της Βαρβάρας Κοντονή

Δεν νοείται κινηματογραφική χρονιά χωρίς τουλάχιστον μία ταινία με πρωταγωνιστή τον Τζέραρντ Μπάτλερ, οπότε φέτος μάλλον ξεκινήσαμε από νωρίς, με το «Εκτός Ελέγχου» να καταφθάνει στις ελληνικές αίθουσες ήδη από τα τέλη Γενάρη και να φέρνει μαζί του, εκτός από τον generic ‘80s τίτλο του, μια ακόμη μπιμουβάδικου ύφους ερμηνεία από τον Σκωτσέζο ηθοποιό.

Προφανώς και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τη συνειδητά b-movie αισθητική των εκάστοτε ταινιών που καταφτάνουν στη χώρα μας, αρχίζουμε όμως να χάνουμε την «ανοσία» που επιδεικνύαμε σε τούτα τα φιλμ, καθώς ο ρυθμός εμφάνισής τους φορτσάρει από την εγχώρια διανομή. Διότι, εντάξει, ο Ζαν-Φρανσουά Ρισέ μπορεί να μετράει στο ενεργητικό του τη (σχετική) επιτυχία του δίπτυχου «Υπ’ Αριθμόν 1 Δημόσιος Κίνδυνος» (2008) με τον Βενσάν Κασέλ, αλλά αυτό δε σημαίνει πως η επανάκαμψή του, σχεδόν πέντε χρόνια μετά την τελευταία του σκηνοθετική απόπειρα (ξανά με πρωταγωνιστή τον Κασέλ), έχει να «δώσει» και τίποτα το τρομερό.

Ο Μπρόντι Τόρανς (Μπάτλερ) είναι ένας πιλότος που αναλαμβάνει να πετάξει παραμονή Πρωτοχρονιάς για χάρη των ελάχιστων επιβατών ενός αεροσκάφους. Για κακή του τύχη, στους αιθέρες τους περιμένει άσχημος καιρός, ενώ η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη και εξαιτίας ενός φυγά, καταδικασμένου για δολοφονία (Κόλτερ), τον οποίο του φορτώνουν στην πτήση. Μέσα σε λίγα μόλις λεπτά τα πράγματα πάνε από το κακό στο χειρότερο και ο Τόρανς οριακά καταφέρνει να προσγειώσει το αεροπλάνο σε μια ζούγκλα, στη μέση του πουθενά, γλυτώνοντας έτσι τους επιβάτες από βέβαια θάνατο. Ή τουλάχιστον αυτό πιστεύουν οι επιζώντες, καθώς το νησί στο οποίο καταλήγουν να βρίσκονται τυγχάνει να κυβερνάται από πολυπληθή ομάδα αυτονομιστών, που καταληστεύουν και σκοτώνουν όποιον δόλιο τύχει να πέσει στα χέρια τους! Τώρα η δουλειά του Τόρανς είναι να προστατεύσει τους επιβάτες, με λίγη βοήθεια (γιατί όχι;) από κάποιον γνώστη του… θανατικού.

Εάν, δεδομένου του ξένου τίτλου της ταινίας, περιμένεις ότι θα δεις κάποιο σύνηθες, εναέριο θρίλερ καταστροφής, είσαι γελασμένος! Και αυτό αποτελεί το βασικό (και μοναδικό) ατού του φιλμ, δηλαδή, το γεγονός ότι σε προετοιμάζει για κάτι και, τελικά, σου «σερβίρει» κάτι… μάλλον διαφορετικό. Από εκεί και πέρα, το «Εκτός Ελέγχου» χάνει πράγματι οποιονδήποτε έλεγχο διατηρούσε από την αρχή (αν μπορούμε να πούμε ότι ίσχυε κάτι τέτοιο, δηλαδή) και εμπλουτίζει (;) το σενάριό του με αυτονομιστές και μισθοφόρους, με τους άμοιρους επιβάτες να βρίσκονται στη μέση των πυρών (μεταξύ μας, πάντως, η στερεοτυπική τους απεικόνιση δε σου αφήνει ιδιαίτερα περιθώρια να συμπαθήσεις κανέναν από δαύτους…).

Σκηνοθετικά, ο Ρισέ ακολουθεί την πεπατημένη, παραδίδοντας μια ταινία δράσης που μοιάζει βγαλμένη από άλλη εποχή και δεκαετία. Όχι πως αυτό είναι απαραίτητα κακό, κυρίως όταν ξέρεις ότι δεν πρέπει να πάρεις την πλοκή της στα σοβαρά. Για παράδειγμα, ο ήρωας που υποδύεται ο Μπάτλερ θεωρεί εαυτόν τόσο ικανό, ώστε να περιπλανηθεί μέσα στην άγνωστη, αφιλόξενη ζούγκλα χωρίς πυξίδα και να βρει ακριβώς αυτό που ψάχνει, διότι (προφανώς) όταν είσαι πιλότος… είσαι και μεγάλος ιχνηλάτης! Θα μου πείτε, έχουν σημασία αυτές οι μικρές λεπτομέρειες σ’ ένα σενάριο με άκυρο πιστολίδι και μια ταινία φτιαγμένη για κατανάλωση popcorn; Εεε… σαφέστατα και έχουν. Εάν, βέβαια, οι σεναριογράφοι (δύο εδώ, παρακαλώ!) ενδιαφέρονταν να προσδώσουν κάποιας μορφής αφηγηματικό ρεαλισμό στην ταινία τους, όπως συμβαίνει σε μια έκλαμψη γραφής και έμπνευσης, όπου ο Τόρανς παλεύει για τη ζωή του μ’ έναν αυτονομιστή για κάμποσο (πολύτιμο…) κινηματογραφικό χρόνο και τελικά τον καταφέρνει – όχι, όμως, δίχως να απειληθεί η ζωή του ιδίου. Μια απόλυτα ρεαλιστική στιγμή που βγάζει νόημα επειδή ο Τόρανς είναι πιλότος, όχι επαγγελματίας δολοφόνος, πρώην πεζοναύτης ή οποιαδήποτε άλλη από τις λοιπές δικαιολογίες ενός παρελθόντος που επιτρέπει στους χαρακτήρες να λιανίζουν κόσμο με συνοπτικές διαδικασίες.

Κατά τα άλλα, εδώ θα βρεις τους κλασικά στερεοτυπικούς χαρακτήρες (κακοί αυτονομιστές, ηλίθιοι επιβάτες), τον Μάικ Κόλτερ (τον φυγά, δηλαδή) σε ρόλο γραμμένο μονάχα για να εξυπηρετήσει τα καθήκοντα του ηρωικού χαρακτήρα του Μπάτλερ, κάνα δυο τίμιες σκηνές δράσης και μια σκηνοθεσία στεγνά διεκπεραιωτική, που αν μη τι άλλο σιγοντάρει στις κεντρικές ερμηνείες.