FreeCinema

Follow us

ΠΑΡΑΛΟΓΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ (2015)

(IRRATIONAL MAN)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γούντι Άλεν
  • ΚΑΣΤ: Χοακίν Φίνιξ, Έμμα Στόουν, Πάρκερ Πόουζι, Τζέιμι Μπλάκλεϊ
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 95'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: ODEON

Βασανισμένος από τη ζωή πανεπιστημιακός βρίσκει τη διέξοδο των υπαρξιακών του προβλημάτων μέσα από μια πράξη που υπερβαίνει κάθε κανόνα ηθικής.

Φαντάσου ότι έχεις μια αγαπημένη φίρμα, του «Γούντι Άλεν». Την έχεις επιλέξει εδώ και δεκαετίες για την ποιότητά της, δεν βαρέθηκες ποτέ να καταναλώνεις τα προϊόντα της και το στιλ της είναι κάτι που επιθυμείς να σε ακολουθεί ως ένα είδος ταυτότητας. Ξαφνικά, στην αρχή μιας νέας σεζόν, αισθάνεσαι έτοιμος να επενδύσεις ξανά σε αυτή τη φίρμα. Μπαίνεις σε ένα κατάστημα, βρίσκεις το παράρτημά της, κοιτάς την ούγια για να σου δώσει μια βεβαιότητα ικανοποίησης και γράφει… «Γούντι Πάλεν»! Και θυμώνεις, γιατί αισθάνεσαι ότι πάνε να σου πουλήσουν «μαϊμού», από το πλέον χείριστο καλάθι απομιμήσεων. Κάπως έτσι είναι ο «Παράλογος Άνθρωπος».

Στην περίπτωση του Γούντι Άλεν, το «καλάθι» γίνεται ο πάτος των συρταριών, από τα οποία, τα τελευταία χρόνια, ο ίδιος ανασύρει παλαιότερες ιδέες και σημειώσεις για μελλοντικά σενάρια, έτσι ώστε να φέρει εις πέρας την κάθε επόμενη ταινία του (τουλάχιστον από μια… ετησίως!). Πλέον, το πρόβλημα του αρχικού του υλικού δεν κρύβεται με τίποτα. Και είναι η γραφή, πρωτίστως, που μαρτυρά την έλλειψη ποιότητας στη δουλειά του, ακολουθούμενη και από μια φόρμα αφήγησης δίχως εκπλήξεις ή την παραμικρή κινηματογραφική φινέτσα. Πολύ απλά, ο Άλεν είναι σήμερα ένας δημιουργός που αρνείται να πεθάνει στη μεγάλη οθόνη, δίχως να έχει συναίσθηση ότι το «μοιραίον» τον έχει βρει έξω από αυτήν, ως σεναριογράφο και σκηνοθέτη, από καιρό…

Κανένα από τα στοιχεία που δημιούργησαν τη φήμη τού δημιουργού Άλεν δεν εντοπίζεται εδώ. Η ιστορία ανακυκλώνει κάκιστα το εγκληματικό μοτίβο από τις «Απιστίες και Αμαρτίες» (1989), που το mainstream κοινό «αναμάσησε» περισσότερο εύπεπτα και λαϊκίστικα στο «Match Point» (2005), μα δε νοιάστηκε καν να (ξανα)δοκιμάσει στο ολοκληρωτικά ξεχασμένο «Όνειρο της Κασσάνδρας» (2007). Το σενάριο βρίσκει έναν ακριβή χαρακτηρισμό σε μια από τις ατάκες τού φιλμ: αποτελεί έναν «λεκτικό αυνανισμό». Κανένα μειδίαμα, κανένα ίχνος πνεύματος, διάσπαρτα τσιτάτα από Καντ έως Κίρκεγκωρ (διότι ο κεντρικός ήρωας διδάσκει φιλοσοφία…), ανύπαρκτοι ή πληκτικοί χαρακτήρες με «υπαρξιακές» ανησυχίες / κενά και, αλίμονο, το μέγα σήμα κατατεθέν του Άλεν (μετά την πένα του), η καθοδήγηση ηθοποιών ή εκείνοι οι ζουμεροί δεύτεροι ρόλοι που κάποτε έφτιαχναν καριέρα ακόμη και για τις μεγαλύτερες απιθανότητες του κάστινγκ, εδώ έχουν αφανιστεί… ανεπιστρεπτί. Και ως κερασάκι πάνω από όλα αυτά, η διαρκής επανάληψη του τζαζίστικου «The ‘In’ Crowd» με το τρίο του Ράμσεϊ Λιούις, να σου καίει τον εγκέφαλο όχι επειδή δεν σταματάς να το ακούς αλλά, κυρίως, διότι δίνει έναν εντελώς άκυρο τόνο στο έργο, λες και είχε ξεχαστεί στο πικάπ από άλλη ταινία του Άλεν!

Οι πιο υπομονετικοί θεατές που θα επιδιώξουν να «αναλύσουν» τους διαλόγους του «Παράλογου Ανθρώπου», μόνο και μόνο επειδή υπογράφονται από τον Άλεν, θα βιώσουν ακόμη μια άσχημη «έκπληξη», καθώς το voice-over των χαρακτήρων του καθηγητή (Χοακίν Φίνιξ) και της προστατευόμενης σπουδάστριάς του (Έμμα Στόουν) σπαταλά περισσότερο από το 1/3 του φιλμ, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να εμπλουτίσει με «κάτι» τη στείρα και αργόσυρτη πλοκή. Στην τελική, καθώς η ιδέα τού εγκλήματος είναι εκείνη που φαίνεται πως μπορεί να «θεραπεύσει» το υπαρξιακό ανικανοποίητο (ή τις στύσεις!) του ήρωά του, ο Άλεν στρέφεται προς τον «Άγνωστο του Εξπρές» (1951) του Άλφρεντ Χίτσκοκ για μερικές δανεικές πινελιές μυστηρίου ή σκηνές αναφοράς (όπως η επίσκεψη στο luna park). Η θεωρητικοποίηση της εγκληματικής πράξης, όμως, μέσα από κοσμοθεωρίες ή αφορισμούς περί καταπάτησης κωδίκων της ηθικής ή την σύγκρουση της «αλήθειας» της φιλοσοφίας με τον πραγματικό κόσμο, προκαλεί ένα πραγματικά γελοίο «άλλοθι» δρώμενων, που πνίγεται κυριολεκτικά στα γέλια με τη… συμπαντική έλευση της μοίρας ως κατακλείδα.

Έξω από τα νερά του (ή τον υποκριτικό κόσμο των ηρώων που «καθρεφτίζουν» την ψυχολογία τού Άλεν), ο Φίνιξ χρησιμοποιεί μια σχεδόν τραγική μούτα «βασανισμένου» ώσπου να καταλήξει (ή να ξεχαστεί!) σε κάτι πιο αφελές και ανάλαφρο, ενώ η Στόουν απογοητεύει απροσδόκητα δίχως να ξεχωρίζει τη θέση της ανάμεσα στην… ανάφτρα παιδίσκη, την καλύτερη μαθήτρια της τάξης ή την αυτοσχέδια ντετέκτιβ (αστοχεί σε όλα). Χωρίς χιούμορ, όλα αυτά δείχνουν απλά δυσάρεστα, όσο και η εμμονή του Άλεν να εξακολουθεί να γυρίζει τη μια μετριότητα μετά την άλλη. Κάτι που προσβάλλει κατάφωρα όλους εμάς, τους ανθρώπους που τον γνωρίσαμε και τον αγαπήσαμε ουσιαστικά στον καιρό του.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Οι ταινίες του Γούντι Άλεν έχουν ακόμη (άξιον απορίας το γιατί) ένα πιστό κοινό, κόβουν αρκετά εισιτήρια και διατηρούν τη φήμη ενός θεάματος ποιοτικού, εξευγενισμένου, ώριμα σκεπτόμενου. Το ότι μια μερίδα αυτού του κοινού εξακολουθεί να του δίνει συγχωροχάρτι για τις απίστευτες μετριότητες της τελευταίας δεκαετίας, δηλώνει ή ανοησία ή το γεγονός ότι αυτοί οι θεατές δεν πηγαίνουν σινεμά παρά… μονάχα μια φορά τον χρόνο, για να δουν τον καινούργιο Άλεν! Εάν δεν έχεις παρακολουθήσει την προ 2004 φιλμογραφία του, κάνε ένα δώρο στον εαυτό σου, πετάξου μέχρι το πλησιέστερο video club και πιάσε τις ταινίες του από την αρχή. Είναι η μόνη συμβουλή που μπορώ να δώσω, πια, έτοιμος να εγκαταλείψω τα όπλα μπροστά στην τόση παρακμή που χαρακτηρίζει τις σημερινές του δουλειές. Οι διαφωνούντες, προσέξτε εκείνη τη σκηνή για το ψέμα των διδαγμάτων ηθικής στη φιλοσοφία…


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.

MR KLEIN

MR KLEIN

Είναι ένας καθηγητής στην κατάθλα και όλες οι γκόμενες του την πέφτουν, αλλά εκείνος θέλει να σκοτώσει έναν άσχετο γιατί έτσι θα «καθαρίσει» η ύπαρξή του. Φίλε, γίνεται και με το χέρι, επιλέγεις δεξί, αριστερό ή και τα δυό μαζί…