της Βικτωρίας Μιχαήλ

Το «Άθικτοι» των campus θετικών διακρίσεων, το «Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών» του όποιου Γάλλου επίδοξου Κούγια ή κάτι κι απ’ τα δύο με θηλυκή αιχμή, εννοείται; Ό,τι κι αν επεδίωκε ο αντρούλης τής Σαρλότ Γκενσμπούρ, η νέα τοποθέτησή του ως auteur  σφυγμομέτρη του αμφιλεγόμενου απέχει απ’ το να καταστεί μια sine qua non ακροαματική διαδικασία – εκτός κι αν μια αντιγραφή τού «Όλα για το Πτυχίο» à la mode de «Πυγμαλίωνας» του Τζορτζ Μπέρναρντ Σο, στη χώρα όπου η philo(sophie) αποτελεί trending topic στη νεολαία, είναι το μάθημα επιλογής σου.

Κικέρων, Αριστοτέλης, Ραμπελαί, Μπαρτ, Νίτσε και, ως βασικό… διδακτικό εργαλείο τού σπάστη ήρωα και μαζί σκευή της συλλογιστικής, τα 38 στρατηγήματα του Σοπενχάουερ για την επικράτηση της μεθοδ(ολογ)ικά εριστικής σκέψης σε μια λογομαχία είναι όντως καλό σκονάκι, γι’ αυτή τη διατριβή όχι τόσο στην τριβή των γενεών και των κουλτουρών (το «Μια Βόλτα στη Γαλλία» ήταν κοντύτερα σε κάτι τέτοιο) όσο στην πραγματιστική φύση της επιστήμης και του εξ αυτής ακόμη πιο στυγνού επαγγέλματος όπου μετράει το ποια κρίνεται ότι είναι κι όχι ποια όντως είναι η verité, το ποια είναι τα επιχειρήματα κι όχι οι πεποιθήσεις που προβάλλεις. Παίρνοντας με φαινομενική παρρησία θέση και υπέρ του δικαιώματος της ελευθεροστομίας σε καιρούς νεοπουριτανισμού των ιδεών και ποινικοποίησης της γνώμης, και ταυτόχρονα υποβάλλοντας τη βάσιμη ιδέα ότι οι λέξεις, εκτός του ότι σημαίνουν το Είναι μας, είναι όπλο που μπορεί να σώσει ή να σε χαντακώσει, αυτή «Η Τέχνη του να Έχεις Πάντα Δίκιο» στο φραγκομαγκρεμπίνικο πανί πιάνεται στα πράσα ωστόσο και για μεταφορική διγλωσσία, εκτός του ότι είναι crowd-pleasing χωρίς αξιώσεις και… «Χωρίς Μέτρο».

Η διαλεκτική τής αντιπαράθεσης, την οποία, στριμωγμένος υπό την απειλή πειθαρχικών μέτρων κατόπιν διαδικτυακού βούκινου για ρατσισμό, επιχειρεί ανορθόδοξα να μεταδώσει στην αλγερινής καταγωγής étudiante ο προβοκατόρικα οπισθοδρομικός, οδοστρωτήρας της πολιτικής ορθότητας καθηγητής που την τραμπούκισε στην τάξη, γίνεται με τα τεχνάσματά της η βάση της εκπαιδευτικής αγωγής και του θεατή που κατηχείται ευφυώς αλλά μπερδεψιάρικα στην ομωνυμία, την αντιστροφή των όρων, τον εκνευρισμό τού αντιπάλου κ.λπ., αυτά που πρέπει να κάνει κτήμα του το μελαχρινάκι για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της διοργάνωσης όπου σύρεται εκούσα άκουσα, του γνωστικού αντικειμένου για το οποίο είναι γεννημένη, της ζωής που την περιμένει στα banlieues ή έξω απ’ αυτά.

Το «Ξέρω το πεπρωμένο μου. Μια μέρα το όνομά μου θα συνδεθεί με την ανάμνηση από κάτι σπουδαίο», η περίφημη φράση από το «Ίδε ο Άνθρωπος», βουκέντρα επί των ικανοτήτων της μικρής όχι στα χέρια αλλά στα χείλη τού όλο και πιο ελαττούμενα αθέλητου μέντορά της, υπόσχεται ένα girl power «Oh Captain! My Captain!» και επάγει σε μια δημηγορία μέσα σε γεμάτο βαγόνι του metro; Σε στήσιμο αμφότερα στερούνται του ανατατικού αντικτύπου που υπόσχονται και η κατάθεσή τους αποδυναμώνεται περαιτέρω όταν δευτερολογούν στην πλοκή. Ο πρώτος γύρος του τουρνουά λογομαχίας βάζει με esprit και bons mots στο εδώλιο εκτός από τον φυλετισμό και τον ταξισμό; Καθώς η natural που ξεκίνησε ως loser κερδίζει (βεβαίως, παρότι όχι πάντα φυσικά) τις εικονικές υποθέσεις της τη μία μετά την άλλη εν είδει outsider, το ότι η μοναδική φίλη που είχαμε πάρει μάτι σ’ ένα άραγμα εξαφανίζεται δια παντός κι ένα άξαφνο mea culpa στον παιδί-του-λαού γκόμενο (που δεν καταλαβαίνεις και τι του έχει βρει tout d’abord, είναι «σπαθί» λέει…), επειδή τον είχε φτύσει, σηκώνουν μήνυση κατά του σμικρυντικού μοντάζ για βλάβες στο σώμα τής love-your-hood συνιστώσας και της δραματουργίας γενικότερα. Ένας φόρος τιμής στον διωχθέντα Μπωντλέρ ανακαλεί όμορφα τα άνθη τού κακού της χρηστοήθειας της Θέμιδος; Το συμβούλιο ποινών τού ιδρύματος καθυστερεί εξωφρενικά ένα ολόκληρο σπουδαστικό έτος να συνέλθει για το ζήτημα που πυροδότησε την όλη ίντριγκα και το πράττει ακριβώς όταν (κι επειδή) το θέλει η γραφίδα τού στόρι. Το πνεύμα αντιλογίας που εμφορεί το κεντρικό δίδυμο και την κεντρική ιδέα πιάνει στο στόμα του έξυπνα (αν κι όχι για πολλά γέλια, η επιδιωκόμενη ιλαρότητα εν γένει μόλις που περνάει τη βάση) την «κωλοτρυπίδα της τεχνολογίας», από τα κινητά μέχρι το Uber; Το «Innercity Blues» του Μάρβιν Γκέι που επενδύει τονικά άστοχα τον επίλογο της κωλοπετσωμένης συνηγόρου στα merde της δουλειάς μοιάζει να ακούγεται επειδή ως tube αρέσει στον Ατάλ.

Χωρίς να αποτελούν πταίσματα, τα ανωτέρω δεν ενοχοποιούν το φιλμ τόσο όσο η χαλαρή – και στο υφάκι, στην κατ’ αντιπαράσταση εξέταση (προ)αστι(α)κού ρεαλισμού και chic φοιτητικού διακόσμου που εξισώνονται ισοπεδωτικά… ελαφρυντικά – αθωωτική στάση ενός c’est comme ça, c’est la vie κυνισμού (ιδίου του oeuvre του Ατάλ), που τάχαμου ορκίζεται να είπει την αλήθεια, και αφού έχει βγάλει τους δεκάρικούς του μέσω της περσόνας τού σαρδόνιου αντιδραστικού μέντορα της δίδος, ετυμηγορεί περί της πραγματικότητας σε μια αμοιβαία επωφελή συγκρουσιακή, κάτσε-στο-σκαμνί ανατροπή. Το όλο απαλλάσσεται όχι λόγω βλακείας, αλλά επειδή, πλάι στο βούλευμα των εκτός ή εντός των junior Αρείων Πάγων διαξιφισμών vocabulaire και νοός, ο φακός έχει έφεση στο κελαρυστό γέλιο, στο βραχνό μάσημα των φωνηέντων και στο light αράπικο (sue me like I’m Σώτη Τριανταφύλλου…) μουτράκι της Τζορντανά. Ενώπιόν της, ο προσφατότερος Φραντσέζος Μαρκήσιος ντε Σαντ (για τις αξιοπρόσεκτες αναλογίες ανατρέξτε στο φερώνυμο του Μπενουά Ζακό) κλητεύεται συμπαθώς υπολειπόμενος χωρίς να υποβάλλει ένσταση για παραμέληση ενηλίκου απ’ το κουιντέτο των σεναριογράφων, ακόμη κι όταν αυτοί αποπειρώνται σεσημασμένα να αναλύσουν ψυχολογικά και γονιδιακά τη μετα-μολιερική μισανθρωπία του. Αλλά, αξιότιμε κύριε πρόεδρε, ρηχό το πιθάρι του maître Διογένη, Université Paris II (#diplhs) η φάση, «δεύτερο» εξάμηνο άμα λάχει. Να προσέλθει (ou pas) ο μάρτυς…