της Ιωάννας Παπαγεωργίου

Στη δύση της εφηβείας τους, ο Τζακ και η Ρόουζ συναντιούνται κι ερωτεύονται για μια ζωή. Στο πρώτο και… τελευταίο ταξίδι του πιο περίφημου, αλλά και καταραμένου πλοίου που έπλευσε ποτέ στον Ατλαντικό. Εκείνος, φτωχός καλλιτέχνης/τυχοδιώκτης. Εκείνη, μνηστή/υπόδουλη πάμπλουτου αλαζόνα. Κόντρα στην κτητική υπερηφάνεια του τελευταίου, στις επίμονες αντιρρήσεις της απεγνωσμένης μητέρας της πρώτης, στους αποπνικτικούς σαν κορσέδες κοινωνικούς κώδικες και στα ουκ ολίγα εμπόδια ανάμεσα στο δικό της κατάστρωμα της Πρώτης Θέσης και στο δικό του, της Τρίτης. Αυτή είναι η ιστορία (και Ιστορία) ενός μεγάλου πλοίου, μιας μεγάλης αγάπης και ενός μεγάλου ναυαγίου. Που άλλαξαν για πάντα τον κόσμο. Σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.

Μια τέτοιου μεγέθους Ιστορία δε θα μπορούσε παρά να μπει στον πηγαιμό για τη μεγάλη οθόνη, υπό τη σκηνοθετική μπαγκέτα ενός ατρόμητου γητευτή των – από κάθε άποψη – μεγάλων, κινούμενων εικόνων. Ο Τζέιμς Κάμερον κατέβηκε στο πολυσυζητημένο, πραγματικό ναυάγιο, στα δύσβατα βάθη του Ατλαντικού. Έφτιαξε ένα καινούργιο, υγρό στούντιο στις ακτές του Νέου Μεξικού, συμπεριλαμβανομένης μιας ρεπλίκας του Τιτανικού σε κανονικό μέγεθος. Έφερε το στούντιο της Fox στο χείλος της χρεοκοπίας. Και τη Γουίνσλετ στα πρόθυρα νευρικής κρίσης (όπως σχεδόν κάθε πρωταγωνίστριά του…). Αποποιήθηκε της σκηνοθετικής του αμοιβής. Έκανε απαραίτητη τη συμμετοχή της Paramount στη χρηματοδότηση, για να γίνει εφικτή η ολοκλήρωση του οράματός του. Και χρειάστηκε ν’ αναβάλει την ημερομηνία εξόδου του (από τους ευνοϊκούς για blockbusters θερινούς μήνες, στον πιο δύσκολο Δεκέμβριο). Τελικά, όμως, κατάφερε ό,τι ακριβώς είχε φανταστεί (και όχι μόνο).

Πριν την πρεμιέρα του, φέροντας επίσημα την υπογραφή του Κάμερον σε σενάριο, σκηνοθεσία, μοντάζ και παραγωγή (ανεπίσημα, σε όλα τα σκίτσα του Τζακ και στην κατασκευή σκηνικών και κοστουμιών), ο «Τιτανικός» δεν είχε πείσει κανέναν. Το φερόμενο ως το συνταρακτικότερο κινηματογραφικό ναυάγιο στην Ιστορία, όμως, μετατράπηκε σε ένα πρωτόγνωρο κι ανεπανάληπτο φαινόμενο της pop κουλτούρας, για να φτάσει ως την κορυφή της λίστας με τις εμπορικότερες επιτυχίες από καταβολής κινηματογράφου! Χωρίς καν να υπολογίζουμε κάποια 11 βραβεία Όσκαρ…

Τώρα, έναν αιώνα μετά τη βύθισή του, στις 15 Απριλίου του 1912, και 15 χρόνια μετά το παρθενικό κινηματογραφικό του ταξίδι, ο «Τιτανικός» βρίσκεται ξανά εν πλω, επί της – γραμμένης στο DNA του – μεγάλης οθόνης, σε ψηφιακά φροντισμένη, κρυστάλλινη 3D έκδοση. Για να επαναπροσδιορίσει δεόντως την σχέση με τους μύστες του και να συστηθεί όπως πρέπει σε μια νέα γενιά θεατών, που είτε τον γνωρίζουν μόνο μέσω των – ακατάλληλων – διαστάσεων της τηλεόρασης, είτε τον έχουν απλά ακουστά ως κομμάτι της Ιστορίας. Και, φυσικά, για να φέρει τον κόσμο πίσω στο σινεμά. Ξανά και ξανά. Όχι χάρη στη high-tech, εντυπωσιακή 3D επανέκδοσή του, αλλά τη φήμη που κουβαλάει. Τα ρεκόρ που έχει καταρρίψει. Την επανάσταση που έφερε στη δημιουργία και εφαρμογή των ειδικών εφέ. Το διαβόητο, περφεξιονίστα δημιουργό του. Ή το τεράστιο κόστος του. Για να καταλάβουμε και πάλι πως η αξία του «Τιτανικού» βρίσκεται στην τόσο απλή (κλισέ για κάποιους) κι όμως τόσο πολυδιάστατη, βαθιά και ανθρώπινη ιστορία του. Στους οικείους και, ναι, διαχρονικά γκρίζους, χαρακτήρες του. Που είναι ακόμα τόσο ορμητικά νέοι, ώστε να πιστεύουν πως μπορούν ν’ αναμετρηθούν στα ίσα και να υπερνικήσουν το αυστηρά διαιρεμένο σε παντός τύπου τάξεις, κάστες και φυλές, κοινωνικό κατεστημένο.

Σε μια εποχή όπου οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου ή επιλογών. Και αντιμετωπίζονταν, συνήθως, μονάχα ως εκθεσιακά αντικείμενα/κτήματα των εύπορων και μη μνηστήρων, συζύγων και πατεράδων τους. Εκεί και τότε, ο αγώνας της Ρόουζ, ν’ αποδράσει από το χρυσό κλουβί της, όχι μόνο δε φαντάζει παράλογος, αλλά αντηχεί επίκαιρος ακόμη. Τόσο στ’ αυτιά των γυναικών του σύγχρονου Δυτικού Πολιτισμού (που γνωρίζουν μέχρι το μεδούλι τους πως η κερδισμένη πλέον ισότητα παραμένει μόνο τυπική), όσο και σ’ εκείνα των ανδρών (που, όπως ο μνηστήρας της Ρόουζ, Καλ, υπακούν κατά γράμμα τους κανόνες της κοινωνίας και της κουλτούρας τους, ακόμη και ως την αυτοκαταστροφή τους).

Ανάμεσα στις μεν και τους δε, ένα ξεχωριστά ευαίσθητο και τρυφερό πλάσμα, σαν τον Τζακ, αντιπροσωπεύει τον πραγματικά ελεύθερο άνθρωπο. Που επιμένει να μην «παίζει» τον κοινωνικό ρόλο του σωστά. Που δεν φοβάται και δεν ελπίζει σε τίποτε. Και του αρκεί ο θαλασσινός αέρας στο πρόσωπο, για να νιώθει… «King of the world»!

Προσφέροντας την εμπειρία της σύντομης, αλλά τόσο καταλυτικής ύπαρξης του Τζακ, ο «Τιτανικός», με αβίαστα γέλια και λυτρωτικά κλάματα, μας θυμίζει πως όσο στέκουμε διαιρεμένοι, τα θέλω δε θα συναντούν ποτέ τα πρέπει μας και η ουσιαστική ελευθερία θα έχει πάντα βαρύ τίμημα. Και αυτή είναι η Ιστορία του αγέραστου μανιφέστου ανοχής και ισορροπίας στη καρδιά ενός καθαρόαιμα ψυχαγωγικού υπερ-θεάματος. Που άλλαξε για πάντα τον κόσμο. Του καθενός ξεχωριστά, και όλων μας μαζί.