της Κατερίνας Ανδρεάκου

Το ομώνυμο βιβλίο της Λουίζα Μέι Άλκοτ δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις – ούτε και προς το κινηματογραφόφιλο κοινό, καθώς έχουν πια γυριστεί… επτά (!) μεταφορές του, με την παλαιότερη ακριβώς έναν αιώνα πίσω. Η πιο πρόσφατη, λοιπόν, έρχεται από την πολυβραβευμένη ηθοποιό και δημιουργό Γκρέτα Γκέργουιγκ, και αποτελεί μόλις την τρίτη της δουλειά στον συνδυαστικό ρόλο σεναριογράφου και σκηνοθέτη. Κι αν το πολύπλευρο ταλέντο της αναγνωρίστηκε με την προπέρσινη «Lady Bird», η δημιουργική της ωρίμανση καταξιώνεται πλέον πανηγυρικά με τούτη την πολυεπίπεδη, θεματικά επίκαιρη, μα συνάμα και τόσο συναισθηματική μεταφορά του βιβλίου της Άλκοτ.

Οι τέσσερις αδελφές Μαρτς αποτελούν τις κεντρικές ηρωίδες (συντροφιά με τη μητέρα τους), καθώς ο πατέρας μάχεται στον Εμφύλιο Πόλεμο. Αποκόβοντας τα γλυκερά στερεότυπα των νεαρών κοριτσιών πρότερων ταινιών, η Γκέργουιγκ επαναπροσδιορίζει και καθορίζει ιδανικά τους τόσο διαφορετικούς χαρακτήρες, παρέχοντάς τους την ευκαιρία να λάμψουν μεμονωμένα αλλά και μέσα στον στενό κύκλο αίματος, φιλίας και αδελφοσύνης, μέσα από τα παιδιάστικα καθημερινά μικροδράματα, τις αληθινές τραγωδίες αλλά και τις στιγμές ευτυχίας τους. Η Τζο παραμένει η ανεξάρτητη, αποφασισμένη αλλά συναισθηματικά συγκρατημένη, φιλόδοξη συγγραφέας. Η Μεγκ είναι η στωική μεγαλύτερη αδελφή που παρατάει τα μεγαλεπήβολα σχέδιά της να γίνει ηθοποιός όταν ερωτεύεται και παντρεύεται έναν φτωχό δάσκαλο. Η Μπεθ είναι η πιο ευαίσθητη, σε ψυχισμό και (δυστυχώς) σώμα, με ιδιαίτερο ταλέντο στη μουσική. Και η Έιμι, η μικρότερη και πιο ατίθαση, με φιλοδοξία να γίνει αναγνωρισμένη ζωγράφος. Με συναισθηματικό «βράχο» τη φαινομενικά πράα μητέρα τους, Μάρμι, οι τέσσερις αδελφές περνούν από την παιδική – εφηβική αθωότητα στη ρεαλιστική πραγματικότητα της ενηλικίωσης, καθώς οι ρόλοι και οι «θέσεις» των γυναικών είναι προκαθορισμένοι. Η κάθε αδελφή θα προσπαθήσει με τον τρόπο της να ανατρέψει τα στερεότυπα της ζωής και των στόχων που ονειρεύεται.

Όντας έξοχη σκηνοθέτις ηθοποιών (οι καλύτεροι σε τούτον τον τομέα είναι σχεδόν πάντα και οι ίδιοι ηθοποιοί), η Γκέργουιγκ καθοδηγεί υπέροχα το εντυπωσιακό της καστ σε ευαίσθητες, πολύπλευρες ερμηνείες, με επικεφαλής το ίσως μεγαλύτερο υποκριτικό νεαρό ταλέντο της εποχής μας, τη Σίρσα Ρόναν, στη δεύτερη θριαμβευτική τους συνεργασία μετά το «Lady Bird», στον ρόλο της Τζο, ενώ την παράσταση κλέβει η μετεωρικά πια ανερχόμενη Φλόρενς Πιου στον δύσκολο (και έως τώρα παρεξηγημένο) ρόλο της Έιμι. Η Γκέργουιγκ κατορθώνει να αναπτύξει τον ρόλο της Έιμι αρκετά ώστε να «αποτάξει» την αρνητική της εικόνα ως το απλά κακομαθημένο κορίτσι, και να της δώσει σε αρμονική συνεργασία με την Πιου μια πιο δυναμική, αποφασιστική εικόνα ενός άκρως πιο συναισθηματικού και συμπαθούς χαρακτήρα.

Η Γκέργουιγκ παραμένει σεβάσμια προς το βιβλίο της Άλκοτ και η συνολική παραγωγή μας μεταφέρει άψογα στη χρονική περίοδο στην οποία εκτυλίσσεται. Ωστόσο, η γραφή του σεναρίου και οι έξοχοι, καθάριοι διάλογοι, μοιάζουν πιο φρέσκοι κι επίκαιροι από ποτέ, καθώς η ιστορία «πηγαινοέρχεται» χρονικά στο χαρούμενο παρελθόν και το αβέβαιο μέλλον. Από τον αγώνα της Τζο να δει τα γραπτά της να εκδίδονται χωρίς συμβιβασμούς λόγω του φύλου της, στο κυριολεκτικό και μεταφορικό ταξίδι της Έιμι να ανέβει στα κοινωνικά στρώματα ως μόνη λύση για μια άνετη ζωή, οι αδελφές Μαρτς, η μητέρα τους Μάρμι, η πλούσια γεροντοκόρη θεία τους, καθώς και οι καθοριστικοί άνδρες στις ζωές τους, μοιάζουν βγαλμένοι από την πένα μιας διαχρονικής συγγραφέως, ένα αμάλγαμα μεταξύ της Άλκοτ και της Γκέργουιγκ, που αναγνωρίζει κι εκφράζει ακέραια και ειλικρινά τους αιώνιους αγώνες των γυναικών να βρουν τη φωνή και τη δύναμή τους, χωρίς ωστόσο να πηγαίνει στο αντίθετο άκρο του μισητού άνδρα – καρικατούρας. Οι γυναίκες των Άλκοτ και Γκέργουιγκ αγαπούν τους άνδρες στη ζωή τους, είτε με ερωτικό ή/και ρομαντικό πάθος, είτε ως στοργικές πατρικές φιγούρες, χωρίς ωστόσο να τους παρέχουν το ελεύθερο να τις καθορίζουν ως οντότητες και χαρακτήρες. Οι «Μικρές Κυρίες» είναι μία φεμινιστική ιστορία χωρίς να απευθύνονται αποκλειστικά στο γυναικείο κοινό. Είναι μια ταινία γεμάτη συναίσθημα, κατανόηση, αποδοχή κι ένα ανεξάρτητο πνεύμα που ταυτόχρονα τιμά τις ηρωίδες της και υπόσχεται πως, ενάμιση αιώνα μετά, τα πράγματα για τις νέες γενιές «αδελφών Μαρτς» θα είναι, αν όχι εντελώς διαφορετικά, τουλάχιστον πολύ πιο αισιόδοξα.