του Ηλία Φραγκούλη

«Όλες οι ταινίες δείχνουν αλλιώς στη μεγάλη οθόνη. Μερικές αξίζει να τις δεις μόνο στη μεγάλη οθόνη», έγραφε η Πέγκυ Ρίγγα στα social media το 2022, ανακοινώνοντας ένα πρόγραμμα προβολών αφιερωμένο στον κλασικό κινηματογράφο του παρελθόντος, με κοινό χαρακτηριστικό τις μεγάλες διάρκειες των ταινιών, οι οποίες μέχρι πρότινος θεωρούνταν απαγορευτικές, «καταδικάζοντας» αριστουργήματα που οι διανομείς δεν τολμούσαν να συμπεριλάβουν στους καταλόγους των καλοκαιρινών επανεκδόσεών τους.

«Μεγάλες ταινίες, μεγάλης διάρκειας, μεγάλης αξίας», είναι το motto του τρίτου προγράμματος, το οποίο φιλοξενείται στο πιο αγαπητό κινηματογραφικό στέκι της Αθήνας για ταινίες ρεπερτορίου και θα διαρκέσει από τις 24 Ιουνίου έως και τις 30 Σεπτεμβρίου, περιλαμβάνοντας τέσσερις προβολές που πρόκειται να χαρίσουν… μεγάλες στιγμές στο πιστό κοινό του κλασικού σινεμά. Μονάχα για την τελευταία Δευτέρα του κάθε μήνα!

Το αφιέρωμα ξεκινά στις 24 Ιουνίου με το «Ο Λόρενς της Αραβίας» (1962) του Ντέιβιντ Λιν, το θρυλικό ιστορικό δράμα για τη ζωή του Τόμας Έντουαρντ Λόρενς, του αξιωματικού που οδήγησε τα βρετανικά στρατεύματα σε νικηφόρες μάχες εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Υπόδειγμα επικού σινεμά και μεγέθους που καμία ψηφιακή τεχνολογία δεν μπορεί να «αντιγράψει» σήμερα, το φιλμ προτάθηκε για δέκα Όσκαρ και τιμήθηκε με επτά βραβεία, μεταξύ των οποίων για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, φωτογραφία (αξεπέραστα τα widescreen κάδρα του Φρέντι Γιάνγκ), μοντάζ και μουσική (ο Μορίς Ζαρ υπογράφει το διασημότερο και πιο ανατριχιαστικά μεγαλειώδες score του). Το American Film Institute δικαίως κατατάσσει το φιλμ μέσα στα δέκα καλύτερα στην κινηματογραφική Ιστορία. Διάρκεια: 218 λεπτά.

Στις 29 Ιουλίου ακολουθεί το «Κάποτε στη Δύση» (1968) του Σέρτζιο Λεόνε. Σε μια φανταστική πόλη της αμερικανικής Δύσης, μυστηριώδης άνδρας που συνηθίζει να παίζει φυσαρμόνικα συνεταιρίζεται με έναν παράξενο desperado, για να προστατεύσουν μια όμορφη χήρα, κληρονόμο ενός κομματιού γης που στέκει ως εμπόδιο στην επέκταση της σιδηροδρομικής γραμμής στην περιοχή. Το φιλμ έτυχε μέτριας υποδοχής στην εποχή του, αλλά σήμερα αντιμετωπίζεται ως το πιο επικό spaghetti western στην ιστορία του σινεμά, γεμάτο επιβλητικές φιγούρες και σκηνές ανθολογίας, ένα αλησμόνητο score από τον Ένιο Μορικόνε, και αξεπέραστα CinemaScope κάδρα τοπίων της Αριζόνα από τον διευθυντή φωτογραφίας Τονίνο Ντέλι Κόλι. Διάρκεια: 166 λεπτά.

Στις 26 Αυγούστου σειρά έχει «Ο Ρόκο και τ’ Αδέλφια του» (1960) του Λουκίνο Βισκόντι. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Ρόκο Παρόντι, ένας από τους πέντε γιους μιας φτωχής αγροτικής οικογένειας μεταναστών από τη Νότια Ιταλία, ταξιδεύει ως τη βιομηχανική πόλη του Μιλάνου με τη χήρα μητέρα του και τρία από τ’ αδέλφια του, με την ελπίδα να βρουν βοήθεια από τον μεγαλύτερο αδελφό που ήδη ζει εκεί. Η αποσύνθεση της παραδοσιακής, επαρχιακής οικογένειας σ’ ένα «τοπίο» εξαθλίωσης και αστικής μετάλλαξης. Εντυπωσιακό επιτελείο πρωταγωνιστών (από τον Αλέν Ντελόν και την Κατίνα Παξινού μέχρι την Κλαούντια Καρντινάλε σε μία από τις πρώτες της εμφανίσεις) κι ένας από τους τριάντα εννέα σημαντικότερους τίτλους ξενόγλωσσων ταινιών (που πρέπει να έχεις δει πριν πεθάνεις!) κατά τον Μάρτιν Σκορσέζε. Διάρκεια: 179 λεπτά.

Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται στις 30 Σεπτεμβρίου με τον «Γατόπαρδο» (1963) του Λουκίνο Βισκόντι, το πιο φιλόδοξο και μεγαλοπρεπές έργο του Ιταλού σκηνοθέτη, βασισμένο στο βιβλίο του Τζουζέπε Τομάζι ντι Λαμπεντούζα. Ο πρίγκιπας της Σαλίνα, ένας πραγματικά αξιοσέβαστος αριστοκράτης με αρχές, αγωνίζεται να διατηρήσει σε υψηλό επίπεδο το γόητρο της οικογένειάς του, εν μέσω σοβαρών κοινωνικών αναταραχών στη Σικελία του 1860. Μπερτ Λάνκαστερ, Αλέν Ντελόν και Κλαούντια Καρντινάλε ηγούνται ενός μεγάλου διεθνούς καστ, σε τούτη την τεράστια «τοιχογραφία» εποχής που τιμήθηκε με Χρυσό Φοίνικα καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ των Καννών. Διάρκεια: 186 λεπτά.