της Κατερίνας Ανδρεάκου

Βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα της Μιλένα Άγκους, η ταινία της σκηνοθέτιδος και ηθοποιού Νικόλ Γκαρσιά μιλά για τον ανεκπλήρωτο, ποιητικό έρωτα σε αντιδιαστολή με την πεζή πραγματικότητα, τα taboo μιας μικρής κοινωνίας παλαιότερων εποχών απέναντι – σχεδόν αποκλειστικά – σε «ατίθασες» γυναίκες που αντιμετωπίζονται και ως παρανοϊκές (!) αν τολμήσουν να έχουν μια συμπεριφορά έξω από τις πατροπαράδοτες νόρμες, και στην πραγματική αξία της αληθινής αγάπης. Όλα αυτά δεκτά και ενδιαφέροντα, μόνο που… τα έχουμε ξαναδεί, ξανακούσει και εμπεδώσει χιλιάδες φορές στη μεγάλη οθόνη, και μάλιστα σε απείρως καλύτερες και πιο βαθυστόχαστες ταινίες από αυτό το συμπαθές αλλά μικρό, από όλες τις απόψεις, γαλλικό δράμα.

Η ιστορία, λοιπόν, γνωστή στο είδος του (μελο)δράματος: μέσα 20ου αιώνα, ρομαντική ηρωίδα, που γίνεται το «μαύρο πρόβατο» της μικρής συντηρητικής της κοινωνίας, προκαλεί ένα mini σκάνδαλο όταν παθιάζεται (μονόπλευρα) με τον νεαρό, παντρεμένο καθηγητή του χωριού, νυμφεύεται άρον-άρον έναν άνδρα που δεν θέλει και δεν αγαπά (στην προκειμένη περίπτωση έναν Ισπανό αγρότη) και, κατά τη διαμονή της σε ένα σανατόριο στις Άλπεις για τις πέτρες στα νεφρά της, γνωρίζει έναν γοητευτικό, ευαίσθητο και ετοιμοθάνατο στρατιώτη, τον ιδανικό δηλαδή ρομαντικό χαρακτήρα του μυθιστορήματος που η ίδια έπλασε για τη ζωή της. Μόνο που ο σύζυγός της δεν είναι το στερεοτυπικό «τέρας» που την κάνει δυστυχισμένη, ίσα-ίσα, τη φροντίζει και δείχνει απίστευτη υπομονή κι επιμονή απέναντι στην περιφρόνησή της.

Σε αντίθεση με παρόμοιες ηρωίδες άλλων ταινιών, παλαιότερων αλλά και πιο πρόσφατων όπως «Η Μυστική Γραφή», η Γκαμπριέλ δεν είναι και τόσο θύμα της κοινωνίας και των περιστάσεων, όσο μια κοπέλα που δεν έχει μάθει ποτέ να εκφράζει σωστά – και στα σωστά άτομα – την αγάπη της, προτιμώντας να δημιουργεί ανύπαρκτα ρομάντζα στο μυαλό της κι έτσι να παραμελεί εκείνους που την αγαπούν αληθινά, εξ ου και η αιτία για την οποία αποτυγχάνει να κερδίσει την αμέριστη συμπάθειά μας. Η εξαιρετική ερμηνεία της Μαριόν Κοτιγιάρ (πάνω στην οποία φυσικά και πέφτει όλο το βάρος της ταινίας) εκφράζει άψογα αυτό το διφορούμενο του χαρακτήρα της Γκαμπριέλ, που από τη μια συμπονάς και νιώθεις το συναισθηματικό της αδιέξοδο, από την άλλη όμως συνειδητοποιείς πως μέρος της ψυχικής και νοητικής της «φυλακής» έχει χτιστεί από τη συναισθηματική καταπίεση που η ίδια έχει προκαλέσει στον εαυτό της. Έτσι, δεν πρόκειται τόσο για μια τραγική ηρωίδα, όσο για μια γυναίκα με διάφορα ψυχολογικά προβλήματα (που εκφράζονται σωματικά μέσα από τους πόνους στα νεφρά της), η οποία προσπαθεί να βρει την ψυχική γαλήνη και την αληθινή αγάπη σε λάθος μέρη και με λάθος τρόπους.

Πέραν της ερμηνείας της Κοτιγιάρ αλλά και των δύο συμπρωταγωνιστών της (ο Γκαρέλ στον ρόλο τού άρρωστου στρατιώτη είναι κάτι μεταξύ καφκικής φιγούρας και του «Frantz» της φερώνυμης ταινίας του Οζόν, και ο ισπανός Μπρεντεμούλ, που είναι φυσιογνωμικά σαν «τραχιά» version του Μάικλ Φασμπέντερ, στον ρόλο τού στοργικού αλλά λιγομίλητου συζύγου), δυστυχώς δεν υπάρχουν και πολλά άλλα αξιοσημείωτα θετικά σε αυτή τη γενικώς ανούσιας ύπαρξης ταινία. Η ιστορία είναι χιλιοειπωμένη εδώ και δεκαετίες, το σενάριο άνευρο, η σκηνοθεσία της Γκαρσιά μοιάζει να εστιάζει το ενδιαφέρον της αποκλειστικά στην πολυβραβευμένη superstar πρωταγωνίστριά της, ενώ ας μη μιλήσουμε καν για το απίστευτο (ειλικρινά) σεναριακό twist του φινάλε, που μας έκανε να φωνάξουμε… «Άσε μας, κουκλίτσα μου!». Μια αληθινά γελοία ανατροπή, στην απέλπιδα προσπάθεια ανεύρεσης ενός πολυπόθητου happy end, σε ένα παρωχημένο, παλιομοδίτικο μελόδραμα που δεν έχει τίποτα να πει και να προσφέρει στο σύγχρονο σινεμά.