FreeCinema

Follow us

Οι 50 καλύτερες ταινίες τρόμου στην ιστορία του σινεμά.

Με αφορμή το remake του «Evil Dead» και τον όλο ντόρο που προκάλεσε στις ΗΠΑ, περί των ορίων σε εικόνες βίας και τρόμου που δοκιμάζουν την αντοχή του θεατή, είπα να ανασκαλίσω όλη την ιστορία του genre, για να καταλήξω σε ένα top 50 των ταινιών που θεωρώ πιο σημαντικές, από τη δεκαετία του ’20 μέχρι σήμερα. Αξιολογικά!

«Υπερβολικός ή ξαφνικός φόβος», ακόμα και «τρομάρα». Η επεξήγηση του τρόμου στα λεξικά. Στο σινεμά απέκτησε αρκετά περισσότερες έννοιες, διασπάστηκε σε υπο-είδη, δίχασε για τα όριά του και συνεχίζει να μας μπερδεύει όταν βάζουμε την «ταμπέλα» του πάνω σε ταινίες.

Άρπαξα την ευκαιρία, με την έξοδο του σχετικά controversial remake του «Evil Dead», και προσπάθησα να φτιάξω την απόλυτη λίστα. Τη δική μου πενηντάδα, των ταινιών που κράτησα μέσα μου τόσες δεκαετίες, με αγάπη προς το είδος. Δεν τρομάζω εύκολα στο σινεμά. Ούτε με το gore, ούτε με τίποτα! Για μένα αυτές οι ταινίες αποτελούν πάντοτε μια πρόκληση, μια μικρή δοκιμασία της αντοχής μου στο σοκ, στο απότομο τίναγμα από το κάθισμα, στην κρυφή απόλαυση του να διασκεδάζω με τις αντιδράσεις των υπόλοιπων θεατών στην αίθουσα, γιατί εγώ πάσχω από… ανοσία στον τρόμο.

Μια φορά, θυμάμαι, τρόμαξα τόσο με ταινία, που δεν κοιμήθηκα καλά όλη νύχτα και έβλεπα και εφιάλτες. Τυγχάνει να είναι το #1 αυτής της λίστας. Που, ναι, μπορεί να είναι προσωπική, όμως, πιστεύω πως αντιπροσωπεύει σε μεγάλο βαθμό και τις δικές σου φοβίες, όπως σου τις γέννησε το σινεμά. Ακολουθούν μικρές ανατροπές, μερικές εκπλήξεις (περισσότερο σε σχέση με τη σειρά αξιολόγησης), σαφείς διαφωνίες μαζί σου ή και κάποια δικαίωση για φιλμ που αξίζουν κάτι καλύτερο και μένουν στη σκιά της φήμης άλλων δημιουργιών, ακόμη και από τον ίδιο σκηνοθέτη.

Μετράμε αντίστροφα. Και μην ανησυχείς. Στο internet κανείς δεν μπορεί να ακούσει τα ουρλιαχτά σου…

30

BRAINDEAD (1992)

ΤΟΥ ΠΙΤΕΡ ΤΖΑΚΣΟΝ


Το μεγαλύτερο πανηγύρι splatter στα κινηματογραφικά χρονικά προέρχεται από τη… Νέα Ζηλανδία και το σκηνοθέτη της τριλογίας του «Lord of the Rings»! Το ερωτικό φλερτ του παρθένου Λάιονελ με την αγαπημένη του Πακίτα διακόπτεται από αλλόκοτη ασθένεια της μανούλας εκείνου, που θα τη μεταμορφώσει σε ζόμπι, για να φέρει το απόλυτο χάος στα από άλλο πλανήτη suburbs της νήσου. Η λογοκρισία οργίασε σε διάφορες χώρες, πετσοκόβοντας ή απαγορεύοντας ολοκληρωτικά τη διανομή του φιλμ, το οποίο λατρεύτηκε από τους hardcore fans του είδους ακόμη και μονάχα για εκείνη τη σκηνή με την… κουρευτική μηχανή του γκαζόν!

29

INVASION OF THE BODY SNATCHERS (1956)

ΤΟΥ ΝΤΟΝ ΣΙΓΚΕΛ


Ο γιατρός μιας μικρής επαρχιακής πόλης συνειδητοποιεί πως οι συνάνθρωποί του δεν είναι πια… οι ίδιοι και ανακαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο μια εξωγήινη δύναμη τους αντικαθιστά με κουκούλια, τα οποία γεννούν τα πιστά τους, πειθήνια αντίγραφα, κατά τη διάρκεια του βραδινού τους ύπνου. Αλληγορία του μακαρθισμού και την ξενοφοβίας, για μια κοινωνία που βυθίζεται αδιαμαρτύρητα στο λήθαργο του αμερικανικού ονείρου, το φιλμ τρομοκράτησε το μέσο θεατή των 50’s με τον πεσιμισμό του και απέκτησε διαχρονική αξία χάρη σε κάμποσα κατοπινά remakes (με σημαντικότερο εκείνο του 1978, από τον Φίλιπ Κάουφμαν).

28

DON’T LOOK NOW (1973)

ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΣ ΡΟΟΥΓΚ


Μετά το θάνατο του παιδιού τους, ένα ανδρόγυνο αναζητά τη γαλήνη μέσα από ένα ταξίδι στη Βενετία. Η νοσηρή αίσθηση της θλίψης μπλέκει με το occult και τη μεταφυσική, σε μια ταινία ατμοσφαιρών που προκάλεσε σάλο στην εποχή της εξαιτίας της ερωτικής σκηνής ανάμεσα στους Ντόναλντ Σάδερλαντ και Τζούλι Κρίστι, αλλά και του τρομακτικού, σχεδόν ακατανόητου φινάλε της αποκάλυψης της μικροκαμωμένης φιγούρας με το κόκκινο παλτό. Η Ντάφνι Ντι Μοριέ, συγγραφέας της ιστορίας στην οποία βασίστηκε το φιλμ, συνεχάρη τον Ρόουγκ γραπτώς, όμως, το ηθικό δίδαγμα παραμένει: η αβάσταχτη απώλεια και η υποκειμενική φαντασίωση δεν κάνουν την καλύτερη παρέα…

27

LES DIABOLIQUES (1955)

ΤΟΥ ΑΝΡΙ-ΖΟΡΖ ΚΛΟΥΖΟ


Η σύζυγος και η ερωμένη ενός αχώνευτου διευθυντή σχολείου συνωμοτούν για να βάλουν τέρμα στη ζωή του, όμως, το πτώμα… εξαφανίζεται μυστηριωδώς και τα γεγονότα ξεφεύγουν από κάθε έλεγχο. Χαρακτήρες με κρυφά χαρτιά και ρόλους, φιγούρες που φλερτάρουν με το γκροτέσκο, σεναριακές ανατροπές που δε θα συνιστούσε κανείς σε… καρδιακούς θεατές. Τα μεγάλα χαρίσματα ενός iconic φιλμ τρόμου για το ευρωπαϊκό σινεμά, από τον αποκαλούμενο «Γάλλο Χίτσκοκ», με στιγμές που αντέγραψαν άπειρες ταινίες του είδους (και όχι μόνο). Φοβού τις μπανιέρες!

26

KAIDAN (1964)

ΤΟΥ ΜΑΣΑΚΙ ΚΟΜΠΑΓΙΑΣΙ


Από μια συλλογή δεκαεπτά ιστοριών φαντασμάτων που εκδόθηκε το 1904, ο Κομπαγιάσι ξεχωρίζει τέσσερις και δημιουργεί μια εικαστική ανθολογία που πατά απόλυτα πάνω στις ιαπωνικές παραδόσεις, με φιγούρες – αρχέτυπα για το μεταφυσικό σινεμά τρόμου της πατρίδας του, κυρίως. Widescreen κάδρα που περισσότερο θυμίζουν ζωγραφικά ταμπλό, συμβολιστική χρήση της (πραγματικά οργασμικής) τετραχρωμίας, το avant garde score από τον Τόρου Τακεμίτσου, το Μέγα Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες του ’65 και μια υποψηφιότητα για ξενόγλωσσο Όσκαρ διατυμπανίζουν την κλασική αξία του φιλμ, ακόμη κι αν δε μας τρόμαζε τόσο…

25

EVIL DEAD II (1987)

ΤΟΥ ΣΑΜ ΡΕΪΜΙ


Η μεταμεσονύκτια avant premiere της ταινίας στο Ιντεάλ είχε διακοπεί, γιατί οι θεατές κόντεψαν να… γκρεμίσουν την αίθουσα! Ο διοργανωτής έζησε τον αληθινό τρόμο όταν ζήτησε από τη λαοθάλασσα να ησυχάσει, με την απειλή να μη συνεχιστεί η προβολή… Κάτι σαν πιο εξελιγμένο remake του πρώτου φιλμ, από το 1981, αυτό το οριακά παρωδικό πάντρεμα του extreme gore με το slapstick σε κάνει να θέλεις να ουρλιάξεις… με κάθε πιθανό τρόπο! Η βιρτουοζιτέ του Ρέιμι, με τα φρενήρη πλαναρίσματα και τις… ούτε σε fast forward σκηνές καταδιώξεων, δεν έχουν βρει αντάξιο μιμητή μέχρι σήμερα. R.I.P., παλάμη του Μπρους Κάμπελ.

24

PEEPING TOM (1960)

ΤΟΥ ΜΑΪΚΛ ΠΑΟΥΕΛ


Τη χρονιά του «Ψυχώ», στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού, ένας άλλος serial killer έχει ψυχαναλυτικά ζητήματα γονικής καθοδήγησης (αυτή τη φορά σε father figure), τα οποία λύνει με μια κάμερα που όχι μόνο χρησιμοποιείται σαν φονικό όπλο, αλλά καταγράφει και σε φιλμ τα τελευταία λεπτά ζωής των γυναικών που σφάζει ο ήρωας, προσπαθώντας να κατανοήσει το θάνατο από ένα ολότελα ψυχρό, διερευνητικά «επιστημονικό» point of view. Με το θεατή να στέκει τρομαγμένος μπροστά στα υποκειμενικά πλάνα ως… φονιάς και την κριτική να κατασπαράζει την ταινία, η καριέρα του Πάουελ καταστρέφεται ολοκληρωτικά στη Μεγάλη Βρετανία!

23

SCREAM (1996)

ΤΟΥ ΓΟΥΕΣ ΚΡΕΪΒΕΝ


Ένας μασκοφόρος serial killer αποδεκατίζει τους teenagers μιας μικρής αμερικανικής πόλης και φαίνεται πως έχει προηγούμενα με τη νεαρή Σίντνεϊ, την οποία απειλεί διαρκώς από το τηλέφωνο, ενώ οι φίλοι της αναλύουν θεωρίες για τα κλισέ των ταινιών τρόμου που λατρεύουν και, τελικά, βιώνουν και οι ίδιοι! Μια εξαιρετική σεναριακά κριτική πάνω στο genre των slasher movies, με τεράστια εισπρακτική επιτυχία (παιζόταν επί οκτώ μήνες στις αίθουσες των ΗΠΑ!) και κάμποσα sequels που προσπάθησαν να εξελίξουν τον όλο κανιβαλισμό του πρωτότυπου με αυτοαναφορικές δόσεις χιούμορ. «Το πέος είναι νεκροκεφαλή» (inside joke)!

22

MARTYRS (2008)

ΤΟΥ ΠΑΣΚΑΛ ΛΟΖΙΕ


Δύο νεαρές φίλες, θύματα κακοποίησης στην παιδική τους ηλικία, μπαίνουν σ’ ένα σπίτι και αρχίζουν να σκοτώνουν συνειδητά τα μέλη μιας οικογένειας, μέχρι την εμφάνιση πλάσματος που μοιάζει με άνθρωπο αλλά έχει υπερβολικά και εμφανή σημάδια βασανισμού σε όλο του το σώμα. Η συνέχεια είναι… απλά αδιανόητη! Το πιο συγκλονιστικό παράδειγμα από την πρόσφατη και ανανεωμένη γαλλική σκηνή του είδους, το φιλμ χωρίζεται σε δύο μέρη, καθώς η κατάβαση προς τα υπόγεια της οικίας ανατρέπει τα πάντα και οδηγεί προς ένα φινάλε που σε κάνει να μιλάς για την ύπαρξη ή όχι του… Θεού και της Δευτέρας Παρουσίας! Το extreme gore δοκίμασε τα όρια της λογοκρισίας στη χώρα του.

21

CARNIVAL OF SOULS (1962)

ΤΟΥ ΧΕΡΚ ΧΑΡΒΕΪ


Αφού έχει επιζήσει από ένα μοιραίο τροχαίο, η Μέρι αισθάνεται παντού την παρουσία μιας κατάλευκης στο πρόσωπο, νεκρικής φιγούρας που μοιάζει να την οδηγεί προς ένα εγκαταλειμμένο λούνα παρκ στο Σολτ Λέικ Σίτι. Γυρίστηκε σε τρεις μόλις εβδομάδες με το αστείο budget των 33.000 δολαρίων, πέρασε εντελώς απαρατήρητο στην εποχή του, όμως, σήμερα χαρακτηρίζεται ως ένα από τα σημαντικότερα και πιο spooky έργα τρόμου της δεκαετίας, με εμφανή επίδραση στο σινεμά του Ρομέρο ή και του Λιντς! Πολλές σύγχρονες ταινίες «δανείστηκαν» το ανατρεπτικό του φινάλε, ενώ το organ score του μπορεί να μη σε αφήσει να κλείσεις μάτι αν κάτσεις να το δεις νύχτα…