της Κατερίνας Ανδρεάκου

Υπάρχει σχεδόν πάντα μια αίσθηση αισιόδοξης ανυπομονησίας για τους απανταχού φίλους τού σινεμά όταν ένα νέο γουέστερν ακούγεται ως «φρέσκο» και διαφορετικό. Έτσι στο φετινό Φεστιβάλ Sundance, αυτή, η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Σκωτσέζου Τζον Μακλίν, ήταν μια από τις πλέον αναμενόμενες, φεύγοντας μάλιστα και με το βραβείο της Επιτροπής για διεθνή παραγωγή μυθοπλασίας. Γιατί, όμως, δεν είχε ώς τώρα και τον ανάλογο αντίκτυπο μεταγενέστερα, αντίστοιχο των περσινών Sundance-ικών, «Χωρίς Μέτρο» και «Μεγαλώνοντας»; Γιατί, πολύ απλά (και δυστυχώς), δεν είναι αντάξιό τους.

Ο Μακλίν είναι ένα ενθουσιώδες άτομο και, όταν τον ρωτάς για τις κινηματογραφικές του επιρροές, σου αραδιάζει αυθόρμητα σχεδόν τη μισή ιστορία τού σινεμά σαν αληθινά παθιασμένος κινηματογραφόφιλος, από Μπέργκμαν σε Πέκινπα και από Κουροσάουα σε αδελφούς Κοέν, το «Fargo» των οποίων το κατατάσσει πρώτο στις άμεσες επιρροές της συγκεκριμένης ταινίας. Είναι και επιτυχημένα μεθοδικός στη δουλειά του, σχεδιάζοντας μέσω storyboarding κάθε σκηνή, ενώ η ομάδα των συνεργατών του κάνει εξαιρετική δουλειά, από την ανακάλυψη των θαυμάσιων τοπίων στη Νέα Ζηλανδία (όπου και γυρίστηκε εξολοκλήρου, εκτός από καναδυό σκηνές στη Σκωτία), στην έξοχη φωτογραφία ενός από τους κορυφαίους σύγχρονους βρετανούς κινηματογραφιστές, του Ρόμπι Ράιαν («Philomena», «Jimmy’s Hall»). Καθοδηγεί σωστά και τους πρωταγωνιστές του, με τον νεαρό Κόντι Σμιτ-ΜακΦι να εκφράζει ιδανικά την αφέλεια και αθώα γενναιότητα του, ουσιαστικά, άβγαλτου νεαρού, ενώ ο Φασμπέντερ, μόνιμος ως τώρα συνεργάτης τού Μακλίν (ήταν ο πρωταγωνιστής και των δύο ταινιών μικρού μήκους του), είναι ταυτόχρονα αινιγματικός, επικίνδυνος αλλά και αστείος ως «μοναχικός λύκος» που αναλαμβάνει με το έτσι θέλω την «προστασία» του νεαρού.

Ωστόσο, εκεί που μάλλον υστερεί ο Μακλίν δεν είναι το ταλέντο αλλά η πείρα. Το «Slow West» πλασάρεται ως «εύθυμο» γουέστερν με αρκετές σκηνές ωμής βίας, ενώ προσπαθεί να ισορροπήσει τον νατουραλισμό τού φόντου και των υποτονικών διαλόγων με ενός είδους σουρεαλισμό στην αφηγηματική του δομή και στην αλληλουχία ορισμένων σκηνών. Καταλήγει, όμως, σε σημεία ασύνδετο και αργόσυρτο, «πασπαλισμένο» αραιά και πού με κάποιες αχνές δόσεις χιούμορ «ελαφρών βαρών». Ο σκηνοθέτης λέει πως η ταινία του οφείλει πολλά, και κυρίως το χιούμορ της, στους Κοέν, ενώ αδιαμφισβήτητα βρίσκουμε ψήγματα από τον «Νεκρό» του Τζάρμους και, σε αρκετές σκηνές (κυρίως συγκρούσεων), ένα παρόμοιο ύφος με άλλες σύγχρονες ταινίες του είδους, όπως το «The Proposition» και τις «Τρεις Ταφές του Μελκιάδες Εστράντα». Η ταινία τού Μακλίν, πάντως, παρά τις καλές προθέσεις, δεν πλησιάζει καν το κατάμαυρο χιούμορ των Κοέν, δεν διαθέτει τον μακάβριο λυρισμό τού «Νεκρού», δεν έχει τη «γροθιά» τού «The Proposition». Αποτελεί ένα συμπαθέστατο φιλμ του είδους αυτού, με μαγευτικά φυσικά «σκηνικά» και αξιέπαινη δουλειά από το σύνολο των συντελεστών της, όμως απέχει αρκετά από τις αρχικές προσδοκίες αρκετών για ένα instant classic. Όπως ο νεαρός ταξιδιώτης που αποτελεί την καρδιά και την ψυχή του «Slow West», έτσι και το σύνολό του χαρακτηρίζεται από μια ρομαντική αφέλεια που έχει όλες τις καλές προθέσεις. Του λείπει, όμως, η εμπειρία. Ωστόσο, αναμένουμε με ενδιαφέρον την επόμενη ταινία του, κατ’ ουσίαν, πρωτάρη σκηνοθέτη του.