του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Αυστηρά καλλιτεχνικό, πρόθυμο να ανακαλύψει νέες τάσεις και πάντα έτοιμο να… προκαλέσει τις αντοχές του κοινού, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης μπορεί ακόμα να παλεύει να μηδενίσει τα χρέη που άφησε η προηγούμενη διοίκηση, όμως, με τον Δημήτρη Εϊπίδη στο τιμόνι, δεν παύει να προσφέρει ενδιαφέρουσες προτάσεις που ακολουθούν τις παγκόσμιες τάσεις του σινεμά, παρουσιάζοντας ταινίες και δημιουργούς που αξίζουν την προσοχή μας. Εξάλλου, κάνοντας κάποιος μια αναδρομή στο παρελθόν θα δει εύκολα πως, ταυτόχρονα με την παρουσία διεθνών auteur, πολλοί ανερχόμενοι σκηνοθέτες έχουν περάσει από τις αίθουσες του φεστιβάλ πριν ακόμα γίνουν ευρέως γνωστοί, για να παρουσιάσουν τις δουλειές τους. Τελευταίο παράδειγμα, ο σκηνοθέτης του «Prisoners», Ντενί Βιλνέβ, που είχε παρουσιάσει στη Θεσσαλονίκη τόσο το «Polytechnique» όσο και το καταπληκτικό «Μέσα από τις Φλόγες», πριν χτυπήσει φέτος τις πόρτες του Χόλιγουντ. Γενικότερα, η επανεξέταση παλαιότερων προγραμμάτων κρύβει πολλές παρόμοιες εκπλήξεις. Στη συνέχεια, θα βρεις τις πρώτες πληροφορίες για τα παράλληλα τμήματα του φετινού προγράμματος, εν αναμονή της πλήρους λίστας ταινιών που θα εμφανιστεί προς το τέλος του μήνα. Πάμε φεστιβάλ!

ΤΑΙΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ

Ένας αγαπημένος σκηνοθέτης του αμερικανικού ανεξάρτητου κινηματογράφου, μία ηθοποιός – ιέρεια της εκκεντρικότητας που προκαλεί κραυγές ενθουσιασμού με κάθε της εμφάνιση κι ένας ανερχόμενος star με καταγωγή από τη Βρετανία και ρίζες από… την Άσγκαρντ θα ανοίξουν την 54η διοργάνωση του φεστιβάλ. Το «Only Lovers Left Alive» του Τζιμ Τζάρμους, με τους Τίλντα Σουίντον και Τομ Χίντλστον, το οποίο έκανε την πρεμιέρα του στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών, θα είναι, τελικά, η ταινία έναρξης το βράδυ της Παρασκευής 1 Νοεμβρίου στο Ολύμπιον, με το δημιουργό της να παρευρίσκεται κοντά μας ως επίσημος προσκεκλημένος του φεστιβάλ (η συμμετοχή της Faliro House στην παραγωγή σίγουρα έπαιξε ρόλο). O Τζάρμους, μάλιστα, θα δώσει και συνέντευξη Τύπου την επόμενη μέρα κι εμείς, απλά, δε βλέπουμε την ώρα!

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΡΓΕΝΤΙΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Ένα από τα αφιερώματα του φετινού φεστιβάλ κάνει focus στον σύγχρονο αργεντίνικο κινηματογράφο – και δεν είναι καν η πρώτη φορά. Οι πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα έχουν γεννήσει ένα καλλιτεχνικό ρεύμα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, που καταφέρνει να παράγει σινεμά χωρίς πολλά μέσα αλλά με πλήθος ιδεών οι οποίες πηγάζουν από τις ταξικές διαφορές, τη σύγκρουση του παρελθόντος με το σήμερα, τη σχέση με τη φύση και την αναζήτηση της πραγματικής ταυτότητας της χώρας ανάμεσα στα προηγούμενα. Λαμβάνοντας υπόψη δε την κατάσταση της Ελλάδας, ο κινηματογράφος της Αργεντινής αποτελεί ένα είδος προτύπου που μαρτυρά πως μεγαλύτερη σημασία έχει το όραμα και όχι αυτοί καθαυτοί οι πόροι (χωρίς φυσικά να μηδενίζεται η σημασία τους). Γι’ αυτό και το φεστιβάλ της χώρας, απόλυτα ανθρωποκεντρικό, δεν επιχειρεί τόσο να δώσει απαντήσεις, όσο να παρουσιάσει προβλήματα και καταστάσεις γεννώντας τον προβληματισμό.

La Paz

Los Duenos

Ανάμεσα στις ταινίες που έχουν ήδη ανακοινωθεί, συμπεριλαμβάνονται τα φιλμ «Los Duenos» των Αγκουστίν Τοσκάνο και Εζεκιέλ Ραντούσκι, που κατέκτησε Ειδική μνεία στην Εβδομάδα Κριτικής του Φεστιβάλ Καννών 2013 και αφορά μια οικογένεια υπηρετών που οικειοποιείται τη ζωή των αφεντικών της όσο εκείνα απουσιάζουν, «La Paz» του Σαντιάγκο Λόσα, με τον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα να αναζητά την γαλήνη μέσα στην ασφυκτική περιποίηση της μεγαλοαστικής οικογένειάς του και τα ψυχιατρικά του προβλήματα, «Hawaii» του Μάρκο Μπέργκερ, όπου εξιστορείται μια ιστορία πάθους μεταξύ δύο ανδρών και των ταξικών διαφορών τους, «Viola» του Ματίας Πινιέιρο, όπου η «Δωδεκάτη Νύχτα» του Σαίξπηρ μπλέκεται με τις ζωές μερικών γυναικών στο σύγχρονο Μπουένος Άιρες, «Noche» του Λεονάρντο Μπρεζίτσκι, στο οποίο η ιστορία μιας παρέας νέων ανθρώπων που συγκεντρώνονται σε ένα αγροτικό σπίτι, για να τιμήσουν τη μνήμη ενός φίλου τους που αυτοκτόνησε, δίνει μια πειραματική διάσταση στη «Μεγάλη Ανατριχίλα», το εξίσου πειραματικό «Leones» της Χασμίν Λόπες, όπου πέντε νέοι περιφέρονται στο δάσος με μεταφορικές – σαφώς – προεκτάσεις και το «Deshora» της Μπάρμπαρα Σαρασόλα-Ντέι, όπου, με φόντο μια φυτεία καπνού στη βορειοδυτική Αργεντινή, ένα τρίτο πρόσωπο διαταράσσει την καθημερινότητα ενός ζευγαριού.

ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΕ ΑΛΕΝ ΓΚΙΡΟΝΤΙ ΚΑΙ ΚΛΕΡ ΣΙΜΟΝ

Τα φετινά αφιερώματα σε δημιουργούς θα παρουσιάσουν στο κοινό δύο μορφές του σύγχρονου γαλλικού κινηματογράφου, τον Αλέν Γκιροντί και την Κλερ Σιμόν. Από τη μια ο Γκιροντί χαρακτηρίζεται για την τολμηρή του ματιά, τις σουρεαλιστικές πινελιές, την τάση να γκρεμίζει τα στερεότυπα και την ικανότητά του να συνδυάζει καθημερινές στιγμές με απρόβλεπτες καταστάσεις και το κωμικό με το δραματικό στοιχείο. Αντιθέτως, η Κλερ Σιμόν ξεκίνησε από το ντοκιμαντέρ για να καταλήξει στη μυθοπλασία, γεγονός που «καρφώνεται» από τον έντονο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα των ταινιών της. Η ίδια επιμένει πως η κινητήριος δύναμη της δουλειάς της είναι η παρατήρηση και πως μέσα από την αντίδραση σε αυτή γεννιούνται όλες οι καταστάσεις, γεγονός που κάνει τις ταινίες της «αυθεντικές», πετώντας το μπαλάκι της κρίσης στο θεατή.

Gare du Nord

L’ Inconnu du Lac

Στο φεστιβάλ, εκτός από ενδεικτικές ταινίες από τη φιλμογραφία των σκηνοθετών, θα κάνουν πρεμιέρα και οι τελευταίες τους δουλειές. Το «L’ Inconnu du Lac» του Γκιροντί αποτελεί ένα ερωτικό θρίλερ που διαδραματίζεται στις άκρες μιας λίμνης και αφορά τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ δύο ανδρών ύστερα από ένα φόνο. Λεπτομέρεια: ο ένας από τους δύο σκότωσε τον προηγούμενο εραστή του, έγκλημα στο οποίο ήταν κρυφά μάρτυρας ο άλλος. Δεν είναι spoiler να πούμε ότι τα πράγματα, μάλλον, δε θα έχουν καλή κατάληξη… Από την άλλη μεριά, στο «Gare du Nord» της Σιμόν, με φόντο μια ερωτική συνάντηση στον ομώνυμο σταθμό του Παρισιού, η σκηνοθέτις παρατηρεί ένα σύνολο αλληλοδιαπλεκόμενων ιστοριών που αποκαλύπτουν το πρόσωπο της σύγχρονης Γαλλίας. Δεν εγγυόμαστε για το αποτέλεσμα, όμως, κάθε φεστιβάλ περιέχει το ρίσκο της αποτυχίας αλλά και τη χαρά της ανακάλυψης!

ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ 1994 – 2013

Το Βαλκανικό πρόγραμμα του φεστιβάλ κλείνει φέτος είκοσι χρόνια και το γιορτάζει με την προβολή μερικών από τις πιο σημαντικές στιγμές της ιστορίας του. «Το Χωριό» του Νούρι Μπιλγκέ Τζεϊλάν, «Η Οδύσσεια του κυρίου Λαζαρέσκου» του Κρίστι Πουίου (που θα δώσει το παρών στο φεστιβάλ), η Χρυσή Άρκτος του Φεστιβάλ Βερολίνου το 2006 «Σαράγεβο, σ’ Αγαπώ» της Γιασμίλα Ζμπάνιτς και το «Γάλα» του Σεμί Καπλάνογλου, μεταξύ άλλων, θα επιστρέψουν στις αίθουσες του Ολύμπιον και του λιμανιού, ενώ δε θα λείψει και η παρουσίαση των φετινών καλύτερων ταινιών των γειτονικών μας χωρών, στο πρόγραμμα που σταθερά δίνει τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις.

Φωτίζεις τη Νύχτα

Ανάμεσα στις ταινίες που έχουν ήδη ανακοινωθεί («Όταν Βραδιάζει στο Βουκουρέστι ή Μεταβολισμός» του Κορνέλιου Πορουμπόιου, «Τζιν» του Ρεχά Ερντέμ, «Σπίτι Κανενός» της Ντενίζ Ακτσάι, «Εξαφάνιση» του Μίλος Πούσιτς, «Ο Ιαπωνικός Σκύλος» του Τουντόρ Κριστιάν Γιουργίου, «Αγρυπνία» της Άνα-Φελίτσια Σκουτέλνικου, «Τα Παιδιά του Ιερέα» του Βίνκο Μπρέσαν), ξεχωρίζει η αποκάλυψη του τελευταίου Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης, «Φωτίζεις τη Νύχτα» του Ονούρ Υνλί. Σαν τούρκικη σαπουνόπερα παντρεμένη με στοιχεία μαγικού ρεαλισμού και φαντασίας, η ταινία του Υνλί παίρνει αφορμή από ένα σονέτο του Σαίξπηρ για να πει μια ιστορία στα βάθη της Τουρκίας, όπου το φανταστικό είναι το κανονικό και τα απλά προβλήματα έχουν μια πολύπλοκη μορφή. Σημειώστε το από τώρα.

ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ

Ή αλλιώς, το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης όπου κανείς θα βρει τις ταινίες οι οποίες ξεχώρισαν από τα μεγάλα διεθνή φεστιβάλ που προηγήθηκαν και συνήθως αποτελεί την πρώτη επιλογή του κοινού λόγω των ονομάτων που κοσμούν τις λίστες του. Τηρώντας τις παραδόσεις, εδώ θα βρεις τις ταινίες που δεν έχουν ακόμα κυκλοφορήσει στους κινηματογράφους από τα Φεστιβάλ Καννών («La Vénus à la Fourrure» του Ρομάν Πολάνσκι, «Father and Son» του Χιροκάζου Κόρε-Έντα, «Manuscipts Don’t Burn» του Μοχάμαντ Ρασούλοφ, «A Castle In Italy» της Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι, «Le Démantèlement» του Σεμπαστιάν Πιλότ), Βερολίνου (το κλείσιμο της «Τριλογίας του Παραδείσου» τού Ούλριχ Ζάιντλ, «Paradise: Hope», «Vic+Flo Ont Vu un Ours» του Ντενί Κοτέ, «I Used to Be Darker» του Ματ Πόρτερφιλντ), Τορόντο («Ida» του Πάβελ Παβλικόφσκι, «Όταν Σε Είδα» της Ανμαρί Τζασίρ) και Βενετίας («Night Moves» της Κέλι Ράιχαρντ, «Tom at the Farm» του Ξαβιέ Ντολάν, «Eastern Boys» του Ρομπέν Καμπιγιό).

Ο Σκύλος μου ο Κίλερ

Στους «Ανοιχτούς Ορίζοντες» συναντάμε και δύο ταινίες που αποτελούν τις επίσημες προτάσεις των χωρών τους για το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας: «Το Mεγάλο Tετράδιο» του Γιάνος Σας για λογαριασμό της Ουγγαρίας και το «Ο Σκύλος μου ο Κίλερ» της Μίρα Φορνάι, εκπροσωπώντας τη Σλοβακία. Επίσης, οι ταινίες «Honeymoon» του Γιαν Χρέιμπεκ (υποψήφιου για ξενόγλωσσο Όσκαρ για το «Παιχνίδια Διχασμού και… Εγκυμοσύνης»), «Βορειοδυτικά» του Μίκαελ Νόερ, «Salvo» των Αντόνιο Πιάτσα και Φάμπιο Γκρασαντόνια, «Ενδιάμεσος Σταθμός» του Καβέ Μπαχτιαρί, «Ονταγιακά» του Νομπούτερου Ούτσιντα, «Τα Δάκρυα» του Πάμπλο Δελγάδο Σάντσες, «Ιστορία στην Καμπάλα» των Κάσπερ Μπίσγκαρντ και Ντόναλντ Μουγκίσα, «Κρύψτε τα Χαμόγελά σας» του Ντάνιελ Πάτρικ Καρμπόουν, «Τα Γαλάζια Μάτια του Αλί» του Κλάουντιο Τζοβανέζι, «A Teacher» της Χάνα Φιντέλ, «Six Αcts» του Τζόναθαν Γκουρφίνκελ και «Talea» της Καταρίνα Μίκσταϊν θα προσπαθήσουν να κερδίσουν την προσοχή (και την επιλογή του κοινού). Επισημαίνουμε, ότι το πλήρες πρόγραμμα δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη. Όπως καταλαβαίνεις, το πρώτο δεκαήμερο του Νοέμβρη αναμένεται πολύ γεμάτο, τελικά.