του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Είναι εύκολο να δει κανείς γιατί το «Στο Στόμα των Λύκων» χαρακτηρίστηκε από τον Κουέντιν Ταραντίνο ως «η καλύτερη ταινία του 2013» (όπως παρατηρείς, υπήρξε μια… σεβαστή καθυστέρηση μέχρι την ελληνική διανομή της). Κατά πρώτον, το φιλμ αποτελεί μια ιστορία εκδίκησης που συνδυάζει το – πολλές φορές μη πολιτικά ορθό – μαύρο χιούμορ με την ακραία βία, έχοντας ευθείες αναφορές στις exploitation ταινίες της δεκαετίας του ‘70. Επιπλέον, η ταινία αφηγείται μια ιστορία όπου η σκοτεινή πλευρά αλλοιώνει χαρακτήρες και συμπεριφορές, βγάζοντας το χειρότερο στον κάθε άνθρωπο και όπου η αυτοδικία ορίζεται σχεδόν ως μονόδρομος για την απονομή δικαιοσύνης. Ταυτόχρονα, οι συνεχείς ανατροπές και οι θολές έννοιες καλού – κακού δημιουργούν μια συνεχή αίσθηση ηθικής διχογνωμίας, που θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί στιγμιότυπο ενός τυπικού ταραντινικού σύμπαντος, καθώς «δανείζεται» απροκάλυπτα διεφθαρμένους αστυνομικούς, εν δυνάμει gangster και διψασμένους για αίμα ανθρώπους… της διπλανής πόρτας. Επομένως, το «Στο Στόμα των Λύκων» δεν είναι απλά μια ταινία που ήταν αυτονόητο ότι θα λάτρευε ο Ταραντίνο αλλά ουσιαστικά μια ταινία που δημιουργήθηκε από δύο θαυμαστές της αισθητικής και των θεματικών του, σχεδόν ως γράμμα αγάπης προς τον ίδιο τον σκηνοθέτη!

Ανεξάρτητα, όμως, από τις επιρροές των Παπουσάντο και Κεσάλες, το ίδιο το ταλέντο των δύο συν-σκηνοθετών στη δημιουργία αυτού του σκοτεινού κόσμου είναι από την αρχή εμφανές. Αυτό που ξεκινά ως διασκευή ενός παραμυθιού των αδελφών Γκριμ και καταλήγει σαν ένα αστυνομικό θρίλερ που θυμίζει ακούσια το συγγενικό «Prisoners» του Ντενί Βιλνέβ, προβάλλει σαφείς ικανότητες στη δημιουργία νοσηρής ατμόσφαιρας, στη διατήρηση ενός γρήγορου ρυθμού, στον συνεχή επαναπροσδιορισμό τού είναι και του φαίνεσθαι και στο flirt με μία πρέπουσα κωμική πλευρά που διαταράσσει συνεχώς το ηθικό υπόβαθρο του φιλμ. Το «Στο Στόμα των Λύκων» καταφέρνει ακόμα και να προσθέσει μερικά κοινωνικά σχόλια στο μείγμα χωρίς να καταλήξει διδακτικό ή προφανές, παρά τη σκληρή απεικόνιση μιας ξεκάθαρα σαθρής κοινωνίας, που ψάχνει να βρει τον αποδιοπομπαίο της τράγο δίχως να ενδιαφέρεται ουσιαστικά για τις παράπλευρες απώλειες και στην οποία οι ρόλοι μεταξύ θύματος και θύτη είναι πολύ εύκολα αναστρέψιμοι.

Αν η ταινία δεν καταφέρνει να διατηρήσει μέχρι το τέλος την ίδια δυναμική, είναι γιατί συγκρούεται πάνω στην υπερβολή της απεικόνισης της βίας, επιλέγοντας να εγκαταλείψει οποιοδήποτε υπόβαθρο και να υιοθετήσει (λίγο πριν από το τέλος) έναν σχεδόν «torture porn» χαρακτήρα, που όχι μόνο δεν συνάδει με την μαεστρία τής αρχής της αλλά και πετάει στην άκρη κάθε διακριτικότητα υπέρ της πρόκλησης εύκολων σοκ. Για ένα φιλμ που χτίζει ένα ολόκληρο σύμπαν μέσα στην αμφισημία και την ανατροπή, αυτή η πορεία της αφήγησης όχι μόνο απογοητεύει αλλά και καταλήγει απρόβλεπτα «ρηχή», ειδικά συγκριτικά με τις αρχικές, πολυεπίπεδες προθέσεις. Το «Στο Στόμα των Λύκων» είναι, στην τελική, σαν δύο διαφορετικές ταινίες: μία ταινία από κάποιον που όντως αποτίει φόρο τιμής στον Ταραντίνο και ένα φιλμ από κάποιον που θεωρεί ότι με αυτόν τον τρόπο τιμά τον σκηνοθέτη, παραμένοντας μόνο στη σοκαριστική επιφάνεια. Τα καλά νέα είναι ότι το κόλπο πέτυχε. Τα κακά νέα, όμως, είναι ότι πέτυχε μόνο μερικώς.