της Κατερίνας Ανδρεάκου

Το γκανγκστερικό δράμα «Black Mass» έκανε πρεμιέρα την Κυριακή κι ενώ αρχικά αναμένονταν μόνο ο σκηνοθέτης, Σκοτ Κούπερ, και ένας εκ των δυο σεναριογράφων, Τζεζ Μπάτεργουερθ, με προγραμματισμένη και συνέντευξη Τύπου, οι δυο πρωταγωνιστές, Τζόνι Ντεπ και Μπένεντικτ Κάμπερμπατς, που τυγχάνει να είναι και δυο από τους δημοφιλέστερους stars στον κόσμο αυτή τη στιγμή, αποφάσισαν να τιμήσουν το Φεστιβάλ με την παρουσία τους. Η συνέντευξη Τύπου περιέργως ακυρώθηκε κι έτσι οι συντελεστές εμφανίστηκαν μόνο στη βραδινή πρεμιέρα. Κι ενώ η ταινία ομολογουμένως – και δυστυχώς – απογοήτευσε, η παρουσία των αστεριών της επισκίασε, έστω και στιγμιαία, τη γενική μετριότητα του καλλιτεχνικού αποτελέσματος (αν και η ερμηνεία του Ντεπ εντυπωσίασε ακόμα και τους πιο απορριπτικούς επικριτές της φιλόδοξης, αλλά τελικά επίπεδης και ανέμπνευστης παραγωγής).

Μια άλλη μεγάλη πρεμιέρα ήταν το βιογραφικό δράμα «The Program», σε δυναμική σκηνοθεσία του βετεράνου Στίβεν Φρίαρς και σενάριο του Τζον – «Trainspotting» – Χοτζ, με τον Μπεν Φόστερ να υποδύεται επιτυχημένα τον ποδηλάτη Λανς Άρμστρονγκ, σε μια ταινία η οποία αφηγείται την πλέον γνωστή και αληθινή ιστορία της μετεωρικής ανόδου και της ταπεινωτικής πτώσης τού αθλητή, μέσω της εξαπάτησης και της προδοσίας (χρησιμοποιώντας αναβολικά και απαγορευμένες ουσίες) από το πάλαι ποτέ είδωλο.

Αφήνοντας πίσω τα λαμπερά κόκκινα χαλιά, ειδικής μνείας χρήζει το πολύ άμεσο και προσωπικό ντοκιμαντέρ «Heart of a Dog» της Λόρι Άντερσον, που ξεχειλίζει από τρυφερότητα και πάσης μορφής εικαστική έμπνευση, μέσα από προσωπικές της ιστορίες, με επίκεντρο τη ζωή τής αγαπημένης της σκυλίτσας, Λόλαμπελ (η οποία μαθαίνουμε πως είχε προσωπικό δάσκαλο ζωγραφικής, γλυπτικής, μουσικής και… βουδισμού. Σοβαρά!)

Ωστόσο, δυο ήταν οι – επιτρέψτε μας τα κεφαλαία – ΤΑΙΝΙΑΡΕΣ που ξεχώρισαν χιλιόμετρα μπροστά από τις υπόλοιπες. Πρώτη, το «Son of Saul», η ταινία που συγκλόνισε αρχικά τις Κάννες, φεύγοντας με το Μέγα Βραβείο (για αρκετούς, μάλιστα, αδικήθηκε που δεν πήρε τον Χρυσό Φοίνικα, και θα συμφωνήσουμε), και τώρα και το Λονδίνο, όπου άφησε άφωνο το κοινό της, είτε επαγγελματίες του χώρου (η σχεδόν γεμάτη αίθουσα παρέμεινε βουβή για αρκετά λεπτά μετά το φινάλε των τίτλων τέλους στη δημοσιογραφική της προβολή) είτε εκείνους που σοφά έκλεισαν εισιτήριο να τη ζήσουν (όχι απλά «δουν») στις φεστιβαλικές προβολές της. Ο Ούγγρος Λάσλο Νέμες κάνει εδώ το κινηματογραφικό του ντεμπούτο (!), κυριολεκτικά ακολουθώντας έναν εργάτη αιχμάλωτο στο Άουσβιτς, καθώς κάνει διάφορες δουλειές παράλληλα με την εξόντωση των εγκλείστων, ενώ προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει έναν ραβίνο ώστε να θάψει ευλαβικά ένα αγόρι που είναι πεπεισμένος πως γνωρίζει καλά. Οι βαρβαρότητες και οι μακάβριες διαδικασίες της «καθημερινότητας» στο στρατόπεδο συγκέντρωσης είναι μισο-κρυμμένες για τον θεατή, καθώς η κάμερα ακολουθεί πιστά τον ήρωά της, και αυτός ο τρόπος κινηματογράφησης, εκτός από αρκετά πρωτότυπος, κάνει τη δική μας εμπειρία ακόμα πιο οδυνηρή, άβολη και βαθιά, γιατί οι μισοειδωμένες ματιές στην απόλυτη γήινη κόλαση εξάπτουν ακόμα περισσότερο τη φαντασία για το πραγματικό της μέγεθος.

Η άλλη ταινία είναι το «Room», σε σκηνοθεσία του αγαπημένου «ανεξάρτητου», Λένι Έιμπραμσον («Frank», «Adam and Paul»), βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Έμμα Ντόνοχιου, η οποία έχει κάνει και τη σεναριακή του μεταφορά. Η Μπρι Λάρσον, αναμφισβήτητα ένα από τα σοβαρότερα ανερχόμενα αστέρια, υποδύεται μια νεαρή μητέρα που βρίσκεται εσώκλειστη σε ένα μικρό δωμάτιο με μόνη της συντροφιά τον πεντάχρονο γιο της, Τζακ, ο οποίος δεν γνωρίζει τίποτα για τον κόσμο πέραν του μικρού τους δωματίου, αλλά έχει μια ανεξάντλητη φαντασία και μια έμφυτη αισιοδοξία που κάνει τη μικρή τους «φυλακή» (κάτι που όντως είναι για τη μητέρα του) να είναι ένα αρκετά μεγάλο, ευτυχισμένο σύμπαν. Όταν τους δίνεται η ευκαιρία για την ελευθερία, για τον μικρό Τζακ το «έξω» είναι κυριολεκτικά ένας άλλος πλανήτης. Ευαίσθητη, τρυφερή, βαθιά συναισθηματική, με εμπνευσμένη σκηνοθετική δουλειά από τον Έιμπραμσον, ειδικά στο πρώτο κομμάτι του «δωματίου», η ταινία αυτή σου φανερώνει μια μεγάλη καρδιά που σε προκαλεί να μην την αγαπήσεις (κερδίζει εκείνη, φυσικά). Και στον πυρήνα της, οι δυο κεντρικές ερμηνείες. Ασφαλώς της Λάρσον, που εναλλάσσει τα συναισθήματα του πολύπαθου χαρακτήρα της με σχεδόν ανησυχητική φυσικότητα και πάθος, αλλά (και κυριότερα για την υπογράφουσα) του – τώρα – 9χρονου Τζέικομπ Τρέμπλεϊ ως Τζακ, για την ερμηνεία του οποίου δεν υπάρχουν λόγια – πρέπει να την δει κανείς για να πιστέψει πώς ένα τόσο μικρό παιδί (έστω και «έμπειρος» ηθοποιός) αναλαμβάνει τη συναισθηματική αλλά και χρονική μερίδα του λέοντος μιας ταινίας με ένα τόσο δύσκολο και ώς τώρα κινηματογραφικά σχεδόν ανεξερεύνητο (βλέπε taboo) θέμα, και δίνει μια τόσο περίπλοκη και αδιανόητα πειστική ερμηνεία, βάζοντας τον εαυτό του στη θέση ενός τόσο ιδιόρρυθμου χαρακτήρα! Οι Λάρσον, Έιμπραμσον και Ντόνοχιου βρέθηκαν στην πρεμιέρα της ταινίας, η οποία έχει αρχίσει ήδη να αποκτά ένα ραγδαία αυξανόμενο hype για την επικείμενη περίοδο των κινηματογραφικών βραβείων. Και ποιος μπορεί να απορεί με αυτό;

Το 59ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Λονδίνου θα συνεχιστεί ώς τις 18 Οκτωβρίου και το FREE CINEMA θα βρίσκεται εκεί. Διαρκώς!