της Βαρβάρας Κοντονή

Οικογενειακό δράμα αργεντίνικης κοπής δια χειρός Πάμπλο Τραπέρο («Η Φαμίλια»), «Η Έπαυλη με τα Μυστικά» είναι ένα φιλμ για τις αμαρτίες των γονέων που εξακολουθούν να παιδεύουν τα τέκνα τους ακόμα και χρόνια μετά, όχι όμως δίχως ατομικό μερίδιο ευθύνης και σίγουρα όχι με το ακαταλόγιστο του «τίμιου» πρότερου βίου, γεγονός που μπορεί να αποκρυπτογραφήσει σε έναν βαθμό τις ανθρώπινες συμπεριφορές των χαρακτήρων εδώ, αλλά δύσκολα να διατηρήσει και τη συμπάθεια των θεατών γι’ αυτούς έως τέλους.

Με τη δικτατορία της Αργεντινής να αντηχεί χαμηλόφωνα στο παρελθόν των πρωταγωνιστών, βρίσκοντας κοινό σημείο αναφοράς στον πλούτο της φαμίλιας των Μοντεμαγιόρ, ο Τραπέρο υπογράφει σε συνεργασία με τον Αλμπέρτο Ρόχας Απέλ, ένα σενάριο κοινότοπων ανατροπών και εξεζητημένου συναισθηματικού σοκ, προκειμένου να δικαιολογήσει τις αποφάσεις των ηρώων του που κινηματογραφικά παρουσιάζονται περισσότερο ως κοινά καπρίτσια πλουσίων, παρά ως ψυχολογικά κατακάθια μιας ασταθούς (σε επίπεδο σχέσεων) οικογένειας.

Όταν ο πατέρας της καταλήξει στο νοσοκομείο έπειτα από ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο, η Εουχένια (Μπεζό) θα επιστρέψει εσπευσμένα στη «Γαλήνη», την οικογενειακή έπαυλη όπου ζουν στο Μπουένος Άιρες οι γονείς της μαζί με τη μικρότερη αδελφή της, Μία (Γκουσμάν). Εκεί, οι δύο αδελφές θα έρθουν και πάλι κοντά (υπερβολικά κοντά θα έλεγε κανείς…) μετά από χρόνια χωρισμού, βρίσκοντας την ευκαιρία να αναπολήσουν τις περασμένες εποχές και να φροντίσουν τη μητέρα τους, Εσμεράλντα (Μπόρχες), όμως η παρατεταμένη παραμονή της Εουχένια θα οδηγήσει σταδιακά τις διαπροσωπικές σχέσεις στα άκρα, με τις αποκαλύψεις και τα μυστικά του παρελθόντος να έρχονται στην επιφάνεια, φέρνοντας αντιμέτωπες τις τρεις γυναίκες με τις πικρές εκείνες αλήθειες που πάσχιζαν για χρόνια να κρατήσουν θαμμένες.

«Η Έπαυλη με τα Μυστικά» δεν διαφοροποιείται σε τίποτα από άλλα κοινωνικά δράματα με κεντρικούς ήρωες τα μέλη μιας προβληματικής οικογένειας, όμως ο τρόπος που ο Τραπέρο επιλέγει να συστήσει τους δικούς του ήρωες φανερώνει διαφορετικές προθέσεις από την τελική συμπεριφορική έκβαση των χαρακτήρων αυτών, γεγονός που αφενός αποτελεί μια κλασική αφηγηματική εξέλιξη στο σινεμά (η λυτρωτική δράση της τελευταίας πράξης), αφετέρου δεν συνάδει με τα όσα έχουν προηγηθεί στο επίπεδο της πρώτης γνωριμίας με τον κόσμο αυτών των ανθρώπων. Είναι εμφανές πως η οικογένεια Μοντεμαγιόρ δεν ανησυχεί για το πώς… θα πληρώσει τη ΔΕΗ και τον ΕΝΦΙΑ, καθότι το τεράστιο ράντσο στο οποίο διαμένει (μαζί με το ανάλογο βοηθητικό προσωπικό, τα άλογα και τα δεκάδες καταπράσινα στρέμματα) μαρτυρούν ένα άλλο κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο. Σε όλη τη διάρκεια του πρώτου μισού της ταινίας, τα μέλη τούτης της οικογένειας παρουσιάζονται λίγο-πολύ ως γνήσια στερεοτυπικοί εκφραστές της τάξης τους, με μηδενικά βιοποριστικά προβλήματα, απαλλαγμένοι ολοκληρωτικά από τα άγχη της απλής, καθημερινής ζωής, γεμάτοι κεκαλυμμένη αλαζονεία απέναντι σε οτιδήποτε εκτός της δικής τους μικρής «φούσκας». Λίγο μετά, η εικόνα ολόκληρης της οικογένειας επιχειρείται να επαναπροσδιοριστεί σε επίπεδο κοινών θνητών, προκειμένου τα λογής σκάνδαλα και ατομικά σύνδρομα να βρουν πρόσφορο έδαφος στην αλλαγή των χαρακτήρων, όμως η πρώτη εντύπωση έχει «κλειδώσει»: αυτή είναι μια ταινία για μία εύπορη οικογένεια που επειδή βαριέται την ευκολία και τη σταθερότητα του πλούτου της, βρίσκει ένα σωρό αφορμές για εσωτερικό drama.

Είναι εμφανές πως ο Τραπέρο θέλει να καταδείξει στην ταινία του και την άλλη πλευρά, αυτή της ευκατάστατης οικογένειας που αντιμετωπίζει τους δικούς της προσωπικούς δαίμονες ανεξάρτητα από την οικονομική της κατάσταση (το χρήμα, εξάλλου, δεν είναι το παν), όμως εδώ αυτή η συνθήκη εκτροχιάζεται από την αρχή, δεδομένης της περίεργης σεναριακής ιεραρχίας που θέλει τον θεατή να δέχεται σε πρώτη φάση την υπεροπτική, κακομαθημένη σχεδόν στάση των ηρώων, μόνο για τους δώσει αργότερα άφεση αμαρτιών εν μέσω αψυχολόγητων δραματικών εξάρσεων και σεξουαλικώς φορτισμένων… συγγενικών σχέσεων. Αντικειμενικά, το δίδυμο Μπεζό – Γκουσμάν (που ανά στιγμές μοιάζουν ολόιδιες, σε μία όχι και τόσο επιτυχημένη απόπειρα ψυχαναλυτικής ερμηνείας της σχέσης τους) τα φέρνει εις πέρας άξια σε δύο πολύ απαιτητικούς ρόλους, αν και η καθυστερημένη έλευση μιας ικανοποιητικής εξήγησης για τη συμπεριφορά της Μία στερεί από το φιλμ τη βαθύτερη κατανόηση και ερμηνεία του χαρακτήρα της, με την ουσιαστική αποκάλυψη να έρχεται υπερβολικά καθυστερημένα και χωρίς ιδιαίτερη σημασία πια, κάπου προς το τέλος της ταινίας.