FreeCinema

Follow us

ΕΝΑΣ ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ ΣΤΕΚΕΤΑΙ ΑΚΙΝΗΤΟΣ (2018)

(DA XIANG XI DI ER ZUO)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Χου Μπο
  • ΚΑΣΤ: Ζανγκ Γιου, Πενγκ Γιουτσάνγκ, Γουάνγκ Γιουβίν, Λι Κονγκσί
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 230'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: CAROUSEL FILMS

Τέσσερις απλοί άνθρωποι, σε μια πόλη της Βόρειας Κίνας, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, προκαλώντας (ακόμη και άθελά τους) δραματικές συγκρούσεις. Και κάπου στην πόλη του Μανζούλι υπάρχει ένας ελέφαντας. Που κάθεται.

Μεγάλωσα σε εποχές στις οποίες το σινεμά αντιμετωπιζόταν σαν κάτι το συναρπαστικό. Μια εμπειρία, έως και απόλυτης φυγής ενίοτε. Σήμερα διαπιστώνω όλο και περισσότερες φορές την ανάγκη της… φυγής από αυτό. Την ευθύνη δεν φέρει πρωτίστως το «art-house» σινεμά. Και παλιότερα είχαμε καλλιτεχνικές ταινίες, οι οποίες όμως είχαν αισθητική βαρύτητα, δημιουργικότητα, επίπεδο επαγγελματισμού από συντελεστές που έφτιαξαν θρυλικές καριέρες. Δεν ήμουν ποτέ εχθρός αυτού του σινεμά. Σταδιακά, όμως, έγινα εχθρός της φεστιβαλικής «φάμπρικας», με τα δραματικά στερεότυπα και το περιεχόμενο που δεν έχει να πει τίποτε, ειδικά στις περιπτώσεις που «ντύνεται» με ρεαλισμό για να αναπαραγάγει (υποτίθεται) την ίδια τη ζωή. Με το μπαρδόν, αλλά αν είχα διάθεση να δω κάτι τέτοιο, έμενα και εκτός αιθούσης, πήγαινα σε μια από τις τυπικά μίζερες περιοχές της Αθήνας και άραζα «απολαμβάνοντας» εικόνες του καθημερινού αγώνα διαβίωσης άλλων ανθρώπων, ενίοτε ρισκάροντας και τη σωματική μου ακεραιότητα. Τζάμπα «θέαμα».

Το «Ένας Ελέφαντας Στέκεται Ακίνητος» αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Κινέζου Χου Μπο και το (γνωστοποιημένο) γεγονός πως ο ίδιος αυτοκτόνησε τον Οκτώβριο του 2017 σε ηλικία 29 ετών, κάλλιστα βγάζει νόημα αν (αντέξει να) δει κανείς ολόκληρο το φιλμ (το οποίο έκανε την πρεμιέρα του στο περσινό Φεστιβάλ Βερολίνου, δίχως την παρουσία του σκηνοθέτη, προφανώς). Ο (επίσης σεναριογράφος εδώ) αντιλαμβανόταν την ανθρώπινη ύπαρξη ως κάτι το καταθλιπτικό. Θα συμφωνήσω μαζί του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι προτίθεμαι να ακολουθήσω το παράδειγμά του (σίγουρα όχι από τώρα…), ούτε και σκοπεύω να αφήσω πίσω μου αντί «διαθήκης» ένα (σχεδόν) τετράωρο έργο το οποίο θα μπορούσε να αποκαλέσει κανείς και «manual» για μελλοντικά επίδοξους αυτόχειρες! Από τους ελαφρώς generic διαλόγους της ταινίας, δε, ο θεατής εύκολα μπορεί να εντοπίσει ατάκες που (μάλλον) αντιπροσώπευαν τον σκεπτικισμό του δημιουργού, όπως το «η ζωή είναι ένας σκουπιδότοπος», το «η ζωή είναι ενοχλητική», το «η ζωή δεν θα γίνει καλύτερη» και το «ο κόσμος είναι απλά αηδιαστικός». Αυτή είναι η μοναδική τοποθέτηση που είχε να κάνει ο Μπο. Και, ειλικρινά, δεν χρειάζεται να περάσουν όλες αυτές οι ώρες για να πάρεις το «μήνυμα». Από το πρώτο τέταρτο είναι εμφανής η ουσία του πράγματος. Και ο ρυθμός αφήγησης. Και το ότι πρέπει να είχε πάρει «διαζύγιο» από τον μοντέρ του. Ουπς! Ο ίδιος έκανε το μοντάζ! Ναι, βγάζει νόημα.

Η θεματική είναι μόνο μίζερη και ζοφερή. Κατεστραμμένοι γονείς. Κατεστραμμένα τέκνα. Κατεστραμμένοι γάμοι. Σχέσεις απιστίας. Παιδιά που θέλουν να στείλουν τον γονιό τους στο γηροκομείο. Σχολικό bullying. Μια τάση προς τον εγωισμό που διαβρώνει τη συνύπαρξη με άλλους συνανθρώπους μας, μια βίαιη «αναισθησία» στα πράγματα, ένα μίσος που διαιωνίζεται από γενιά σε γενιά δίχως κατανόηση. Σε όλες τις παράλληλες ιστορίες του, που ενίοτε τέμνονται για να επιτείνουν το δράμα με τις αλληλεπιδράσεις τους, ο Μπο φορτίζει με επικά εξωφρενική τραγικότητα το καταστασιακό ολίγων ωρών από τη ζωή αυτών των ανθρώπων, δίχως ν’ αφήνει ίχνος ηλιαχτίδας να μπει στον φιλμικό του κόσμο. Το σινεμά του, τουλάχιστον, δεν είναι φαντεζί ούτε και βιρτουόζικο, δεν επιχειρεί να σου πουλήσει τον «φεστιβαλικό» ζόφο του melo ενός Ινιάριτου (βλέπε το παραδειγματικά αισχρό «Biutiful» του 2010) ή μιας Λαμπακί (του περσινού «Καπερναούμ»), είναι πιο μινιμαλιστής (ή δεν είχε τις ικανότητες και τα μέσα να το πάει ακόμη παραπέρα, όπως οι προαναφερθέντες, κάτι που σε υποψιάζει σε κάμποσες σκηνές στις οποίες το δραματικό στοιχείο κάποιας πράξης δεν καταγράφεται on camera, αλλά μένει εκτός κάδρου, δηλώνοντας μια αμηχανία και ουχί τη σαφή πρόθεση, αφήνοντας μαζί και τον θεατή να αναρωτιέται, μέχρι να βεβαιωθεί για το τι συνέβη από τα περαιτέρω – χαρακτηριστικά θα αναφέρω το αρχικό πήδημα από το παράθυρο, την επίθεση στο σκυλάκι του ηλικιωμένου ήρωα ή το οπτικό υλικό από το κινητό τηλέφωνο της έφηβης ηρωίδας).

Ο Μπο φαίνεται πως αισθάνθηκε ότι υπογράφει το «κύκνειο άσμα» του από νωρίς και θέλησε να πει τόσα πολλά πράγματα σε μία μόλις ταινία, χωρίς να αντιλαμβάνεται την επανάληψη στα ίδια δραματικά μοτίβα και τις πεποιθήσεις για το μάταιο της ζωής, που παραδόξως χάνεται άδικα στη… ματαιότητα της (σχεδόν) τετράωρης διάρκειας, λες και (αυτο)τρολάρεται! Αν παρακολουθούσαμε ένα διαφορετικών ρυθμών έργο (με λιγότερες πλάτες που περπατάνε…), με σφυγμό στο μοντάζ του, ίσως ήμουν πιο φιλικός απέναντι σε τούτον τον «Ελέφαντα». Τότε, όμως, η ταινία του Μπο δεν θα ήταν παρά ένα ακόμη «φεστιβαλικό» εργάκι, το οποίο θα χανόταν μέσα στην πληθώρα των αντίστοιχων παραγωγών της κάθε χρονιάς. Πόσο παράδοξο κι αυτό. Να ξέρεις από… marketing, να ξέρεις πως θα δημιουργήσεις έναν κάποιο «κρότο» με την πρώτη σου σκηνοθετική δουλειά και… να αποχαιρετάς τα εγκόσμια την ίδια στιγμή!

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Μόνο αν έχεις υπομονή.


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.