του Νίκου Παλάτου

Σημαντική επιτυχία στο box-office της περιοχής του Κεμπέκ, το «Katak» έρχεται να συστήσει στο ντόπιο κοινό το καναδέζικο animation studio 10^e Ave. Production, το οποίο εδώ και μια δεκαετία έχει κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία του στον γαλλόφωνο Καναδά. Κυρίως, όμως, έρχεται να εκμεταλλευτεί την αυξημένη ζήτηση που παρουσιάζουν τα animated έργα κατά την περίοδο των γιορτών, έστω κι αν οι συμπαθείς Καναδοί έχουν πολλά να μάθουν για το genre, όχι μόνο από τους γείτονες Αμερικανούς, αλλά ακόμα και από τους Ευρωπαίους συναδέλφους τους, πια.

Ο Κατάκ του τίτλου έχει βαρεθεί να του συμπεριφέρονται ως το μικρό παιδί της μαμάς, αντιμετωπίζοντας σταθερά τη χλεύη φίλων και συγγενών για το γεγονός πως η ενηλικίωσή του αργεί (κάτι που στις φάλαινες μπελούγκα σηματοδοτείται από την μετατροπή του χρώματος του δέρματός τους από γκρι σε άσπρο). Όταν ακούει την εξομολόγηση της γιαγιάς του για τον χαμένο παιδικό της έρωτα, ο μικρός Κατάκ παίρνει την απόφαση να φύγει μακριά με σκοπό την αναζήτησή του, αποδεικνύοντας παράλληλα σε όλους πως στην πυγμή και στην αποφασιστικότητα δεν μετρά το χρώμα, αλλά η καρδιά. Η διαφυγή του από την ασφάλεια των νερών του ποταμού Σεν Λοράν προς τον Ατλαντικό θα τον φέρει κοντά σ’ έναν όμορφο, άγνωστο σ’ αυτόν κόσμο, ο οποίος όμως είναι γεμάτος κινδύνους. Η διαβόητη και αιμοδιψής φάλαινα δολοφόνος με το εύγλωττο όνομα Σουγιάς, που έχει ανοιχτές παρτίδες με τον εξαφανισμένο για χρόνια παππού του Κατάκ, πληροφορείται την άφιξη του εγγονού στα νερά του… προαιώνιου εχθρού του, βλέποντας την όλη φάση ως πρώτης τάξεως ευκαιρία για εκδίκηση.

Στοχεύοντας αποκλειστικά στα παιδιά προσχολικής ηλικίας, το «Katak» λειτουργεί σαν ταινία ενηλικίωσης, υπό το πρίσμα της υδάτινης περιπέτειας. Εάν αυτή η συνθήκη δημιουργεί συνειρμούς για κάτι αντίστοιχο του «Ψάχνοντας τον Νέμο» (2003), αυτή μένει… μόνο στα χαρτιά. Το στόρι πολύ γρήγορα μπαίνει σε πορεία επανάληψης, όπου ο Κατάκ με τη βοήθεια των νέων φίλων του (βασικά ενός παρλαπίπα οξύρρυγχου) επιχειρεί να ξεφύγει από χοντρούς μπελάδες, ρωτώντας ταυτόχρονα εδώ κι εκεί αν κάποιος έχει ακούσει να μιλάνε για τον παππού του, ενώ την ίδια ώρα η οικογένειά του αγωνιά για την τύχη του. Από την περιπλάνηση του μικρού μπελούγκα στα αχαρτογράφητα νερά απουσιάζει τόσο το χιούμορ όσο και η έμπνευση, καθώς το animated σχέδιο κυμαίνεται σε (σημαντικά) κάτω του μετρίου επίπεδα (ειδικότερα σε ό,τι έχει να κάνει με την εκφραστικότητα των συμπαθών ζώων).

Η αποδοχή του διαφορετικού, που λειτουργεί ως baladeur στο σύνολο (πλέον) των animation, αλλά και τα οικολογικά μηνύματα του στόρι σχετικά με την υπερθέρμανση του πλανήτη, είναι άκρως καλοδεχούμενα (αν και η… χορτοφαγική διάθεση της κόρης της «κακιασμένης» όρκας τείνει προς την υπερβολή της σύγχρονης ορθότητας), αντίθετα με την αψυχολόγητη σεκάνς μάχης φάλαινας εναντίον πολικής αρκούδας. Το αθώο, προσχολικό πλαίσιο του φιλμ πλήττεται εξαιτίας μιας αλά… Γκοτζίλα εναντίον Κινγκ Κονγκ προσέγγισης, που εκτός από αχρείαστη μπορεί να εκληφθεί έως και τρομακτική για ένα πεντάχρονο. Για τον ενήλικο συνοδό, βέβαια, η ξαφνική «βίαιη» κλιμάκωση ενδεχομένως να λειτουργήσει και ως… ξυπνητήρι.