του Ηλία Φραγκούλη

Οι τίτλοι αρχής θα σας ξαφνιάσουν και καλό θα ήταν να μην τους χάσετε. Παρουσιάζουν την έναρξη ενός υποτιθέμενου cartoon με ζωάκια, υπό το πλέον χαζοχαρούμενα γλυκό υφάκι. Μέχρι τη στιγμή που ένας αφηγητής δύστροπος και κακιασμένος σας προειδοποιεί για το έργο που ήρθατε να δείτε, προτείνοντάς σας, μάλιστα, εάν βρίσκεστε σε multiplex, να το βάλετε στα πόδια και να δείτε μια άλλη ταινία! Γιατί ο κόσμος του «Λέμονι Σνίκετ» είναι παγερός, δίχως ίχνος καλοσύνης και διόλου αθώος. Πρωταγωνιστές του, τα αδέλφια της οικογένειας Μποντλέρ: η εφευρετική Βάιολετ, ο βιβλιοφάγος Κλάους και η μικροσκοπική Σάνι που ροκανίζει με απίστευτη δύναμη ότι βρεθεί στο στόμα της. Μέσα σε λίγα λεπτά, οι γονείς τους απανθρακώνονται, καθώς το μεγαλόπρεπο σπίτι τους τυλίγεται στις φλόγες. Τα τρία ορφανά ζουν μια αληθινή τραγωδία, όμως, ο δικηγόρος τους υπόσχεται πως έρχονται καλύτερες μέρες στο πρόσωπο του νέου τους κηδεμόνα, ενός μακρινού συγγενή ονόματι Όλαφ. Αυτό το παραμύθι, όμως, δε μοιάζει μ’ εκείνα που ξέρατε μέχρι σήμερα, άρα αρχίστε να υποψιάζεστε για κάτι το δυσοίωνο στη συνέχεια…

Ο Κόμης Όλαφ δεν έχει σκοπό να δει τα τρία αδέλφια να ενηλικιώνονται και διαρκώς δολοπλοκεί για ν’ αρπάξει την περιουσία τους. Εκείνα, όμως, επιστρατεύουν τις γνώσεις και τις ικανότητές τους και ξεγλιστρούν διαρκώς, υποχρεώνοντας τούτο τον φαύλο τύπο να μασκαρεύεται απανωτά αποκτώντας φιγούρες εξωφρενικές, με σκοπό σατανικό. Θα καταφέρουν να μείνουν στη ζωή τα τρία ορφανά ή θα ικανοποιήσει τα αρρωστημένα του γούστα ο αφηγητής μας;

Βασισμένο σε μια σειρά βιβλίων του Ντάνιελ Χάντλερ, το φιλμ παντρεύει τη δράση τριών από αυτά και μας συστήνει πρόσωπα και καταστάσεις με μία υπόνοια πως το καθετί που βλέπουμε φτιάχτηκε μονάχα με σκοπό να μας ανοίξει την όρεξη για τα όσα έπονται. Είναι, δηλαδή, ένας «πιλότος» που δοκιμάζει την πρώτη του ύλη σε επίπεδο δυνατοτήτων διασκευής για την οθόνη, και συμπάθειας ή μη προς τους χαρακτήρες. Ως συμπέρασμα, προκύπτει αυτή η εντύπωση του ανολοκλήρωτου, με κάμποσα κρυφά χαρτιά γύρω από τη δράση του φιλμ (βασικό παράδειγμα, ποιο μυστικό κρύβουν τα μικρά τηλεσκόπια που έχουν στην κατοχή τους όσοι πεθαίνουν κάτω από «μυστηριώδεις» συνθήκες;) να παραμένουν αναπάντητα ως ερωτήματα. Επιπλέον, το ηλικιακό target group της ταινίας είναι κάπως προβληματικό, καθώς δεν πάει να πείσει κανέναν ότι είναι παιδικό αλλά και, πιθανότατα, θα σνομπαριστεί από ενήλικες που θα το περάσουν για… «ταινία για όλη την οικογένεια»!

Εκεί που το «Λέμονι Σνίκετ» κατεβαίνει πρωτάθλημα είναι στο αισθητικό μέρος, όπου πρώην συνεργάτες του Τιμ Μπέρτον στην καλλιτεχνική διεύθυνση δίνουν goth ρέστα και τονίζουν την απώλεια ενός τέτοιου σκηνοθέτη, ο οποίος αν μη τι άλλο θα πρόσθετε ύπουλες, «υπόγειες» λεπτομέρειες εκεί όπου τώρα το θέαμα παραμένει «κούφιο». Από Ντίκενς και αδελφούς Γκριμ, μέχρι τον μακάβρια νοσηρό κόσμο του Έντουαρντ Γκόρεϊ, ο Μπραντ Σίλμπερλινγκ χειρίζεται μεν ωραία τις ιδέες του αλλά… σε αφήνει με τη χειραψία, μήπως και δε σε διώξει αμέσως από την αίθουσα. Έτσι, πράγματα που θα έπρεπε να φαντάζουν περισσότερο τρομακτικά, ρίχνουν τους τόνους τους προς κάτι παρακμιακά καταθλιπτικό, σε συνδυασμό με μια αλλόκοτη ομορφιά που παραπέμπει σε ζωγραφικούς καμβάδες, με το πλαστό βάθος πεδίου να ζαλίζει χρωματικά. Υπάρχουν σεκάνς και ευρήματα που θα σας αφήσουν με το στόμα ανοιχτό. Τίποτε βαθύτερο.

Ερμηνευτικά, κόβει το μάτι των τριών παιδιών, οι δεύτεροι ρόλοι είναι ηθελημένα γραφικοί, ενώ στο ρόλο του γκροτέσκου Κόμη Όλαφ, ο Τζιμ Κάρεϊ μόλις που καταφέρνει να συγκρατήσει το «παιδί – λάστιχο» που είναι, χωρίς να ξεπερνά τα όρια του εκνευριστικού. Έστω και κάπως αναχρονιστικά σύγχρονος στη συμπεριφορά (με τα κοστούμια και το βραβευμένο με Όσκαρ μακιγιάζ του να ζυγιάζουν το όποιο πρόβλημα).

Η ετυμηγορία λέει να πάτε και να δείτε το «Λέμονι Σνίκετ», γιατί αποτελεί μια ολότελα εναλλακτική πρόταση για το σινεμά διασκέδασης, ακόμη κι αν συχνά πυκνά τα «δάνεια» παραπέμπουν στο φιλμικό σύμπαν του Μπέρτον. Γι’ αυτόν θα ευχόμασταν να βάλει το χεράκι του στο δεύτερο φιλμ…