της Κατερίνας Ανδρεάκου

«Ανέκαθεν αγαπούσα χαρακτήρες που κινούν το χέρι της μοίρας με το ζόρι», εξομολογείται στον καθρέφτη του, σε μια πρόβα συνέντευξης ο 26χρονος Ματιέ, καθώς ετοιμάζεται για την πρώτη του συνάντηση με τον ενθουσιώδη διευθυντή του εκδοτικού οίκου στον οποίο έστειλε το μυθιστόρημά του. Και ο ίδιος, όμως, έχει ήδη μεταμορφωθεί σε έναν από αυτούς τους χαρακτήρες, καθώς η ιστορία που υπέβαλε ως δική του ήταν στην πραγματικότητα copy/paste του ημερολογίου πολέμου ενός νεκρού ηλικιωμένου που πολέμησε στην Αλγερία. Από τη στιγμή που έγραψε το όνομά του στην πρώτη σελίδα και κατέστρεψε το πρωτότυπο ημερολόγιο, ο Ματιέ υπέγραψε το συμβόλαιό του με τον διάβολο: το μυθιστόρημα εκδίδεται με διθυραμβικές κριτικές, ο νέος πια «καυτός» συγγραφέας κατακτά φήμη, δημοσιότητα, χρήμα, το κορίτσι της καρδιάς του και τη ζωή που πάντα ονειρευόταν ενώ δούλευε για το μεροκάματο και κατοικούσε στην τσιμεντένια εργατική πολυκατοικία του. Μέχρι που εμφανίζεται ο (απαραίτητος) εκβιαστής και η ειδυλλιακή ζωή τού νεαρού ξεφεύγει εκτός ελέγχου.

Ο Γιαν Γκοζλάν συνυπογράφει το σενάριο και σκηνοθετεί ένα θρίλερ που ισορροπεί στην εντέλεια την πορεία της κλιμακούμενης έντασής του, από την ελαφριά απειλή στην απόλυτη καταστροφή, καθώς ο Ματιέ, στην προσπάθεια να διασώσει τη φήμη, τη σχέση αλλά και την ίδια τη ζωή του, στήνει διαρκώς «σκηνικά» για να καλύψει τα ίχνη του, μιας και ο κλοιός ψεμάτων και εξαπάτησης που είχε δημιουργήσει στενεύει γύρω του. Ο σεναριακός πυρήνας της ταινίας είναι λίγο-πολύ γνώριμος (με πιο πρόσφατο παράδειγμα στη μνήμη την παραγνωρισμένη κομεντί του Γούντι Άλεν «Θα Συναντήσεις Έναν Ψηλό Μελαχρινό Άνδρα», όπου ο χαρακτήρας του Τζος Μπρόλιν καταφεύγει στην ίδια λογοτεχνική απάτη), αν και οι «τρύπες» στη συγκάλυψη κάποιων εγκλημάτων θα έκαναν τους ήρωες των σειρών «CSI» να… διαρρήξουν τα ιμάτιά τους! Τόσο η πλοκή όσο και η αισθητική έχουν την έντονη χροιά παρόμοιων ευρωπαϊκών (και, ναι, κυρίως γαλλικών) ταινιών της δεκαετίας του 1970, καθώς η κύρια δράση μεταφέρεται από το συννεφιασμένο Παρίσι στην ηλιόλουστη Προβηγκία και στο υπέροχο εξοχικό των πεθερών του Ματιέ, όπου το αέρινο όνειρο μετατρέπεται σε κλειστοφοβικό εφιάλτη.

Εύσημα στον Πιερ Νινέ, ίσως τον πιο ραγδαία ανερχόμενο Γάλλο ηθοποιό αυτή την εποχή (εξαιρετικός στον ομώνυμο ρόλο στο «Yves Saint Laurent», άκρως αναμενόμενος στο φετινό «Frantz» του Φρανσουά Οζόν), που προσδίδει στον χαρακτήρα τού Ματιέ όλα τα απαραίτητα, αντιφατικά στοιχεία που θα κάνουν το κοινό ταυτόχρονα να ελπίζει στη σωτηρία του αλλά και να απαιτεί την τιμωρία του: την αρχική ενθουσιώδη αφέλεια του παιδιού της εργατιάς που ονειρεύεται την καλή ζωή, τα ειλικρινή του συναισθήματα για τη σύντροφό του και τους γονείς της, το αγορίστικο, συχνά αφοπλιστικό βλέμμα αλλά και το άλλο βλέμμα, αυτό που αφήνει να διαφαίνονται τα γρανάζια του μυαλού του καθώς σκαρφίζεται το επόμενο ψέμα, την επόμενη στημένη σκηνή στο θρίλερ που ο ίδιος δημιούργησε – ένας σύγχρονος, αφελής Φάουστ της γαλλικής εργατικής τάξης, το τέλος του οποίου μέλλεται να είναι περισσότερο θλιβερό παρά τραγικό…