του Νίκου Παλάτου

Έχει μια έξυπνη ιδέα τούτη η «Πόλη Υπό Κατοχή», που κάνει το φιλμ να διαφοροποιείται κατά πολύ από τα συνήθη τα οποία πραγματεύονται εξωγήινες εισβολές στον πλανήτη Γη. Εδώ δεν υπάρχει πόλεμος με μάχες και εκρήξεις στο στυλ της «Ημέρας Ανεξαρτησίας» (1996) ή της «Παγκόσμιας Εισβολής» (2011), αλλά μια ιστορία α λα Γαλλική Αντίσταση, σύμφωνα με την οποία σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει στις ζωές των ανθρώπων πέραν της σημαντικής λεπτομέρειας πως ο παγκόσμιος πληθυσμός βρίσκεται πλέον υπό την κατοχή και την εξουσία τερατόμορφων επισκεπτών από άλλο γαλαξία. Αυτοί οι απρόσκλητοι εισβολείς εμφανίζονται ελάχιστα επί της οθόνης, αφού ο ανθρώπινος παράγοντας είναι αυτός που ενδιαφέρει περισσότερο εδώ, το ίδιο ελάχιστες όμως είναι και οι συγκινήσεις που προσφέρει η ταινία. Δυστυχώς.

Δέκα χρόνια αφότου οι «Νομοθέτες» (όπως αποκαλούνται οι νέοι κυρίαρχοι του πλανήτη) έχουν υπερισχύσει σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του, η Αμερική έχει πετύχει να αναγεννηθεί χάρη στη δίκαιη διακυβέρνησή τους, η οποία έχει καταφέρει να συνδυάσει οικονομικό θαύμα και χαμηλή εγκληματικότητα (όπως τουλάχιστον αναφέρει στο ξεκίνημα του φιλμ ο Δήμαρχος του Σικάγου!). Τμήματα της πόλης (αλλά και όλων των μητροπόλεων του κόσμου) έχουν τεθεί σε καραντίνα, με τους ανθρώπους να εργάζονται σε τεράστιες υπόγειες στοές με σκοπό να συλλέγουν τον υπόγειο φυσικό πλούτο. Κάτω από το έδαφος βρίσκονται, άλλωστε, και τα αρχηγεία των «Νομοθετών», στους οποίους οι εκάστοτε τοπικές Αρχές είναι υπόλογες, ερχόμενες σε άμεση συνεννόηση μαζί τους για το κάθε τι.

Η κατοχή, όμως, όπως η ιστορία έχει διδάξει, γεννά αντίσταση, υπόθεση που νεαρός μαύρος εργάτης δείχνει να έχει πάρει επί προσωπικού, καθώς νιώθει συνεχιστής του έργου που άφησε ημιτελές ο θεωρούμενος νεκρός μεγάλος του αδελφός, ο οποίος αποτελούσε ηγετική μορφή της ένοπλης πάλης. Θα ανακαλύψει γρήγορα και ιδίοις όμμασι πως ο μακαρίτης χαίρει άκρας υγείας, έχοντας σκηνοθετήσει τον θάνατό του για να «δουλεύει» από το παρασκήνιο, εκείνος θα του δώσει πολύτιμες συμβουλές και βοήθεια σχετικά με καίριο χτύπημα που ετοιμάζεται, θα πρέπει όμως τόσο οι δυο τους όσο και το δίκτυο των υπόλοιπων αντιστασιακών να ξεφύγουν από το κυνήγι του εκπροσώπου του Νόμου και των «Νομοθετών». Αυτός έχει ανακαλύψει πως οι παράνομοι μαχητές επικοινωνούν μεταξύ τους μέσω αγγελιών στον ημερήσιο Τύπο (σε ένα εύρημα που αν μη τι άλλο αποδεικνύει πως κάποιες παραδοσιακές αξίες του θριλερικού είδους δεν θα πεθάνουν ποτέ, ακόμα και υπό εξωγήινη κατοχή!) και φυσικά στέκει σαν ο υπ’ αριθμόν ένα μπελάς στα μεγαλεπήβολα σχέδια αντιστασιακής δράσης της ομάδας, όταν τουλάχιστον δεν επισκέπτεται πόρνη που ακούει μανιωδώς δίσκους βινυλίου του Νατ Κινγκ Κόουλ, με την οποία φαίνεται να διατηρεί μια περίεργη και χαλαρή σχέση.

Αν κάτι εντυπωσιάζει στο φιλμ είναι το γεγονός πως έπειτα από μία περίπου ώρα διάρκειας δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει τι ακριβώς θέλουν να κάνουν όλοι αυτοί οι τύποι που εμφανίζονται ο ένας μετά τον άλλον να συνωμοτούν είτε μέσα σε γραφεία είτε σε ημιφωτισμένα δωμάτια, κρατώντας σταθερά μια εφημερίδα στο χέρι. Οι κοινωνικοπολιτικές ανησυχίες του σεναρίου χάνονται στον λαβύρινθο των πολλών χαρακτήρων που ουδείς μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει τι ακριβώς ρόλο βαράνε, αφήνοντας σταθερά τον θεατή να προσπαθεί να μαντέψει κάποια από τα βασικά, όπως λόγου χάρη γιατί ο νεόκοπος αντιστασιακός Γκέιμπριελ δείχνει να έχει τόσο στενή εκ παλαιόθεν σχέση με τον αστυνομικό ντετέκτιβ Μάλιγκαν.

Ο σκηνοθέτης Ρούπερτ Γουάιατ (της επανεκκίνησης του franchise των πιθήκων με το «Ο Πλανήτης των Πιθήκων: H Εξέγερση» του 2011) είχε λαμπρό πεδίο ώστε να κάνει εύστοχες αντιπαραβολές με τη σύγχρονη παγκόσμια κατάσταση (ή έστω την αμερικανική μονάχα), όμως οι ξύλινοι διάλογοι και η άψυχη σκηνοθεσία δεν του επιτρέπουν κάτι τέτοιο. Η αλληλεγγύη για την επίτευξη ενός σπουδαίου κοινού σκοπού χάνεται στο ανερμάτιστο στόρι, η δε πίστη των ολίγων και η προσήλωσή τους στην πράξη που θα λειτουργήσει ως εφαλτήριο εξέγερσης ουδέποτε ολοκληρώνονται, καθώς ο Γουάιατ φροντίζει να ρίξει τίτλους τέλους αφήνοντας σχεδόν τα πάντα στον αέρα. Η κορύφωση του στόρι μένει μετέωρη, με το αυτό να συμβαίνει και σε ό,τι αφορά την εγκληματικά ανεκμετάλλευτη παρουσία της Βέρα Φαρμίγκα, η οποία είτε παίζει είτε όχι είναι ένα και το αυτό, αφού ρόλος επί της ουσίας δεν υπάρχει (τουλάχιστον ακούει συνεχώς το υπέροχο «Stardust» στην εκτέλεση του Νατ Κινγκ Κόουλ, κάτι είναι κι αυτό). Ο Τζον Γκούντμαν, από την άλλη, είναι λες κι έχει βάλει στοίχημα πως θα κρατήσει την ίδια ακριβώς έκφραση σε ολόκληρο το φιλμ (τα καταφέρνει).

Μέσα σε όλα αυτά, περνούν και δεν ακουμπούν οι κάποιες σύντομες εκλάμψεις, όπως το εμφυτευμένο chip που κάθε πολίτης φέρει ώστε να εντοπίζεται ανά πάσα ώρα και στιγμή ή η παράξενη αποστροφή που οι εξωγήινοι έχουν για τη μυρωδιά του ανθρώπινου σώματος. Οι ιδέες τούτες μένουν απλά δείγματα του τι θα μπορούσε να έχει γίνει στο φιλμ, αν αυτό είχε αποφύγει σεκάνς της πλάκας όπως η σύντομη μάχη μετά το πολιτικό rally ενότητας, όπου οι αιμοβόροι εξωγήινοι (όπως εμφανίζονται στην παραπλανητική ως προς το ύφος τής ταινίας εναρκτήρια σκηνή) βγαίνουν off με τον πιο απλό τρόπο που θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ή είχε φροντίσει στοιχειωδώς να διατηρήσει έναν κάποιον ρυθμό. Το twist που έρχεται λίγο πριν το φινάλε ελάχιστα βοηθάει την κατάσταση, αντιθέτως γεννά ερωτήματα για πολλά απ’ όσα προηγουμένως διαδραματίστηκαν!