτελεσματική φυσικότητα, χωρίς να σε «τσιτώνει» με απότομα τινάγματα στο κάθισμά σου. Δεν έχει ανάγκη από… εκπλήξεις. Κρατάει το μαχαίρι. Και το μπήγει στο… βλέμμα του θεατή, με έναν καθηλωτικό τρόπο, σαν να σου λέει «ορίστε, έτσι γίνεται»! Αυτός ο σοβαρός τόνος του φιλμ είναι που μπορεί να σε κάνει να φρικάρεις. Άνθρωποι δολοφονούνται ακαριαία. Δίχως έλεος. Χωρίς δεύτερη σκέψη. Αν δεν είναι ο αληθινός τρόμος αυτό, τότε τι είναι;

Υπάρχει, όμως, εδώ και μια εξαιρετική υποπλοκή που αξίζει ιδιαίτερη προσοχή και αφορά το σεναριακό εύρημα των Γκόρντον Γκριν, Ντάνι ΜακΜπράιντ και Τζεφ Φράντλεϊ, να σαρκάσουν αιχμηρότατα απέναντι στην επιστήμη της ψυχανάλυσης και εκείνους που την ασκούν, πηγαίνοντας τον χαρακτήρα του δρος Σαρτέιν σε μονοπάτια κυριολεκτικά πρωτότυπα (για το franchise), σχολιάζοντας τολμηρά την ανθρώπινη ψυχολογία και τις έννοιες της λογικής.

Παρομοίως, ο χαρακτήρας της Λόρι Στρόουντ βρίσκει μια Τζέιμι Λι Κέρτις σε μεγάλα κέφια, σωστά γερασμένη από τον χρόνο, με «ζουμί» για μελέτη ως επιζήσασα που κουβαλάει μέσα της τα τραύματα της φρικτής εμπειρίας του original, αλλά και ως μάνα που μεγάλωσε ένα κορίτσι… commando, εκπαιδευμένο να αντιμετωπίσει τον ερχομό του «μπαμπούλα» με αληθινά όπλα και σκοποβολή από την παιδική της ηλικία! Κοινώς, το έργο σού δίνει και περιθώρια να ψαχουλέψεις τους ήρωές του λίγο βαθύτερα, να τους αντιμετωπίσεις ως ρεαλιστικές, troubled οντότητες που πάντοτε πάλευαν να κρατηθούν ζωντανές σε μια κοινωνία η οποία αντιμετωπίζει στερεοτυπικά το καθετί με χάπια ή therapy sessions. Η Κέρτις είναι άψογη, ειρωνικά αστεία ενίοτε (χωρίς ίχνος παρώδησης του ρόλου, όμως) και δείχνει πόσο το διασκεδάζει μέσα σε τούτη την «αναβίωση» του κλίματος του πρωτότυπου «Halloween» που αν δεν προσπαθεί να εκσυγχρονίσει τον μύθο της σειράς, σίγουρα φρεσκάρει μνήμες και παραδίδει μαθήματα τρόμου σε μια εποχή που το genre έχει υποκύψει σε εντελώς… κλοουνίστικα (#diplhs) θεάματα.

«I’ve waited for him…», λέει κάποια στιγμή η Λόρι. Εγώ, πάλι, δεν το περίμενα καθόλου πως το 2018 θα δούμε μια «Νύχτα με τις Μάσκες» που θα αγγίζει την τελειότητα. Για να έρθει και να σταθεί επάξια δίπλα στο φιλμ του 1978. Καλώς σε βρήκαμε και πάλι, Μάικλ Μάγερς. Φρόντισε μόνο να μην το σκοτώσεις (#pollaplhs)… ξανά!