της Βικτωρίας Μιχαήλ

Έπρεπε να πάρει τα κουβαδάκια του και να μετεγκατασταθεί (όχι τόσο) μακριά από την Αθήνα στα βορειοανατολικά της «μπότας» της γείτονος, να χρησιμοποιήσει τα μπρατσάκια μίας ισοδύναμης χείρας βοηθείας ή να παίξει beach volley στο terrain της τεκμηρίωσης για να αναβαπτιστεί ο Θάνος Αναστόπουλος; Ό,τι απ’ τα τρία (ή και τα τρία) κι αν ισχύει, οι απλωτές τού ντεμπούτου του, «Όλο το Βάρος του Κόσμου», που όχι μόνο δεν τον είχαν πάει μακριά στο «Διόρθωση» αλλά και τον είχαν βουλιάξει απογοητευτικά στο «Η Κόρη», μοιάζουν σε σημαντικό βαθμό δικαιωμένες στο πρώτο ντοκιμαντέρ του, συνεργασία με τον Ιταλό μικρομηκά Νταβίντε Ντελ Ντέγκαν. Ακόμα κι αν το φιλμικό σώμα που χύνεται στην ψάθα δεν παίρνει το χρωματάκι του τόσο ως η επιδιωκόμενη από τους δημιουργούς παραβολή για την κοίτη (και τη διαπροσωπική υπέρβαση) των έμφυλων / γεωγραφικών / εθνοτικών / κοινωνικών φραχτών στην ατέρμονα μες στον χρόνο (κι εσχάτως εξαιρετικά τρικυμιωδώς) ανακατατασσόμενη Γηραιά μας όσο ως σκερτσόζικα vérité ανθρωπολογική μελέτη μικροκόσμου με υπόγεια ρεύματα ελεγείας.

Υιοθετώντας εξαιρετικά πετυχημένα το δικό του ελεύθερο (από την ανάδραση των υποκειμένων με τον φακό) στιλ των λήψεων της «μύγας στον τοίχο», το ελληνοϊταλικό ντουέτο διδάσκει συγχρονισμένη κολύμβηση παρατήρησης εξαφανισμένο απ’ το κάδρο και ενσωματωμένα αγνοούμενο απ’ τη φυσική πανίδα των υπαλλήλων και των θαμώνων της Πεντοτσίν. Τι ‘ν’ τούτο; Si, η ακτή κι οι εγκαταστάσεις που δίνουν δουλειά στους μεν και δροσίζουν τους δε. Αλλά είναι επιβιώσαν τοπόσημο – δεινόσαυρος μιας εποχής αλλιώτικων ηθών και κρατικών συνόρων; Κραταιός προθάλαμος βιταλιστικής αναμονής για τη «ζωή μετά» της τρίτης ηλικίας που δεν τα παρατάει; Προκεχωρημένο οχυρό της (μη) ουτοπίας της συνύπαρξης ηλικιωμένων και νέων, γηγενών και ξενομεριτών, signore e signori και αλλοδαπών, ισχυρού και ασθενούς φύλου; «Λίγο απ’ όλα» μοιάζει τελικά να καταλήγει στον… ταμιευτήρα ως χωνευτήρι η «θεωρία» των Αναστόπουλου και Ντελ Ντέγκαν, αφού έχουν παρεκβεί και των στεγανών του doc ενθέτοντας ως αναχώματα υποστηρικτικά τού δεύτερου επιπέδου τής συλλογιστικής τους δύο Α/Μ ιντερλούδια απ’ το γεωπολιτικά ρευστό παρελθόν της πόλης, ένα retro επικαίρων («Η Τεργέστη είναι σταυροδρόμι πολιτισμών και φυλών») και άλλο ένα απ’ το 50’s fiction «Diplomatic Courier» του Χένρι Χάθαγουεϊ με τον Ταϊρόν Πάουερ («Όλος ο κόσμος σε μία πόλη»).

Το «άχου το» επί τη αφορμή ενός υιοθετημένου λιλιπούτειου έγχρωμου εν μέσω των λευκών λουομένων, οι ενθυμήσεις απ’ τα χρόνια του Τίτο δύο Σλοβένων τη καταγωγή μπαρμπάδων, ένας νεαρός ναυαγοσώστης απ’ τα Βαλκάνια, το μαύρο χιούμορ της σύνδεσης των πνιγμένων προσφύγων στη Μεσόγειο με το τέλος της ψαροφαγίας και η φράση – κλειδί ενός απ’ τους πρωταγωνιστές «ο κόσμος ανάποδα» (που εμπνευσμένα εισάγει αλυσιδωτά το υφολογικό εύρημα των υποβρύχιων πλάνων τα πάνω κάτω α λα Μάλικ) δεν πατώνουν βέβαια σχεδόν ποτέ. Αλλά αφήνουν… θεωρητικά ξέμπαρκη στα κύματα επεισοδίων την κεντρική ιδέα του «σεναρίου», ειδικά απ’ τη στιγμή που οι δημιουργοί αδυνατούν επί ώρα να καβαλήσουν διακριτά, ως per se σημείο αιχμής στον χώρο ή ως δραματουργική ομπρέλα, τη δυνάμει ατραξιόν τού μοναδικού στη χώρα τσιμεντένιου διαχωριστικού της παραλίας για αρσενικά και θηλυκά. Η αφήγηση απλώς πηγαινοέρχεται μεταξύ των δύο «οικοσυστημάτων» (και της εισόδου ή των αποδυτηρίων, απ’ όπου έχει εκκινήσει), με τον ρυθμό του μοντάζ όμως να γίνεται η παλίρροια κι η άμπωτη αυτής της αμόλυντης θάλασσας των παρά θιν’ αλός εικόνων των νοματαίων ενδεδυμένων τα μπανιερά τους ενώ τα νάματα των au naturel συμπεριφορών και των στιχομυθιών (συχνά στη διάλεκτο του Τριέστε) εκβάλλουν σε οικείες ή μη εμπειρίες.

Οι καλύτερες των… περιπτώσεων, μια εκδρομή από σπαστικά, το λουκέτο στην ξαπλώστρα του μονόχνωτου Βινίτσο, μια κάποτε φτωχή παραθερίστρια που επιστρέφει πλούσια 45 χρόνια μετά, το αδόκητο γύρισμα της τύχης μιας υπαλλήλου (η χαμένη ευκαιρία της ταινίας, ένας Τζόσουα Οπενχάιμερ θα φούνταρε το υλικό του και θα έκανε μακροβούτι γι’ αυτό το twist…), δροσίζουν άκοπα τον θεατή, που – όπως συμβαίνει και στον πληθυσμό της spiaggia, το βλέπεις με τη μάσκα σου… – σε τούτου του γιαλού τα βοτσαλάκια ξαναγίνεται παιδί επιστρέφοντας στην πηγή της κινηματογραφίας, των θαμμένων στον βυθό της πραγματικότητας γύρω μας ιστοριών ως κολυμβήθρας του Σιλωάμ για τις αμαρτίες της μυθοπλασίας. Κάποια στιγμή θα έρθει κι η βροχή ενώ ακούγονται τα φλάουτα του Πανός του Ζαμφίρ. Και μετά μια γιορτή, λίγο πριν από το ενόψει χειμώνα λουκέτο της παραλίας και το φινάλε τού φιλμ, θα ενώσει για πρώτη και μοναδική φορά, «λυμένο» κι ανέμελο όσο ποτέ δεν τον είδαμε κατά μόνας ή τύπου «τα αγοράκια αριστερά, τα κοριτσάκια δεξιά» (εντάξει, μιας κάποιας ηλικίας στην πλειονότητά τους) τον λαουτζίκο της παραλίας. Το νοσταλγικό «Αμαπόλα» τώρα θα βρεθεί στα χείλη του και ίσως στα δικά σου. Certo, είναι κακό στην άμμο να χτίζεις παλάτια. Αλλά το να πλατσουρίζεις στήνοντας κι αυτί στον περίγυρο έχει την αναψυκτική αξία του. Come no?