του Νίκου Παλάτου

Δέκα χρόνια χρειάστηκε ο Χουάν Χοσέ Καμπανέγια για να παρουσιάσει live action ταινία έπειτα από τον θρίαμβο που σημείωσε το 2009 με «Το Μυστικό στα Μάτια της» (το 2013 είχε μεσολαβήσει το animation «Metegol») και επιπλέον τρία, προκειμένου το έργο του να διανεμηθεί στους ντόπιους κινηματογράφους! Αν το καλό πράγμα αργεί να γίνει, τότε «Το Κόλπο της Νυφίτσας»… μερικές δεκαετίες ακόμα τις χρειαζόταν!

Κάποτε σπουδαία και τρανή ηθοποιός, όχι μόνο στην πατρίδα της, την Αργεντινή, αλλά ακόμη και στο Χόλιγουντ, αφού έχει στην κατοχή της κι ένα βραβείο Όσκαρ, η Μάρα Ορντάζ ζει πλέον αναπολώντας τη δόξα των χρόνων που έχουν μείνει για τα καλά πίσω της. Στην έπαυλή της, στα προάστια του Μπουένος Άιρες, εκτός από τα αποκόμματα των εφημερίδων, τις κόπιες των ταινιών της (που κάθε τόσο χαζεύει στην οθόνη) και τα ατελείωτα memorabilia της χρυσής της εποχής, της κρατά παρέα τριάδα παλαιών της συνεργατών. Ο σύζυγός της και συμπρωταγωνιστής της (αν και άνευ του ταλέντου που εκείνη διέθετε), ο Πέδρο, ο σκηνοθέτης των μεγάλων της επιτυχιών, ο Νορμπέρτο, και ο σεναριογράφος που πάντα ήξερε να γράφει τους κατάλληλους ρόλους για την πάρτη της, ο Μαρτίν. Το γηραιό καρέ σκοτώνει τον βουτηγμένο στη φορμόλη χρόνο του παίζοντας μπιλιάρδο, ζωγραφίζοντας και καμιά φορά πυροβολώντας τα τρωκτικά που κάθε τόσο εμφανίζονται στον κήπο τους (εμφανής και απλούστατη η τελευταία σημειολογία), μέχρι που ζεύγος νεαρών από την πρωτεύουσα καταφθάνει («κατά λάθος») στο αραχνιασμένο οίκημα. Κολακεύουν την Μάρα αναγνωρίζοντάς την και γρήγορα περνούν στο ψητό, καθώς παραδέχονται ότι εκπροσωπούν μεσιτική εταιρεία που ενδιαφέρεται ν’ αγοράσει το ακίνητο, με την ελπίδα ν’ αναπτυχθεί η περιοχή. Η πάλαι ποτέ superstar πείθεται να πουλήσει κι έτσι να επιστρέψει στο Μπουένος Άιρες όπου «κανείς δεν την έχει ξεχάσει», οι άλλοι τρεις, όμως, δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι αυτή την προοπτική κι αποφασίζουν να εμποδίσουν την αγοραπωλησία. Με κάθε κόστος…

Δεν έχουμε υπόψη την αργεντίνικη ταινία «Los Μuchachos de Αntes no Usaban Arsénico» (1976), remake της οποίας αποτελεί τούτη η «Νυφίτσα», ξέρουμε όμως άριστα τη «Λεωφόρο της Δύσης» (1950), το «Αρσενικό και Παλιά Δαντέλα» (1944) και τη «Συμμορία των Πέντε» (1955), από τις οποίες ολοφάνερα έχει επηρεαστεί ο Καμπανέγια. Στη θεωρία, οι επιρροές προδιαθέτουν για κάτι το (τουλάχιστον) ψυχαγωγικό, στην πράξη, όμως, καταλήγουν περισσότερο να παρωδούν παρά να τιμούν τις φιλμικές αναφορές. Το «μυστήριο» που χτίζεται σχετικά με τις αιτίες της επιμονής εξαγοράς της έπαυλης από το ζεύγος των νεαρών πρωτευουσιάνων εγκαταλείπεται άτσαλα, με το σενάριο να κάνει στροφή σε «φονικά» μυστικά από το παρελθόν και επακόλουθους εκβιασμούς, οι οποίοι δεν στηρίζονται πουθενά. Ο Καμπανέγια ουδέποτε καταφέρνει να βρει την ισορροπία που μια μακάβρια κωμωδία εγκλήματος απαιτεί, με αποτέλεσμα ο τόνος της ταινίας του να μεταβάλλεται με ταχύτητα αστραπής από θρίλερ μυστηρίου σε κακοπαιγμένη φάρσα. Ο σχεδόν εξ ολοκλήρου περιορισμός της δράσης εντός των τειχών του σπιτιού (το στήσιμο θυμίζει περισσότερο μεταφορά θεατρικού έργου, παρά remake άλλης ταινίας), μ’ έκανε ν’ αναπολήσω το «Clue» (1985), με την ευρηματικότητα σε σχέση με τον κλειστό χώρο των δωματίων ν’ απουσιάζει από εδώ.

Ο προβληματισμός που ξεπροβάλει στο βάθος και που φέρνει το ξιπασμένο νέο ενάντια στο σοφό παλιό, με πεδίο μάχης την ανάπτυξη κόντρα στην παράδοση, ναι μεν στρώνει το χαλί για σάτιρα της «χρυσής νέας εποχής», εν τούτοις οι δήθεν ψαγμένες αμπελοφιλοσοφίες της γηραιάς ανδρικής τριάδας και η βεβαιότητα υπεροχής που εξαρχής δείχνουν να διαθέτουν (λόγω πείρας και γνώσεων), μ’ έφεραν σε θέση απόλυτης αδιαφορίας σχετικά με την κατάληξη του αγώνα τους. Η προσεγμένη σκηνογραφία της έπαυλης (που χαντακώνεται από την τηλεοπτικής προσέγγισης σκηνοθεσία) και μια-δυο ατάκες κινηματογραφικών παρασκηνίων ελάχιστα σώζουν την κατάσταση, με τη χαριστική βολή να έρχεται με τη σκηνή του ατυχήματος στις σκάλες. Ο «auteur» Καμπανέγια καταθέτει μέσω της ταινίας του μια σαφή ροπή προς την ματαιοδοξία, αφού περιφέρει διαρκώς και αδιαλείπτως μέσω της πρωταγωνίστριάς του το αγαλματίδιο του Όσκαρ που χάρη στο «Μυστικό στα Μάτια της» είχε κατακτήσει, μέχρι που στην εν λόγω σκηνή αποφασίζει να το ρίξει (υποθέτω) στην πλάκα, αλλά το κάνει με τόσο άτσαλο τρόπο που καταλήγει κάτι παραπάνω από γραφικός. Ομολογώ πως γέλασα, αλλά για τους εντελώς λάθους λόγους…