του Νίκου Παλάτου

Από το σχεδόν προ δεκαετίας ντεμπούτο του είχε φανεί πως μία πάσης φύσεως αποκάλυψη απασχολεί ιδιαίτερα ως θέμα τον Τομά Καγέ. Στον «Έρωτα με την Πρώτη Μπουνιά» (2014), ο Γάλλος σκηνοθέτης είχε κατορθώσει ν’ αναπτύξει έναν τέτοιο προβληματισμό κατά την τελική κλιμάκωση της ταινίας του, η οποία κατά τα άλλα ακολουθούσε τα βήματα μιας γνήσιας… ρομαντικής κομεντί! Με τούτο το «Ζωικό Βασίλειο» δεν κρύβεται (αρχικά, τουλάχιστον) από τους δυστοπικούς του προβληματισμούς, όμως, στην πορεία υποβαθμίζει από μόνος του τη βασική του ιδέα, παρουσιάζοντας κάτι που περισσότερο μοιάζει με «κουλή» ταινία ενηλικίωσης παρά με μετα-αποκαλυπτικό «τρόμο».

Ο δεκαεξάχρονος Εμίλ ακολουθεί αναγκαστικά τον πατέρα του Φρανσουά στη γαλλική εξοχή, καθώς ο δεύτερος θέλει να βρίσκεται κοντά στην υβριδικά μεταμορφωμένη σε «θηρίο» γυναίκα του, ώστε να την προσέχει. Όταν έπειτα από ατύχημα κατά τη μεταφορά της η γυναίκα δραπετεύει στο δάσος, οι δυο τους κάνουν τα πάντα για να τη βρουν και να την πάρουν πίσω, αν και ο Εμίλ αναπτύσσει σταδιακά άλλου είδους ανησυχίες. Κατά πρώτο λόγο, πρέπει να γίνει αποδεκτός από τους νέους του συμμαθητές και, κατά δεύτερο, να γίνει αποδεκτός από τον ίδιο του τον εαυτό, μιας και η παράξενη ζωική μετάλλαξη αρχίζει να χτυπά κι αυτόν, μεταμορφώνοντάς τον σταδιακά σε λύκο. Η (αμοιβαία) έλξη για συνεσταλμένη συμμαθήτριά του δημιουργεί επιπλέον μπελάδες στην ολοένα και πιο δύσκολη προσαρμογή του (#diplhs).

Δίχως να διεκδικεί δάφνες ρηξικέλευθης πρωτοπορίας σε ό,τι αφορά το σεναριακό εύρημα της μετάλλαξης του ανθρώπου σε ζώο (από το «Cat People» του Ζακ Τουρνέρ μέχρι τον «Αστακό» του Γιώργου Λάνθιμου και τους διάφορους… «X-Men», υπάρχουν αρκετές παρόμοιες ιδέες στον κινηματογράφο), το «Ζωικό Βασίλειο» προτάσσει τη θεωρία πως η Φύση έχει τη δύναμη να μετατρέψει ξανά τον άνθρωπο σε ζώο. Από τη στιγμή που το σενάριο ουδέποτε υπαινίσσεται κάποια μορφή επιδημίας ως υπεύθυνης για την παράξενη υβριδική μορφή των ανθρώπων, η εκδίκηση της Μητέρας Φύσης στέκει στα μάτια μου ως η μοναδική εξήγηση (;), επιχειρώντας να περάσει κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα σαφές περιβαλλοντικό μήνυμα.

Ενώ, όμως, στο «Avatar» (2009) υπήρχε ξεκάθαρη πολιτική χροιά στην αλληγορία του θέματος που όριζε με τρόπο αδιαπραγμάτευτο τα αντίπαλα στρατόπεδα, στο «Ζωικό Βασίλειο» τέτοια σύγκρουση δεν υπάρχει (η παρουσία στρατού και Αστυνομίας είναι από διακοσμητική έως διεκπαιρεωτική, παρασύροντας και την Αντέλ Εξαρχόπουλος, η οποία ως υπηρέτρια του Νόμου επί της ουσίας δεν έχει ρόλο στο φιλμ). Τούτο έχει ως αποτέλεσμα το στόρι να απομακρύνεται σημαντικά από τα (έως και φιλοσοφικά) ζητήματα που θέτει σχετικά με την αποκτήνωση του ανθρώπινου είδους (αναρωτιέσαι σε κάποιες στιγμές για το ποιοι είναι τα αληθινά «τέρατα»), ακολουθώντας μια σεναριακή πορεία που δεν διαφέρει σε πολλά από οποιαδήποτε ταινία ενηλικίωσης, εξετάζοντας θέματα αποδοχής και προσαρμογής σ’ ένα νέο, απρόσιτο περιβάλλον.

Η επικείμενη περιβαλλοντική κατάρρευση και η δυστοπία ως επακόλουθό της, θαρρώ πως απαιτούσε κάτι πιο τολμηρό ως αφήγηση, από τη στιγμή μάλιστα που οι υπαίτιοι της καταστροφής «τιμωρούνται» με την μετατροπή τους σε ζώα. Αντ’ αυτού, το «Ζωικό Βασίλειο» διατηρεί μια ασάφεια περί των ανθρωπίνων σχέσεων γενικά κι αόριστα, μεταθέτοντας το βάρος του μηνύματος όχι στο ζώο που λέγεται άνθρωπος και στην ικανότητά του να καταστρέφει τα πάντα (δίχως, μάλιστα, να κοιτά στον καθρέφτη), αλλά στη συμπερίληψη και στην οικογένεια. Θα μπορούσε, δηλαδή, να έχει μέχρι και… gay θεματολογία το φιλμ και το αποτέλεσμα να ήταν ακριβώς το ίδιο.