της Βαρβάρας Κοντονή

«… πάντα βασιζόμουν στην καλοσύνη των ξένων», μονολογούσε η Μπλανς Ντιμπουά στο «Λεωφορείον ο Πόθος» του Τένεσι Γουίλιαμς, μια ατάκα που έμελλε να γράψει καλλιτεχνική ιστορία, αν και στην περίπτωση της νέας ταινίας της Λόνε Σέρφιγκ («Μια Κάποια Εκπαίδευση»), τούτος ο «δανεικός» τίτλος μικρή σημασία έχει, μιας κι εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα τόσο άνισο και άνευρο φιλμ, που πιο τίμιο θα ήταν να συστηνόταν… μαζωνακικά κατά το λαοφιλές άσμα «Βαριέμαι».

«Η Καλοσύνη των Ξένων» ακολουθεί χαλαρά (μα πάρα πολύ χαλαρά!) την λογική των σπονδυλωτών ταινιών με τις προσωπικές ιστορίες των ηρώων να συναντιούνται αναπόφευκτα στο πλαίσιο διαφορετικών αφορμών κι έχοντας πάντα στο προσκήνιο την άμεση εμπλοκή των χαρακτήρων, μία συνταγή που έχει αποδειχτεί σχετικά επιτυχημένη όταν το σενάριο παρουσιάζει ένα κάποιο ενδιαφέρον, σε αντίθεση δηλαδή με τη συγκεκριμένη περίπτωση, όπου τα πάντα παίζουν το ρόλο του δακρύβρεχτου, συναισθηματικού εκβιαστή. Συγγνώμη, αλλά από εμένα είναι όχι.

Η Κλάρα (Καζάν) είναι μια νεαρή γυναίκα που υπομένει στωικά την κακοποίηση της ίδιας και των δύο ανήλικων γιών της από τον αστυνομικό σύζυγό της, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που αποφασίζει να πάρει τα παιδιά από το σπίτι και να εξαφανιστούν. Η έλευσή τους στη «μεγάλη πόλη» δεν θα είναι εύκολη, χρήματα δεν υπάρχουν, ούτε και μέρος να μείνουν, με τους τρεις τους να περιφέρονται από καταφύγιο σε καταφύγιο για λίγη ζεστασιά κι ένα πιάτο φαΐ. Την ίδια στιγμή, άλλες ιστορίες εκτυλίσσονται παράλληλα: μια νοσοκόμα (Ράιζμποροου) δίχως προσωπική ζωή, αφιερωμένη ολοκληρωτικά στη στήριξη όλων όσων έχουν ανάγκη, ένας προσφάτως αποφυλακισμένος άνδρας (Ραχίμ) που θέλει να κάνει μια νέα αρχή και ένας προβληματικός νεαρός (Τζόουνς), ένας φτωχοδιάβολος που δεν έχει στον ήλιο μοίρα, όλοι άγνωστοι μεταξύ τους, μέχρι τη στιγμή που οι δρόμοι της ζωής (τους) θα διασταυρωθούν με τρόπο απόλυτο και ολοκληρωτικά αναπάντεχο.

Είχα ενημερωθεί για το σούσουρο που είχε προκύψει από το άνοιγμα του Φεστιβάλ Βερολίνου του 2019 με το φιλμ της Σέρφιγκ και την τεράστια, συνεπακόλουθη απογοήτευση που είχε προκαλέσει, κι έρχομαι τώρα να κατανοήσω και να επιβεβαιώσω (αν νοιάζεσαι, δηλαδή) τις τότε αντιδράσεις, αφού «Η Καλοσύνη των Ξένων» είναι ένα συνολικά αδιάφορο έργο, δίχως την παραμικρή δυναμική που να το καθιστά έστω αδιόρατα ενδιαφέρον, με χαρακτήρες και ένα βασικό story που μοιάζουν γραμμένα «στο πόδι» και ακόμα χειρότερα εκτελεσμένα, καταδικασμένα θαρρείς από την αρχή σε μια μίζερη μετριότητα. Ίσως, πάλι, να φταίει το γεγονός πως η Σέρφιγκ δεν είναι συνηθισμένη να παίρνει «πάνω» της και το σενάριο (είναι μόλις η δεύτερη φορά που το υπογράφει ολομόναχη), το οποίο σε συνδυασμό με την εντελώς «τηλεοπτική» σκηνοθεσία, καθιστούν το φιλμ σε κινηματογραφική εμπειρία που δύσκολα θα δικαιώσει όποιον επιχειρήσει να το παρακολουθήσει στο σινεμά, αφού μιλάμε για την παρόμοια περίπτωση με κάποιον ο οποίος (το πιθανότερο) θ’ άλλαζε αμέσως κανάλι έπειτα από ολιγόλεπτη θέαση του εν λόγω έργου σπίτι του.

Παρά τις όποιες τίμιες προσπάθειες του πρωταγωνιστικού καστ να προσδώσουν στο story πιστότητα και αληθοφάνεια, κανείς δεν φαίνεται να τα καταφέρνει ιδιαίτερα καλά, γεγονός που γίνεται περισσότερο αντιληπτό στις γυναικείες ερμηνείες, αυτές τις Καζάν και της Ράιζμποροου, που παλεύουν να καταστήσουν τους χαρακτήρες τους σημαντικούς, αποτελώντας έτσι κι αλλιώς το υποκριτικό σημείο αναφοράς της ταινίας, χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία. Οι ανδρικοί χαρακτήρες εξυπηρετούν κυρίως στερεοτυπικές ανάγκες, με την ερμηνεία του Ραχίμ να μοιάζει τουλάχιστον ερασιτεχνική και αυτή του Νάι να εξαργυρώνει απλά τη δημοφιλία και το όνομα του Άγγλου ηθοποιού. Κατά τα άλλα (ναι, έχει κι άλλα), το φιλμ πάσχει και σε επίπεδο ρυθμού, με το μοντάζ να μοιάζει κατακερματισμένο, παραπέμποντας περισσότερο σε συρραφή τυχαίων γεγονότων, παρά σε αμοιβαία σύγκλιση συμβάντων με απώτερο σκοπό τη δημιουργία αφήγησης μιας σπονδυλωτής ιστορίας. Στα αρνητικά και η δίωρη διάρκεια της ταινίας, που λόγω κακής εκτέλεσης θα σε κάνει ν’ αναζητήσεις την καλοσύνη των ξένων κάπου αλλού, σίγουρα εκτός θερινού σινεμά.