FreeCinema

Follow us

Η ΑΙΩΝΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ (2013)

  • ΕΙΔΟΣ: Δραματική Κωμωδία
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ελίνα Ψύκου
  • ΚΑΣΤ: Χρήστος Στέργιογλου, Θεοδώρα Τζήμου, Μαρία Καλλιμάνη, Γιώργος Σουξές, Σύλλας Τζουμέρκας, Λένα Γιάκα, Βασίλης Δημητρούλιας
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 91'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: FEELGOOD

Ο Αντώνης Παρασκευάς είναι ο πιο διάσημος Έλληνας τηλεπαρουσιαστής. Έχει αφήσει εποχή στο τηλεοπτικό τοπίο, έχει παρουσιάσει ακόμα και τη Eurovision και όλη η showbiz κάνει ουρά για μια εμφάνιση στην εκπομπή του. Μόνο που τώρα ο Αντώνης Παρασκευάς έχει σκηνοθετήσει την απαγωγή του. Και η φαντασμαγορική επιστροφή του θα γίνει μόνο με τους δικούς του όρους και μόνο όταν εκείνος το κρίνει σκόπιμο. Ό,τι κι αν χρειαστεί να γίνει. Όσο ακραίο κι αν χρειαστεί να είναι.

Η «Αιώνια Επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» ξεκίνησε την πορεία της σχεδόν ένα χρόνο πριν, στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Από τότε, το φιλμ προβλήθηκε σε αρκετά διεθνή φεστιβάλ δοκιμάζοντας την τύχη του και κατάφερε – σε ένα βαθμό – να κάνει αισθητή την παρουσία του σε όσους ενδιαφέρονται για τον σύγχρονο παγκόσμιο κινηματογράφο. Ύστερα από μια διαδρομή που καταγράφηκε ως το πραγματικό ταξίδι ενός αληθινού χαρακτήρα μέσα από τα social media τής προωθητικής μηχανής τού φιλμ (πρακτική, που, ας το παραδεχτούμε, στο τέλος κούρασε), η ταινία επιστρέφει στη χώρα παραγωγής της έτοιμη να συναντήσει το ελληνικό κοινό αλλά και να του συστήσει το χαρακτήρα για τον οποίο το προετοιμάζει τόσο καιρό.

Τα καλά νέα είναι ότι η «Αιώνια Επιστροφή» όντως ικανοποιεί τις προσδοκίες σε μεγάλο βαθμό. Η πρωτοεμφανιζόμενη Ελίνα Ψύκου καταφέρνει να δημιουργήσει μια έξυπνη (κατά τα δύο τρίτα, θα επανέλθουμε σε αυτό) παραβολή της ελληνικής πραγματικότητας σε ψυχική κατάρρευση, με άποψη, ψυχραιμία και αυστηρά πλάνα που τοποθετούν τον Αντώνη Παρασκευά σε μεγάλους κενούς χώρους, παρακολουθώντας τον εαυτό του, τις επιτυχίες του και το ναρκισσισμό του στον καθρέφτη. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως η ιστορία του Αντώνη Παρασκευά είναι μία (ακόμα) μεταφορά τής ελληνικής κοινωνίας, η οποία προσπαθεί ταυτόχρονα να κάνει μια εντυπωσιακή επάνοδο και να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της, αλλά παραμένει δέσμια των παρελθοντικών τακτικών και της κατεστημένης νοοτροπίας της. Μέσα σε αυτόν τον θεματικό άξονα, η Ψύκου καταφέρνει να συμπεριλάβει στο φιλμ στοιχεία κωμωδίας, ψήγματα θεάτρου, φρέσκιες ιδέες που της δίνουν χαρακτηριστική φωνή ως σκηνοθέτιδος αλλά και μερικά σουρεαλιστικά ιντερλούδια, κυρίως ένα pop music video και μια σκηνή που φέρνει στο μυαλό τη… «Λάμψη» του Κιούμπρικ, που αποδεικνύουν ότι η Ψύκου είναι έτοιμη για κάτι πιο… pop και όχι τόσο βαρύ όσο η πρόσφατη ελληνική κινηματογραφική παραγωγή. Αυτό, για αρχή, είναι ικανός λόγος για μια ανάσα ανακούφισης.

Αν, όμως, το πρώτο μισό τού φιλμ καταφέρνει με επιτυχία να μεταδώσει τόσο την ειρωνεία της κατάστασης όσο και το δεύτερο επίπεδο της ανάγνωσης, μέσα από την έξυπνη χρήση των σκηνικών και όλων των… εξαρτημάτων που μπορεί κανείς να βρει σε ένα παρατημένο ξενοδοχείο, στη συνέχεια, η Ψύκου δε χειρίζεται ακριβώς με επιτυχία το θέμα και καταφεύγει σε εύκολες λύσεις, αφού έχει ήδη στρέψει την ταινία σε απρόβλεπτες και μάλλον αδικαιολόγητες κατευθύνσεις. Εκτός και αν αυτό είναι (;) το θέμα. Το τελευταίο τρίτο τού φιλμ μοιάζει αμήχανο, βεβιασμένο και αγχωμένο να δώσει μία κορύφωση στην ιστορία, η οποία τελικά έρχεται σε σύγκρουση με την αρχική ατμόσφαιρα της ταινίας. Η ξαφνική αλλαγή πλεύσης δε μοιάζει ούτε ως ανατροπή αλλά ούτε και ως λογική συνέχεια της ανάπτυξης του κεντρικού χαρακτήρα, παρά φαντάζει απλά ως τέχνασμα για να υπάρξει η αναγκαστική ανατροπή, ενώ η κραυγαλέα φύση της προδίδει τους διακριτικούς χειρισμούς τής εισαγωγής.

Ανεξάρτητα, όμως, από την επιτυχία ή όχι της τροπής του τελευταίου μέρους, η σταθερά δυνατή παρουσία του Χρήστου Στέργιογλου αμβλύνει τις όποιες ενστάσεις. Βλέποντας την ταινία, δε γίνεται να μη συνειδητοποιήσει κάποιος ότι ο Στέργιογλου, ουσιαστικά, έχει αναδειχθεί στη χαρακτηριστικότερη μορφή τού σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου. Από τη στιγμή που εμφανίστηκε στον «Κυνόδοντα», ο ηθοποιός έχει ταυτιστεί με εκείνον τον ανώνυμο μέσο Έλληνα, που κουβαλά πάνω του τη μιζέρια της σύγχρονης Ελλάδας, όσο ο ίδιος προσπαθεί με διάφορα μέσα (πολλές φορές παράδοξα) να ξεπεράσει την κρίση και το κάθε του πρόβλημα. Ακόμα και αν η persona του στην «Αιώνια Επιστροφή» αποκτά δόξα και ονοματεπώνυμο, η ουσία παραμένει η ίδια. Είναι τα χαρακτηριστικά τού προσώπου του που κουβαλούν από μόνα τους τόσο τη θλίψη όσο και την πονηριά ή απλά η ικανότητα ενός ηθοποιού να μεταδίδει τόσα πράγματα με μία μόνο ματιά; Νομίζω πως τείνω προς το δεύτερο.

Κατά τη διάρκεια της προβολής, βέβαια, άρχισα να σκέφτομαι ότι αρκετά έχει προβληματιστεί η σύγχρονη ελληνική φιλμική κοινότητα με το παρόν και ότι ίσως θα έπρεπε να αρχίσει να προβληματίζεται και για το μέλλον. Συμφωνώ ότι οι δημιουργοί αναγκαστικά εμπνέονται από τις παρούσες κοινωνικές δομές και εκφράζονται μέσα από αυτές, όμως, θεωρώ ότι το κοινωνικό σινεμά αποκτά πραγματική δύναμη όταν αρχίζει να κοιτάζει το αύριο και να ανακαλύπτει δρόμους διαφυγής από τον εγκλωβισμό τού σήμερα. Θα ήθελα να βλέπω τους Έλληνες κινηματογραφιστές να αρχίζουν να ξεφεύγουν και εκείνοι από το πλαίσιο τού παρόντος και να αρχίσουν να απασχολούνται με τα ψήγματα του αύριο. Σενάριο επιστημονικής φαντασίας ή δήλωση ελπίδας; Το μέλλον θα δείξει.

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Αν παρακολουθείς τον ελληνικό, «φεστιβαλικό» κινηματογράφο, ετοιμάσου (για αλλαγή) να δεις μια (σχεδόν) πιο ανάλαφρη ταινία, χωρίς βίαιες ενδοοικογενειακές πράξεις ή προβληματικές ανθρώπινες σχέσεις! Ενδεχομένως, να ρίξεις και ένα χαμόγελο σε μερικά σημεία! Αν έχεις υποστεί όλο το σύγχρονο ελληνικό σινεμά σε κινηματογραφική αίθουσα, δεν είναι κρίμα να εγκαταλείψεις τώρα; Οι multiplex-άδες μείνετε μακριά, αν θέλετε το καλό σας. Οι νοσταλγοί της Ρούλας (τι εννοείς, «ποιας Ρούλας;»), επίσης, γιατί θα σας πιάσουνε τα κλάματα. Ο μέσος «κανονικός» θεατής ας έχει στο μυαλό του ότι όλη η «Αιώνια Επιστροφή» δεν είναι μια ακόμη crowd-pleasing «Μικρά Αγγλία». Όσοι, όμως, έχουν διάθεση… εξερεύνησης, ας τη δοκιμάσουν.


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.