του Νίκου Παλάτου

Αν όλοι οι σκηνοθέτες έχουν λίγο ή πολύ τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους, στην περίπτωση της Κλερ Ντενί εσχάτως υπάρχουν… μόνο οι δεύτερες. Άπαξ της «ανακάλυψής» της από την ελληνική διανομή, η Γαλλίδα auteur αποτελεί πλέον μόνιμο επισκέπτη των ντόπιων αιθουσών, αν και εκ των αποτελεσμάτων δεν συντρέχει δα και σπουδαίος λόγος. Με τούτες τις «Δύο Όψεις του Ξυραφιού» αφήνει πίσω της το ακατανόητο sci-fi εγχείρημα της με τίτλο «Μαύρη Τρύπα» (2019), επιχειρώντας σε κάτι που βρίσκεται πιο κοντά στην ιδιοσυγκρασία της. Ένα καθαρόαιμο ερωτικό τρίγωνο προτάσσει ως πόλο έλξης της νέας της ταινίας (μία εκ των δύο που γύρισε εντός του 2022!), όμως, οι λεπίδες του «Ξυραφιού» της χάνουν από νωρίς την όποια αιχμηρότητά τους.

Η Σαρά είναι ραδιοφωνική παραγωγός σε σταθμό του Παρισιού και συζεί εδώ και μία δεκαετία με τον Ζαν, έναν βετεράνο παίκτη του rugby με φυλακόβιο παρελθόν. Όπως δηλώνει ξεκάθαρα η εναρκτήρια σεκάνς των καλοκαιρινών τους διακοπών, είναι σταθερά τρελά ερωτευμένοι, πλην όμως, άπαξ της επιστροφής τους στην πρωτεύουσα, μικρά σύννεφα εμφανίζονται στη σχέση τους. Αιτία γι’ αυτό αποτελεί η επανεμφάνιση του Φρανσουά, πρώην τρελού έρωτα της Σαρά, αλλά και καλύτερου φίλου του Ζαν, ο οποίος προσφέρει στον δεύτερο θέση εργασίας στην εταιρεία αθλητικού management που ξεκινά. Ο νυν, εξαιτίας της δεινής οικονομικής του θέσης, δέχεται την πρόταση του πρώην, βάζοντας άθελά του φωτιά στο φυτίλι των αναμνήσεων, αφού δίνει στην Σαρά την ευκαιρία να ξαναπιάσει τα πράγματα από εκεί που τ’ άφησε, σχεδόν δέκα χρόνια πριν.

Βασισμένη στο μυθιστόρημα «Un Tournant de la Vie» της Κριστίν Ανγκό (η οποία δούλεψε και στη σεναριακή διασκευή του βιβλίου της), η Ντενί τοποθετεί το πλαίσιο του στόρι εντός της εποχής της πανδημίας (τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν εν μέσω των lockdown), επιθυμώντας ίσως να προσδώσει μία λανθάνουσα μεταφορική σημειολογία περί της αναπόφευκτης μόλυνσης ενός ερωτευμένου από το «μικρόβιο» της απιστίας. Ως ανάγνωση έχει ενδιαφέρον, όμως, αν και η Ντενί έχει στη διάθεσή της όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειάζονται για μια γνήσια αισθηματική ιστορία ενός καταραμένου ερωτικού τριγώνου (με bonus την παλιά φιλία των δύο αντιμαχόμενων ανδρών), δυστυχώς, υποβαθμίζει άγρια τον χαρακτήρα του Φρανσουά, σαν να θέλει ν’ αποδείξει πως μπορεί να φτιάξει ménage à trois με…δύο. Καθώς ο τρίτος της παρέας περισσότερο δηλώνει απών από παρών, το βάρος πέφτει στους Σαρά και Ζαν, οι οποίοι (όταν δεν γκαρίζει ο ένας στον άλλον!) αναλώνονται σε καταστάσεις που δεν βγάζουν και τόσο νόημα. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την πρώτη, η Ζιλιέτ Μπινός βγάζει έναν άκρως αντιπαθητικό χαρακτήρα, σε σημείο που σε κάνει ν’ απορείς με το κόλλημα που έχουν φάει με την πάρτη της οι άλλοι δύο. Η Σαρά δεν είναι παρά μια εγωίστρια και παθολογική ψεύτρα που στέκει ανίκανη ν’ αγαπήσει πραγματικά, με την Γαλλίδα πρωταγωνίστρια να επαναλαμβάνει σε γενικές γραμμές τον αισθηματικά ανικανοποίητο χαρακτήρα τον οποίο λάνσαρε προ ολίγων ετών στην «Λιακάδα Μέσα Μου» (ξανά υπό την καθοδήγηση της Ντενί), με τη διαφορά πως ενώ εκεί αποτελούσε ένα από τα ελάχιστα ατού του φιλμ, εδώ λειτουργεί ως σημαντικότατο μείον.

Από την άλλη, η επιτηδευμένη αφηγηματική τάση της Ντενί ατυχώς ενσκήπτει εκ νέου, κάτι που ουδόλως ήταν απαραίτητο, μιας και η βάση της σεναριακής πλοκής είναι απλούστατη. Τα πράγματα ως προς την ικανότητά της να διηγηθεί μια ιστορία γίνονται ακόμα χειρότερα, όταν αποφασίζει να ενθέσει υποπλοκή που αφορά τον έφηβο γιο του Ζαν από τον πρώτο του γάμο. Το συγκεκριμένο subplot όσο άγαρμπα μπαίνει στο φιλμ, τόσο εύκολα εξαφανίζεται, με το μόνο που προσφέρει να είναι μία επιπλέον ένδειξη της απελπισμένης ύπαρξης του κεντρικού ήρωα. Στην τελική, έχουμε ένα παντελώς αδιάφορο φιλμ, το οποίο αδυνατεί να βρει την οποιαδήποτε ισορροπία ανάμεσα στο ερωτικό θρίλερ και το αισθηματικό δράμα, καταφεύγοντας σε συνεχείς εντάσεις, προσδοκώντας μέσω των τσακωμών να κερδίσει την προσοχή του θεατή. Ακόμα και οι (κατά κανόνα συνεπείς) Tindersticks, μόνιμοι συνεργάτες της Κλερ Ντενί όλα αυτά χρόνια, μοιάζουν να έχουν μπει ολοκληρωτικά στο πνεύμα του φιλμ, παραδίδοντας το πλέον άχρωμο και άδοξο score τους.