του Ηλία Φραγκούλη

Ο Ράιαν Τζόνσον ήταν 32 χρονών όταν γύρισε το «Brick» (μην αφήσετε τον απαράδεκτο ελληνικό τίτλο να χαντακώσει αυτό που κρύβεται πίσω του). Και πρόκειται για το σκηνοθετικό του ντεμπούτο. Κοινώς, να το δουν οι ντόπιοι πρωτοεμφανιζόμενοι (μέχρι κι εκείνος ο Μπράιαν Ντε Πάλμα, που πρόσφατα διαμέλισε το είδος του νουάρ αντί τη «Μαύρη Ντάλια») και να πάνε σπίτια τους! Τι αποτολμά εδώ αυτός ο παντελώς άγνωστος πιτσιρικάς; Παίρνει τα χαρακτηριστικά του φιλμ νουάρ λες και δεν πέρασε μια μέρα από τη δεκαετία του ’40, και τα ενσωματώνει στο «μιαρό» είδος των νεανικών ταινιών «σχολείου», ανακατεύει με γερά υλικά (κυρίως σε καστ) και καταφέρνει ένα πάντρεμα που σε βγάζει knockout, τουλάχιστον από ευρηματικότητα.

Πρώτο πλάνο. Ο Μπρένταν χαζεύει το πτώμα ενός κοριτσιού. Πριν από δύο μέρες, εκείνη του είχε αφήσει ένα σημείωμα. Πριν από δύο μήνες ήταν ζευγάρι. Εκείνη έμπλεξε. Άσχημα. Κι εξαφανίστηκε. Πριν από δύο μέρες ζητούσε βοήθεια. Μίλησαν στο τηλέφωνο. Εκείνος της ζήτησε να βρεθούν. Του το αρνήθηκε. Κι έτσι ο Μπρένταν άρχισε να την ψάχνει, ανάμεσα σε φίλους, γνωστούς και άλλους… συμμαθητές! Εσύ παρακολουθείς με ενδιαφέρον την πλοκή, χωρίς να μπορείς ν’ αντιληφθείς ακόμη την όλη μαγκιά του Τζόνσον. Και παρασύρεσαι σιγά-σιγά στο μυστήριο.

Γλώσσα κοφτή, «μεγαλίστικη». Χαρακτήρες που σε παραπλανούν, ύφος πέρα από την πιο ενήλικη λογική, μοιραία θηλυκά που πάντοτε κρύβουν κάτι ή παίζουν διπλό ρόλο, dealers… ρόδα τσάντα και κοπάνα, μικροσυμμορίες και κυκλώματα teenage υποκόσμου. Νομίζεις πως σου κάνει πλάκα, αλλά ο νεαρός σκηνοθέτης και σεναριογράφος του «Brick» στέκει με ήθος πίσω από τις κάμερες για να σου μοστράρει… μυαλό. Ούτε φιγούρες στην αφήγηση, ούτε αισθητική για να ζηλέψει κανείς, ούτε καν φτηνές στιλιστικές αναφορές στο νουάρ (ευτυχώς, το φιλμ είναι έγχρωμο). Η ματιά είναι σημερινή, οι ηλικίες μάλλον λάθος και το σύμπαν… αλλού! Το «ανώριμο» των ηρώων σου κλείνει το μάτι με ατάκες που δεν ταιριάζουν στα στόματα μαθητών από την Καλιφόρνια του σήμερα, τα πάντα στην πόλη μοιάζουν αδειανά, μονάχα teenagers και η δική τους μοναξιά κατοικεί σ’ αυτά τα πλάνα. Κι ένα χιούμορ άπιαστο, σε σκηνές όπως εκείνη της επίσκεψης στο σπίτι του «Pin», του μεγάλου αφεντικού, στην κουζίνα του οποίου η μάνα σερβίρει corn flakes και χυμό μήλο, ενώ στο background παίζει μια μελωδία του Άντον Κάρας!

Σαν σινεφιλικό «ανέκδοτο» που γέννησε μία ιδιοφυΐα, το «Brick» είναι φυσικό να μην τύχει γενικής αποδοχής από το κοινό και σε βάζει σ’ ένα ρίσκο να το βαρεθείς γρήγορα, όταν νοιώσεις πως το fusion εύρημα με τα φιλμικά είδη «καίγεται» γρήγορα (μάλλον γιατί περίμενες πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης του σεναρίου). Επίσης, ο Τζόνσον δεν αισθάνεται ποτέ την τραγωδία που κουβαλούν στο πετσί τους αυτά τα παιδιά μιας εφηβείας «τελειωμένης» προ πολλού, αδυνατεί να βρει τον όποιο ρεαλισμό μέσα τους. Αλλά θα είναι άδικο να παραγνωρίσεις τη σπιρτάδα της ιδέας κι ένα νέο όνομα με τόσο ταλέντο που θα σε κρατάει αφηρημένο στο κάθισμα για όση ώρα παίζουν τα credits τέλους. Με Velvet Underground. Και «Sister Ray». Σε μαύρο φόντο. Τόσο μαύρο, που βγαίνοντας έξω μπορεί να παραπατάς.