της Ιωάννας Παπαγεωργίου

Από όσα συμβαίνουν στο ομότιτλο, πολυαγαπημένο bestseller τού Τζον Γκριν, όσα μένουν εκτός κατά το πέρασμα από το λογοτεχνικό χαρτί στο κινηματογραφικό πανί είναι ελάχιστα και ασήμαντα. Κι όμως, αυτή η πολυαναμενόμενη, πολυσυζητημένη και υπερ-επιτυχημένη στα αμερικανικά ταμεία μεταφορά στη μεγάλη οθόνη, ούτε ακριβώς αντάξιά του στέκεται, ούτε ουσιαστικά πιστή παραμένει στο πρωτότυπό της. Πρωτότυπο που είναι πνευματώδες και ξεχωριστό σαν τους ήρωές του και προκύπτει αναπάντεχο – και ευφάνταστα μεταλλαγμένη ρομαντική κομεντί και αφοπλιστικά ατρόμητο, εναλλακτικό, δράμα χαρακτήρων που συμβιώνουν με την αρρώστια και το θάνατο. Με το φαρμακερό, ωμό χιούμορ τόσο του αναιδή Γκας, όσο και – κυρίως – της αγέρωχης Χέιζελ, που το αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο, να το διαπερνά από την πρώτη ώς την τελευταία σελίδα, αποκτά την ικανότητα να σε κάνει να κλαις με λυγμούς πότε από τα γέλια και πότε (ακόμα και δύο ή τρεις παραγράφους αργότερα) από τη συγκίνηση. Αυτός ο διαρκής κλαυσίγελως γίνεται ακόμα πιο διαπεραστικός και λυτρωτικός με τη σκιαγράφηση της Χέιζελ και του Γκας ως δύο σοφών, πριν την ώρα τους ωριμασμένων και όμως, ταυτόχρονα, παιδιών, με όλη τη σημασία (τα πείσματα, τις ανόητες εμμονές, τα ξεσπάσματα, τις σκανταλιές και τα «εξωπραγματικά» τους όνειρα) της λέξης. Κάπως έτσι, σε ιδανική ισορροπία, το χιούμορ κάνει τη συγκίνηση αυθεντική και αποκαλύπτει την αλήθεια τής ζωής: όσα ανεκτίμητα και φευγαλέα την κάνουν σημαντική.

Εσύ, θα μου πεις, θα πας να δεις ταινία, όχι να διαβάσεις βιβλίο. Και ταινία θα δεις. Όχι επανασυσκευασμένη μυθοπλασία. Μια καλή ταινία. Όχι, όμως, ιδιαίτερα πνευματώδη ή ξεχωριστή. Οπλισμένη με μια χαρισματική ομάδα ποιητών ήθους, με επικεφαλής τη διακριτικά, αβίαστα εκφραστική Γούντλεϊ (που μαζί με την Τζένιφερ Λόρενς αποτελούν το πιο ερμηνευτικά φωτισμένο ντουέτο νέων, εναλλακτικών star που έσκασε μύτη τελευταία στο Χόλιγουντ), το ψαγμένο soundtrack και την κάθε άλλο παρά αυτάρεσκη σκηνοθεσία τού Μπουν («Όλα για την Αγάπη»), που στέκεται ταπεινά, λίγο ή πολύ, σε απόσταση αναπνοής από τα πρόσωπα των ηρώων του για να αφουγκραστεί όλα όσα θα ειπωθούν, με ή χωρίς λόγια, δύσκολα θα σε αφήσει ασυγκίνητη/ο. Ειδικά αν είσαι κορίτσι και δη έφηβη ή αν έχεις διαβάσει το βιβλίο του Γκριν και δη είσαι ανυπέρβλητα, θετικά προκατειλημμένη/ος με τους ήρωές του. Γι’ αυτό και, είτε συμφωνήσεις είτε όχι, θα καταλάβεις γιατί τα παρακάτω είναι γραμμένα με πόνο καρδιάς…

Στο κινηματογραφικό πανί, λοιπόν, το χιούμορ ούτε φαρμακερό ή ωμό προκύπτει, ούτε πανταχού παρόν από την αρχή μέχρι το τέλος είναι: στο πρώτο μισό του το φιλμ προκύπτει μόλις διαφορετική, απλά αξιοπρεπής και χαριτωμένη ρομαντική κομεντί, ενώ στο δεύτερο λίγο διαφέρει από ένα – συνειδητοποιημένο μεν, κοινότοπο δε – tearjerker, συνοδεία αργής κίνησης και μελιστάλαχτων μουσικών α λα «Love Story». Ατάκες, που στο χαρτί επαναλαμβάνονται συχνά, καταλυτικά και ποικιλοτρόπως (πότε για γέλια και πότε για κλάματα), αφήνοντας ανεξίτηλα σημάδια στο θυμικό, στο πανί μόλις που προλαβαίνουν να αφήσουν το (εφήμερο) σημάδι τους. Σκηνές που στο βιβλίο προκύπτουν εξωφρενικά, ξεκαρδιστικά κωμικοτραγικές, σαν τη συνάντηση με τον αγαπημένο συγγραφέα της Χέιζελ, υπό τους εκκωφαντικούς, ταιριαστά παράλογους ήχους σουηδικής rap, την επίσκεψη στο σπίτι τής Άννα Φρανκ, ή την κηδεία που σκαρφίζεται ο Γκας για τον εαυτό του, στο σινεμά είναι μόνο τραγικές ή δακρύβρεχτα συγκινητικές. Αν και εύστοχα περιορισμένη, οικονομημένη (γιατί ο κινηματογράφος είναι η τέχνη των εικόνων και όχι του λόγου), η αφήγηση off / εξομολόγηση της Χέιζελ δεν καταφέρνει εντέλει να μεταγγίσει ατόφια και άμεσα τις – τόσο σεμνές και όμως τόσο μεγαλειώδεις – σκέψη και ψυχή της. Και οι αναγκαίες περικοπές στην ιστορία τού Γκας (η μανία του με τα video games, οι εκτεταμένες αναφορές στην αγαπημένη του σειρά βιβλίων / μυθιστορηματοποιημένη εκδοχή τού αγαπημένου του game, η ψυχραιμία με την οποία αντιμετωπίζει τα τσιτάτα / μαθήματα ζωής που έχουν παντού κρεμασμένα οι γονείς του, ο τσακωμός του με αυτούς πριν από το ταξίδι στο Άμστερνταμ) του στερούν πολλούς πόντους παιδικότητας, εγωισμού και ατέλειας, αναδεικνύοντάς τον το τέλειο, ευαίσθητο, ανιδιοτελές και τρυφερό boyfriend – ιδανική φαντασίωση για τα κοριτσόπουλα.

Κάπως έτσι η ισορροπία χάνεται, η συγκίνηση τείνει να γίνει επιτηδευμένη, παραλίγο εκβιαστική, και η αλήθεια της ζωής μένει εν μέρει κρυφή. Προφανώς, το σινεμά, όπως και η ζωή, δεν είναι (πάντα) «εργοστάσιο πραγματοποίησης ευχών»…