του Ηλία Φραγκούλη

Όσο λιγότερα γνωρίζεις γύρω από την πλοκή τού «10 Cloverfield Lane», τόσο περισσότερες πιθανότητες έχεις να το διασκεδάσεις. Αρχικά, η ύπαρξη του «Cloverfield» στον τίτλο και η παρουσία τού ονόματος του Τζέι Τζέι Έιμπραμς (στην παραγωγή) ίσως δηλώνουν στους γνώστες τού φανταστικού ότι τούτο το φιλμ αποτελεί ένα είδος «μακρινού συγγενή» της ομώνυμης ταινίας καταστροφής από το 2008. Είναι μια υποψία που δεν θα μπορέσει κανείς να βγάλει από τα κεφάλια των συγκεκριμένων θεατών, αν και το μυστήριο της πλοκής διαρκώς… απομακρύνεται από τέτοιες σκέψεις. Διότι, ευτυχώς, το σκηνοθετικό ντεμπούτο τού Νταν Τράχτενμπεργκ πατάει πάνω σε ένα καλά δομημένο σενάριο (το οποίο έχει «λουστράρει» επιμελώς ο Ντέιμιεν Τσαζέλ του «Χωρίς Μέτρο») με ουκ ολίγα layers ανάπτυξης ή ανατροπών και ουχί σε ουρανοκατέβατα, εξωγήινα τέρατα – διώκτες.

Η λέξη κλειδί, πάντως είναι τα «τέρατα». Το τι μορφή έχουν, μένει να ανακαλύψει κανείς, σε αυτό το θρίλερ «δωματίου», με τρεις μόλις χαρακτήρες / πρωταγωνιστές. Την έγκλειστη Μισέλ, που υπό κάποιο οπτικό πρίσμα θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως θύμα απαγωγής (;), τον οικειοθελώς φυγαδευμένο για να σωθεί από «κάποια» καταστροφή εκεί έξω Έμετ, και τον ευτραφή κύριο Χάουαρντ, έναν τυπικό βλαχοαμερικάνο, με προφανείς αντιλήψεις αρρωστημένου πατριωτισμού, ο οποίος… ενδέχεται να λέει ψέματα για τα πάντα! Ο οικοδεσπότης της ταινίας, λοιπόν, σίγουρα γνωρίζει κάτι παραπάνω για το τι πραγματικά συμβαίνει στο «10 Cloverfield Lane», αλλά και πάνω από την επιφάνεια της γης. Εσύ, πάλι, όχι. Ο Τράχτενμπεργκ δεν στήνει το παιχνίδι του με χιτσκοκικούς κανόνες, επιτρέποντας στον θεατή να βρίσκεται ένα βήμα μπροστά από τις πληροφορίες που συλλέγει η βασική ηρωίδα, έτσι ώστε να αποδράσει και να σώσει (;) το τομάρι της. Το στοιχείο τής έκπληξης είναι ο δρόμος που επιλέγει και το σενάριο και ο σκηνοθέτης του φιλμ, αποκαλύπτοντας σταδιακά τη σημασία που κρύβουν οι μικρές λεπτομέρειες εντός αυτής της μικρογραφίας οικογενειακής κατοικίας.

Χημικός πόλεμος; Πυρηνική επίθεση; Εξωγήινη εισβολή; Μια κατασκευασμένη πλεκτάνη που εξυπηρετεί μυστηριώδη, κυβερνητικά συμφέροντα; Τίποτε από όλα αυτά; Είναι θέμα οπτικής, ταύτισης με τα πρόσωπα, εμπιστοσύνης που μπορείς (ή όχι) να δείξεις απέναντι στους τρεις «παίκτες», καθώς τα δεδομένα αλλάζουν συχνά, καταρρίπτοντας πιθανές απαντήσεις ή εκδοχές επίλυσης του όλου μυστηρίου και βυθίζοντας τον θεατή στην αβεβαιότητα, μέχρι την επόμενη ανατροπή. Υπάρχουν αρκετές τέτοιες, στέκουν αληθοφανώς ως επεξήγηση και σε κάνουν να αμφισβητείς τα κίνητρα και των τριών χαρακτήρων… ίσως!

Από τα μεγάλα ατού της ταινίας, η ερμηνεία του Τζον Γκούντμαν, ως παλαβού redneck που σε πείθει για το πάθος του απέναντι στον εχθρό εκεί έξω, είτε είναι η Ρωσία του πάλαι ποτέ ψυχροπολεμικού κλίματος, είτε είναι τα ξαδελφάκια των εξωγήινων πλασμάτων του «Cloverfield», είτε η ίδια η Αποκάλυψη! Ο ρόλος του είναι γραμμένος έτσι ώστε τα πάντα να λειτουργούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, μέσα σε ένα σουρεαλιστικό πλαίσιο που φέρνει στον νου αμερικάνικο sitcom από παρελθούσες δεκαετίες. Ο Γκούντμαν είναι ένας οδοστρωτήρας ενέργειας, ένας «γίγαντας» γεμάτος συναισθήματα ή, πιθανότατα, και ένας παρανοϊκός φασίστας ή ένας επικίνδυνα σαλεμένος άνθρωπος. Το πού το πάει η ταινία, είναι η μαγκιά της υπόθεσης εδώ. Χωρίς ποτέ να βιάζεται για να σου πει ότι ολοκλήρωσε αυτά που ήθελε να σε κάνει να σκεφτείς…

Δεν μου επιτρέπεται να πω τίποτε παραπάνω, διότι θα κατηγορηθώ για spoilers. Απλά, ομολογώ ότι την ταινία την ευχαριστήθηκα με αρκετά διαφορετικούς τρόπους, όχι μόνο επειδή με έπεισε ως πλοκή και δράση, αλλά κυρίως διότι, στην τελική, καταφέρνει να μεταφέρεται από το ένα κινηματογραφικό είδος στο άλλο χωρίς να προδίδει τους στόχους της ή να χάνει σε κάποιο terrain. Ως μέγας υποστηρικτής τού σινεμά των ειδών (δίχως διακρίσεις σε αυτά, μάλιστα), μπορώ να αναγνωρίσω την τόλμη τού «10 Cloverfield Lane» να στήσει ένα τόσο ύπουλο παιχνίδι με τον θεατή. Ως τέτοιος (και πέραν του απρόσιτου «ρόλου» τού κριτικού), το βρήκα απολαυστικό!