της Βαρβάρας Κοντονή

Τρίτη μεγάλου μήκους ταινία για τον Τανζανό σκηνοθέτη Ανούπ Σινγκ που επιστρέφει σε γνώριμα χωρικά μονοπάτια, τέσσερα χρόνια μετά την τελευταία και πολυβραβευμένη του ταινία «Qissa: The Tale of a Lonely Ghost», δεδομένου ότι «Το Τραγούδι των Σκορπιών» έχει ξεκινήσει τη φεστιβαλική του διαδρομή ήδη από το καλοκαίρι του 2017, ασχέτως αν η επίσημη κυκλοφορία του στην Ινδία πραγματοποιήθηκε μόλις φέτος τον Ιούλιο.

Αφήνοντας κατά μέρος το ιστορικό παρασκήνιο των δύο προηγούμενων φιλμ του, ο Σινγκ οριοθετεί αυτή τη φορά το περιβάλλον του, βάζοντας στο κέντρο τού σινεματικού του μικρόκοσμου την προσωπική ιστορία εκδίκησης μιας γυναίκας, με φόντο τα πατριαρχικά εδάφη της ερήμου του Τζαϊσαλμέρ στο Ρατζαστάν της Ινδίας, ένα σενάριο γνώριμο και αρκετά βατό, που στο χαρτί ίσως και να μοιάζει πιο ενδιαφέρον από το αποτέλεσμα της σκηνοθετικής του πραγμάτωσης.

Η Νουράν (Φαραχανί) είναι μια όμορφη, νεαρή γυναίκα που ζει μαζί με τη σεβάσμια γιαγιά της σ’ ένα μικρό χωριό της ινδικής ερήμου. Μαθητεύοντας δίπλα της, προκειμένου να κληρονομήσει τη γνώση της αρχαίας τέχνης του θεραπευτή (ατόμων που με το τραγούδι τους σώζουν από βέβαιο θάνατο όσους έχουν δεχθεί το δηλητηριώδες τσίμπημα του σκορπιού), πασχίζει να συμβιβάσει το ανεξάρτητο πνεύμα της με τις κοινωνικές νόρμες της αυστηρής τοπικής κοινότητας. Μια μέρα, ένας έμπορος καμηλών θα δει τη Νουράν και θ’ ακούσει το τραγούδι της με αποτέλεσμα να την ερωτευτεί παράφορα. Πριν, όμως, οι συνθήκες ωριμάσουν για μια γνωριμία, εκείνη θα έρθει αντιμέτωπη με ένα συνταρακτικό γεγονός που θα τη βυθίσει στον πόνο και τη θλίψη. Όταν τελικά η αλήθεια αποκαλυφθεί, η πικρή εκδίκηση θα γίνει αυτοσκοπός στη ζωή της Νουράν.

Μπορεί ο τίτλος και μόνο να σε προετοιμάζει για μια μεγάλη κινηματογραφική εμπειρία επιπέδου «Theeb: Ο Λύκος της Ερήμου», αλλά μη γελιέσαι, τούτο το φιλμ (διάρκειας δύο γεμάτων ωρών…) δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια ανακύκλωση μεγάλων παύσεων, στατικών πλάνων και σεναριακών ευκολιών, που θα κάνουν την παρακολούθησή του μέσα στην αίθουσα αδιανόητα βασανιστική, ακόμη και για τον πιο μυημένο «σινεφίλ» θεατή. Υπάρχει ένας κάποιος υποθεσιακός πυρήνας που ακόμα και αν δεν δρέπει δάφνες πρωτοτυπίας, εντούτοις αποτελεί πάντα ένα ενδιαφέρον υλικό, άμεσα εξαρτώμενο από τα εκάστοτε σκηνοθετικά χέρια που αναλαμβάνουν την υλοποίησή του. Θυμίζοντας πολύ χαλαρά μια άλλη ταινία του 2017, το «Μαρλίνα: Η Δολοφόνος σε Τέσσερις Πράξεις» της Μούλι Σουρία, η ταινία του Σινγκ στερείται ενέργειας και χαρακτήρα, στοιχεία που αντιθέτως κυριαρχούν στο φιλμ της Σουρία, προσδίδοντάς του μια διαχρονική δυναμική η οποία εδώ ξεκάθαρα απουσιάζει.

Με τις υποκριτικές ικανότητες της Φαραχανί να περιορίζονται σε απελπισμένα βλέμματα και με σεκάνς ατέλειωτης σιωπής, «Το Τραγούδι των Σκορπιών» δεν εκμεταλλεύεται διόλου τη μαγνητική παρουσία της πρωταγωνίστριάς του, η οποία καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας αναζητά την προσωπική της λύτρωση, παραμένοντας όμως αδρανής στο μεγαλύτερο μέρος της, μέχρι τουλάχιστον τη στιγμή που το σενάριο απαιτεί την ανάληψη δράσης, ε… γιατί κάποια στιγμή πρέπει να τελειώσει και το φιλμ! Ενδεχομένως ο σκηνοθέτης να αρκέστηκε (λανθασμένα, αν με ρωτάς) στην εξαιρετική δουλειά του φωτογράφου Πιέτρο Ζουέρκερ, που όμως σε τέτοιες περιπτώσεις τη θεωρείς και κάπως δεδομένη εξαιτίας της άγριας ομορφιάς της ερήμου και του τοπίου εν γένει. Αν εξαιρέσει κανείς αυτό το πράγματι εντυπωσιακό στοιχείο (οι χρωματικές εναλλαγές ημέρας / νύχτας είναι φανταστικές), κατά τα άλλα η ταινία αντιμετωπίζει προβλήματα ρυθμού και πολλαπλών στιγμών κατά τις οποίες θα νιώσεις ότι κάνει «κοιλιά», με τη διάρκειά της να μη δικαιολογεί με τίποτα όλα όσα (εντάξει, δεν είναι και τόσα…) διαδραματίζονται επί της μεγάλης οθόνης. Ένα ψαλίδισμα θα έκανε τουλάχιστον τη θέασή της υποφερτή και ένα πιο σφιχτό σενάριο σίγουρα θα βοηθούσε στην καλύτερη διαχείριση αυτής της συνηθισμένης, αν και όχι ολοκληρωτικά αδιάφορης ιστορίας.