της Κατερίνας Ανδρεάκου

Το tennis είναι, κινηματογραφικά μιλώντας, ένα από τα ατυχέστερα αθλήματα. Με μοναδικές ίσως εξαιρέσεις το «Match Point» και το περσινό «Η Μάχη των Φύλων», όσες ταινίες έχουν γυριστεί μέχρι σήμερα με επίκεντρο το δημοφιλές sport, κυμαίνονται από παντελώς άγνωστες έως και τεράστιες μπουρούχες, με το άμοιρο το Wimbledon να έχει πλέον δύο τέτοιες ταινίες η δράση των οποίων εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια του πρωταθλήματός του. Η πρώτη, πίσω στο 2004, έφερε μάλιστα και το όνομά του (ή «Έρωτας με την Πρώτη… Μπαλιά», όπως έκανε πρεμιέρα σε DVD εδώ), για την οποία η δικηγορική του ομάδα θα έπρεπε να είχε ζητήσει τη μετονομασία της ώστε να μην έχει ουδεμία σχέση με το θρυλικό στάδιο! Η δεύτερη είναι τούτη εδώ, η οποία ήρθε με μεγάλες προσδοκίες, αλλά γρήγορα έχασε τον αγώνα των εντυπώσεων, μόλις το κοινό… την είδε! Σκανδιναβική συμπαραγωγή με πιασάρικο θέμα και αξιόλογο καστ, θα μπορούσε ίσως να προσφέρει στην ιστορία του κινηματογραφικού tennis κάτι παρόμοιο με ό,τι είχε υποστηρίξει το «Rush» (2013) για την κινηματογραφική Φόρμουλα 1, όπου και πάλι επίκεντρο ήταν η ανταγωνιστική σχέση δύο πρωταθλητών. Δυστυχώς, κάθε περαιτέρω σύγκριση με εκείνο το φιλμ του Ρον Χάουαρντ σταματά εδώ…

Παρά την υπόδειξη του τίτλου, η αφήγηση κλίνει άνισα προς την ιστορία του Μποργκ, ίσως κάπως αναμενόμενα αν αναλογιστούμε πως η ταινία είναι σκανδιναβική με Δανό σκηνοθέτη και ο Μποργκ, αυτή η αινιγματική φυσιογνωμία που αποσύρθηκε από το tennis μόλις στα 26 του χρόνια, το 1982, αποτελεί μέχρι και σήμερα αθλητικό ήρωα στην πατρίδα του. Ο Γιάνους Μετς – υποτιθέμενα – σκηνοθετεί ένα αθλητικό δράμα, αλλά ο ίδιος νομίζει πως δημιουργεί το επόμενο μεγάλο… Scandi noir αστυνομικό θρίλερ! Κάνει αξιόλογη δουλειά στο στήσιμο των πλειοψηφικά σκυθρωπών πλάνων του, κουράζει όμως στην υπέρμετρη χρήση ενός «δυσοίωνου», σκοτεινού μουσικού χαλιού, μινιμαλιστικών σκηνικών με αυτή τη χρωματική χροιά του καφέ / πορτοκαλί / πράσινου που κραυγάζει οπτικά την εποχή της ιστορίας, και των επαναλαμβανόμενων, μακρόσυρτων λήψεων στο (επίτηδες) ανέκφραστο, αρρενωπό πρόσωπο του Ζβέριρ Γκούντνασον στον ρόλο του Μποργκ, στο ζενίθ της καριέρας του και της δημοτικότητάς του (ιδιαίτερα στον γυναικείο πληθυσμό), αλλά κουρασμένου από την ανεπιθύμητη δημοσιότητα κι έχοντας χάσει τον ενθουσιασμό του για το παιχνίδι. Τα κοντινά στον Μποργκ ακολουθούνται σχεδόν πάντα από την είσοδο του σπουδαίου Στέλαν Σκάρσγκαρντ στον ρόλο του προπονητή του για μια «καρδιακή» κουβέντα, ή/και της Τούβα, της αρραβωνιαστικιάς του που ανησυχεί για την ψυχική και συναισθηματική κατάσταση του αγαπημένου της, «στολισμένων» με αργόσυρτους διαλόγους και ατέλειωτες σιωπές που θα ζήλευε κι ο Χάρολντ Πίντερ. Κι επειδή το σενάριο προφανώς δεν είχε κάποιο ιδιαίτερο πρωτότυπο υλικό παρά το ότι βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, πάρε και τα flashbacks στην παιδική και εφηβική ηλικία αμφότερων των αθλητών (αλλά, και πάλι, κυρίως του Μποργκ), ώστε να δούμε πόσο παρόμοιοι είναι τελικά αυτοί οι δύο (φαινομενικά) εκ διαμέτρου αντίθετοι χαρακτήρες.

Ο Σάια ΛαΜπαφ, παρά την εκκεντρικότητα της πραγματικής του ζωής, είναι ένας αληθινά πολύ καλός ηθοποιός με ευρύ συναισθηματικό φάσμα. Ερμηνεύοντας εδώ τον Τζον Μάκενροου, το «κακό παιδί» του tennis, ο ΛαΜπαφ προσφέρει σε αυτή την αναιμική, σοβαροφανή ταινία μια πολυπόθητη ένεση αδρεναλίνης. Μπορεί η ερμηνεία του να παραείναι νευρωτική κι ελαφρώς υπερβολική (ο Μάκενροου ναι μεν ήταν φωνακλάς και συχνά υβριστικός, αλλά δεν συμπεριφερόταν μονίμως σαν νευρόσπαστο), όμως γίνεται σύντομα προφανές πως δεν φταίει η δική του μανιέρα, αλλά η γενικότερα αποτυχημένη καθοδήγηση του με ντοκιμαντερίστικο παρελθόν Μετς, ο οποίος προφανώς και δεν είναι σκηνοθέτης ηθοποιών.

Κυριότερα, μια ταινία που θα έπρεπε να μιλά για το sport, τον ανταγωνισμό των δύο ανδρών και τον ιστορικό τελικό που διεξήχθη ακριβώς 38 χρόνια πριν από την έξοδο του φιλμ στους ελληνικούς κινηματογράφους, στις 5 Ιουλίου 1980, καταφέρνει να αναλώνεται βαρετά και χωρίς πολλή ουσία σε ατέρμονα κοντινά πλάνα, προβλέψιμα flashbacks κι έναν απροσδόκητα υποτονικό ρυθμό με μηδενική αίσθηση χιούμορ, αφήνοντας το βασικό γεγονός, τον αγώνα μεταξύ των δύο ομώνυμων ηρώων, για το τελευταίο τέταρτο, όταν πια σκηνοθέτης και σενάριο δεν έχουν τίποτε άλλο να πουν παρά να δείξουν μια άψυχη, (αν και) «θριλερικά» μονταρισμένη και υπερβολικά δραματοποιημένη αναπαράσταση του παιχνιδιού, όσο και μια τελική «ανθρώπινη» μεταξύ τους στιγμή, η οποία καταφέρνει (επιτέλους, στα τελευταία λεπτά!) να δώσει μια πολυπόθητη θέρμη σε μια απογοητευτικής έμπνευσης ταινία.