του Νίκου Παλάτου

Η κυρία Τζεκίλ (με τον τόνο στη λήγουσα ένεκα γαλλικού accent…) απέχει από το να μπορεί να χαρακτηριστεί διδασκαλικό πρότυπο. Οι μαθητές του τεχνικού τμήματος του μικρού επαρχιακού σχολείου στους οποίους προσπαθεί να εμφυσήσει το πάθος για τα μαθηματικά και τη φυσική, δεν τρέφουν κανέναν απολύτως σεβασμό προς το πρόσωπό της, χλευάζοντάς την επί καθημερινής βάσης. Την ίδια περίπου άποψη έχουν για την πολύ χαμηλών τόνων καθηγήτρια και οι συναδέλφοί της, προεξάρχοντος του Διευθυντή τους, ο οποίος ουδεμία εκτίμηση τρέφει για τις επαγγελματικές της ικανότητες. Μάταια ο έχων αναλάβει τις δουλειές τού σπιτιού άντρας της τη συμβουλεύει για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσει να αλλάξει προς το θετικότερο τη γνώμη των υπολοίπων, μιας και ο μαλθακός, στα όρια της αφέλειας χαρακτήρας της δεν της επιτρέπει δραστικές αλλαγές συμπεριφοράς. Τη βραδιά που θα μπει στο εργαστήριο του σχολείου για να προετοιμάσει πείραμα που έχει να κάνει με τα ηλεκτρικά φορτία, ενώ έξω ο αέρας λυσσομανά και η βροχή πέφτει ασταμάτητη, όλα θα αλλάξουν στη ζωή της ήρεμης κυρίας Τζεκίλ.

Η νουβέλα φανταστικής λογοτεχνίας «Η Παράξενη Υπόθεση του Δόκτωρ Τζέκιλ και του Κυρίου Χάιντ» του Σκωτσέζου συγγραφέα Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον πρωτοδημοσιεύτηκε το 1866 και έκτοτε έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο αμέτρητες φορές, με οποιονδήποτε τρόπο μπορεί να φανταστεί κάποιος. Δίπλα στις πολλές πιστές αποδόσεις του πρωτότυπου υπάρχουν ένα σωρό ταινίες όλων των ειδών (από κωμωδίες όπως το «Ένας Δάσκαλος για Κλάματα» του 1963 με τον Τζέρι Λούις, μέχρι… blaxploitation τρόμος σαν το «Dr. Black, Mr. Hyde» του 1976), που κατά κανόνα εξερευνούν την εναλλακτική μοχθηρή προσωπικότητα που ο κάθε – ευγενής κατά τα άλλα – άνθρωπος ίσως κρύβει. Κάτι ανάλογο προσπαθεί να κάνει εδώ ο Γάλλος σκηνοθέτης Σερζ Μποζόν, αλλά μένει στην προσπάθεια. Ενώ ο ήρωας του Στίβενσον δοκίμαζε την καταπιεσμένη σκοτεινή του φύση βασανίζοντας εν πολλοίς τον εαυτό του, η μοντέρνα γυναικεία εκδοχή που συστήνει το φιλμ μεταμορφώνεται απλά σε μια… άριστη καθηγήτρια, αναπτύσσοντας παράλληλα κάποιες ασαφείς κλίσεις λανθάνουσας εγκληματικότητας.

Οι πινελιές που υποτίθεται εμπεριέχουν στοιχεία της μυθολογίας «Τζέκιλ και Χάιντ» ζωγραφίζονται με τέτοιον άτεχνο τρόπο, που περισσότερο μοιάζουν με παρωδία (και δη εντελώς αποτυχημένη), παρά με σοβαρή προσέγγιση του κλασικού διπρόσωπου ήρωα. Η μεταμόρφωση (κατά τις βραδινές ώρες) της κυρίας Τζεκίλ σε αυτόκλητη δικαστή και τιμωρό κυρία Αΐντ (ξανά με γαλλικό accent), γίνεται μέσω μιας φλεγόμενης φιγούρας που θυμίζει τον Human Torch από τους «Fantastic Four» (αλήθεια!), με το όλο εύρημα να είναι όχι μόνο σοκαριστικά κακοφτιαγμένο, αλλά να στερείται και της οποιασδήποτε συνοχής με τα τεκταινόμενα εντός της σχολικής αίθουσας. Εκεί όπου η κυρία Αΐντ δίνει πραγματικό ρεσιτάλ αναλύοντας μια σειρά κανόνων γεωμετρίας, με τέτοια λεπτομερή σχολαστικότητα που κάπου αγχώθηκα μην τυχόν και πιαστώ αδιάβαστος στο επικείμενο διαγώνισμα άλγεβρας, ενώ την ίδια ώρα κερδίζει τους πάντες με τις μεθόδους της, ακόμη και τον ωραιοπαθή και εντελώς αλλού γι’ αλλού Διευθυντή της (ο Ρομέν Ντουρίς σε μια απερίγραπτη ερμηνεία, και μια εμφάνιση που παραπέμπει σε… Greek καμάκι των αρχών της δεκαετίας του ’80!).

Η σύνδεση του φιλμ με το διάσημο βιβλίο του Στίβενσον παραμένει σταθερά ένα μυστήριο, αφού είναι φανερό πως αυτό που ενδιαφέρει τον Μποζόν είναι να σχολιάσει τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας πιθανότατα άξιος καθηγητής, εντός ενός προβληματικού συστήματος εκπαίδευσης. Ο απροσάρμοστος μαθητής Μαλίκ (υπόλογος της χλεύης που εισπράττει η κυρία Τζεκίλ), ο οποίος μεταλλάσσεται σε υπόδειγμα υπακοής χάρη στην κυρία Αΐντ, μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από το «Ανάμεσα στους Τοίχους» (2008), με το όλο κλίμα της διαμορφωθείσας σχέσης τους να παραπέμπει σε κάτι ανάλογο και ουχί σε κάτι που να έχει να κάνει με «κρυμμένες ταυτότητες» και «διπλές προσωπικότητες». Ακόμα και σαν σχολικού ενδιαφέροντος δράμα να το δει κανείς, όμως, η σοβαρότητα της διδαχής του μάλλον τον «Μπάτσο του Θηριοτροφείου» (1990) έχει σαν πρότυπο, παρά το «Στον Κύριό μας με Αγάπη» (1967)…