Ο ΚΥΡΙΟΣ ΧΟΛΜΣ (2015)
(MR. HOLMES)
- ΕΙΔΟΣ: Δράμα
- ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μπιλ Κόντον
- ΚΑΣΤ: Ίαν ΜακΚέλεν, Λόρα Λίνεϊ, Μάιλο Πάρκερ, Χιρογιούκι Σανάντα
- ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 104'
- ΔΙΑΝΟΜΗ: SEVEN FILMS / ΣΠΕΝΤΖΟΣ
Ηλικιωμένος πια αλλά ακόμα μπολιασμένος με τα χαρακτηριστικά που έκαναν το όνομά του να μείνει στην ιστορία, ο Σέρλοκ Χολμς αποφασίζει να ξαναεπισκεφτεί την ίσως κρισιμότερη για την καριέρα του υπόθεση, όσο στην καθημερινότητά του πρέπει να συμβιβαστεί με τις δυσκολίες της τρίτης ηλικίας. Ποιος είναι, όμως, πραγματικά «Ο κύριος Χολμς»;
«Ο κύριος Χολμς» όχι μόνο βρίσκεται στα βαθιά του γεράματα, ξεχνώντας ονόματα και γεγονότα (διατηρώντας, ωστόσο, όπως πάντα την έντονη διάθεση για καυστικό σχολιασμό), αλλά επιπλέον αποκαλύπτει ότι η κοινώς αποδεκτή εικόνα τού δαιμόνιου ντετέκτιβ ήταν, σε μεγάλο βαθμό, η λογοτεχνική persona που δημιούργησε ο… Γουότσον για λογαριασμό του! Ταυτόχρονα, όμως, αυτός ο ηλικιωμένος. κύριος εξακολουθεί να φανερώνει έναν οξύνου άνθρωπο με προσοχή στη λεπτομέρεια, έναν ιδιότροπο αλλά ιδιοφυή αναλυτή τής ανθρώπινης συμπεριφοράς, και έναν χαρακτήρα που δίκαια προκάλεσε γύρω του το χτίσιμο ενός υπερβολικού αλλά δίκαιου σε μεγάλο βαθμό μύθου. Τι ήταν αλήθεια και τι μύθος, τελικά;
Στην ταινία του Μπιλ Κόντον (της φήμης των «Θεοί και Δαίμονες», «Kinsey» και, ναι, του διπλού «Λυκόφως: Χαραυγή»), ο μεγαλύτερος ντετέκτιβ του κόσμου ασχολείται με τα μυστικά της μακροζωίας που βρίσκονται κρυμμένα στον βασιλικό πολτό, μια παλιά του υπόθεση που τον πήγε μέχρι την Ιαπωνία, και με μια εκκρεμότητα η οποία, ενδεχομένως, να σήμανε και το τέλος της καριέρας του. Όχι και τόσο… «elementary», δηλαδή, αλλά ταυτόχρονα τόσο μα τόσο… «Σέρλοκ». Αυτός ο συνδυασμός κλασικής προσέγγισης και ανανεωτικής κριτικής διάθεσης είναι και η πεμπτουσία της ταινίας, η οποία από τη μια αναπαριστά με προσοχή στη λεπτομέρεια ένα παρελθοντικό Λονδίνο γεμάτο μυστικά και κινδύνους ενόσω στο παρόν αναπαύεται στη χαρακτηριστική νωχελική ατμόσφαιρα μιας παραγωγής του BBC, η οποία μέσω των καυστικών παρατηρήσεων και διαλόγων επιχειρεί να αποκαλύψει ουσιαστικά την αλήθεια πίσω από τον μύθο και να συνδυάσει την παραδοσιακή ματιά στον χαρακτήρα με μια ελαφρώς meta, παραδόξως μοντέρνα διάθεση.
Ο Κόντον παίρνει τον χρόνο του μέχρι να αναπτύξει όλες τις παράλληλες ιστορίες, δίνοντας έμφαση στους ανθρώπους, τις ιδιοτροπίες τους, το εκκεντρικό τους χιούμορ και την έμφυτη ανάγκη τους… να αλλάζουν προς το καλύτερο και απαιτώντας έναν υπολογίσιμο βαθμό επένδυσης στους χαρακτήρες, πριν ξεκινήσουν οι ουσιαστικές εξελίξεις. «Ο κύριος Χολμς» του δεν είναι φανταχτερός ούτε απεγνωσμένος για προσοχή (για την ακρίβεια, είναι μάλλον ένας ιδιότροπος γέρος), όμως μέσα του έχει καλά κρυμμένα τα στοιχεία που τον έκαναν να μείνει στην ιστορία. Και αν και στο πρώτο μισό οι παράλληλες αφηγήσεις δεν έχουν ιδιαίτερη αιχμή, τα πάντα δίνουν μεγάλες υποσχέσεις για τη συνέχεια. Από την προσεγμένη αναπαράσταση εποχής και την – εξαίσια – μελαγχολική μουσική τού Κάρτερ Μπέργουελ μέχρι τους – ύπουλους – δραματικούς τόνους και τα απρόβλεπτα κωμικά ξεσπάσματα, τα πάντα μοιάζουν να προετοιμάζουν για μια σαφώς καλύτερη ταινία, που περιμένει να αναπτυχθεί στη συνέχεια. Και, όντως, στο δεύτερο μέρος τού φιλμ, με ανακούφιση, βλέπουμε τα γεγονότα να σπινθηροβολούν, να βγάζουν ειλικρινές συναίσθημα, να αποκτούν μια ακαταμάχητη ζωντάνια που καταφέρνει, τελικά, να παρασύρει και να κερδίσει τον θεατή, προσφέροντας και μερικά καλοδεχούμενα δάκρυα συγκίνησης στην πορεία.
Γιατί, ουσιαστικά, η ταινία μεταβάλλεται σε ένα ταξίδι αξιολόγησης του παρελθόντος, μια έκρηξη ειλικρινούς αυτοκριτικής, μια ανάγκη επανεκτίμησης του τι ήταν / είναι / θα είναι σημαντικό (και τι όχι) και, εν τέλει, μια διαδρομή απελευθέρωσης από όλα τα φανερά και αόρατα, κυρίως εσωτερικά, εμπόδια. Ναι, αυτό κάνει το φιλμ κάπως διδακτικό και σαφώς έχει στόχο να προκαλέσει το συναίσθημα, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν το κάνει με απόλυτα αποτελεσματικό τρόπο, έχοντας στην πορεία καταρρίψει όλες τις άμυνες του θεατή. Και αυτό το οφείλει κατά κύριο λόγο στον πρωταγωνιστή του. Ο Ίαν ΜακΚέλεν προσφέρει μια ερμηνευτική φλόγα που ποτέ δεν βαριέσαι να βλέπεις, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά γιατί θεωρείται από τους πιο σημαντικούς ηθοποιούς της παγκόσμιας βιομηχανίας θεάματος. Είναι διακριτικός και καυστικός και εκνευριστικός και αξιαγάπητος, αλλά πάντα καίριος σε κάθε μοναδική έκφραση του χαρακτήρα του. Η Λόρα Λίνεϊ δίπλα του μπορεί να είναι λιτή αλλά ουσιαστική και να μην χάνεται στη σκιά τού μεγάλου ερμηνευτή, όμως αυτό το φιλμ ανήκει ξεκάθαρα στον ίδιο τον ΜακΚέλεν και την ακαταμάχητη, επιβλητική και ουσιώδη παρουσία του. Κι ας μην υπήρχε ποτέ ουσιαστική αμφιβολία περί αυτού.
