του Νίκου Παλάτου

Αν με τη «Γλυκιά Απόδραση» (2015), την προηγούμενή ταινία του που διανεμήθηκε στους ελληνικούς κινηματογράφους, ο Μπρουνό Πονταλιντές είχε καταθέσει μ’ έναν κάπως ελαφρύ τρόπο τη ροπή του προς το σινεμά του Ζακ Τατί, με τούτους τους «2 Αλφρέντ» (που καταφθάνουν με… μικρή χρονο-καθυστέρηση στα μέρη μας, καθώς η πλέον πρόσφατη σκηνοθετική του δουλειά με τίτλο «Wahoo!» διανεμήθηκε το φετινό καλοκαίρι στην πατρίδα του!), του δίνει και καταλαβαίνει. Όπως διαπιστώσαμε πρόσφατα, όμως, με το απερίγραπτα κακό (και πολυβραβευμένο!) «Αντίο, Ηλίθιοι» (2020), το σουρεαλιστικού τύπου χιούμορ δεν ξεφεύγει από τη γενικότερη κωμική φτώχεια του σύγχρονου γαλλικού σινεμά, με τον Πονταλιντές να επιβεβαιώνει στο έπακρο το παραπάνω συμπέρασμα.

Ο Αλεξάντρ (τον οποίο υποδύεται ο αδελφός του auteur Ντενί Πονταλιντές), ο βασικός ήρωας του φιλμ, θα ήθελε να μοιάζει με τον κύριο Ιλό. Ευγενικός, ονειροπόλος κι αδέξιος στις κινήσεις του, θυμίζει μικρό παιδί που έχει παγιδευτεί στο σώμα ενός ενήλικου άνδρα. Η απόφασή του ν’ αποδεχτεί τη θέση που του προτείνεται σε ιντερνετική εταιρεία start-up εφαρμογών, αφενός αποκαλύπτει την πλήρη του άγνοια για οτιδήποτε σχετίζεται με την τεχνολογία (γεγονός που οφείλει να «μακιγιάρει» με κάποιον τρόπο), αφετέρου τον φέρνει στη δύσκολη θέση να πρέπει ν’ αποκρύψει την ύπαρξη των παιδιών του, καθώς η επιχείρηση θέλει τους εργαζόμενους προσηλωμένους στο αντικείμενό τους, μακριά από τους «μπελάδες» της ανατροφής τέκνων.

Το αποστειρωμένο περιβάλλον εργασίας στα γραφεία της hi-tech εταιρείας, που ετοιμάζεται να λανσάρει το νέο της app με τον συμβολικότατο τίτλο «The Box», παραπέμπει ευθέως στο εν γένει φουτουριστικό περιβάλλον του «Θείου Μου» (1958). Οι ζωές όλων μοιάζουν να έχουν περιοριστεί σ’ ένα κουτί, είτε αυτό λέγεται οθόνη iPad είτε… αυτοοδηγούμενο όχημα, με τον αυθορμητισμό να αποτελεί είδος εν ανεπαρκεία. Ο εμφανώς ευρισκόμενος εκτός σχετικού κλίματος μεσήλικας και με ελαφριά φαλάκρα Αλεξάντρ, επιχειρεί μέσω του αυθορμητισμού και της ευρηματικότητας του φευγάτου νέου του φίλου Αρτσιμπολντό ν’ ανταπεξέλθει στα (ασαφή) καθήκοντά του. Η ασάφεια, εν τούτοις, γρήγορα διαπερνά το σύνολο της ταινίας, καθώς αυτή προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη σάτιρα και την κριτική του σύγχρονου περιβάλλοντος εργασίας, ποντάροντας αποκλειστικά και μόνο στην επανάληψη των ίδιων ιδεών, οι οποίες ναι μεν επιχειρούν ν’ αναδείξουν έναν κάποιο συμβολισμό (με μια χιπστερική προσέγγιση του όρου, δεν βρισκόμαστε δα και στο «Playtime»…), ουχί όμως και χιούμορ.

Η συχνή χρήση της αγγλικής γλώσσας, τα drone που ίπτανται πάνω από τα κεφάλια όλων, οι παρεξηγήσεις και τα λογοπαίγνια, εντάσσονται στο πνεύμα απώλειας των ανθρώπινων χαρακτηριστικών της μοντέρνας κοινωνίας, όμως, υπό καθεστώς προσωπικού αδιέξοδου, μιας κι εκεί εντοπίζεται η απαρχή της περιπέτειας του Αλεξάντρ. Το ξεπερασμένο παρουσιαστικό του και η έμφυτη παιδικότητά του, έρχονται σε αντίθεση με τη νεανική νεύρωση της γαλλικής «Silicon Valley», όπου συν τοις άλλοις τα παιδιά αποτελούν την… υπέρτατη αμαρτία! Η εξέλιξη του «κρυφτού» που παίζει ο πατέρας Αλεξάντρ με τον εργοδότη του είναι πανεύκολο να μαντέψει κανείς σε τι είδους αποκάλυψη θα καταλήξει, αντιπαραβάλλοντας την ειλικρίνεια της παιδικής ηλικίας με τον ψευτοδογματισμό του νεοφιλελεύθερου κόσμου, αντιπαραβάλλοντας το αίσθημα της πίκρας με την αποκάλυψη της μίας και μοναδικής αλήθειας.

Ο κύριος Ιλό πορευόταν με την «τρέλα» του, διότι άλλη λύση δεν υπήρχε (ούτε και τον ενδιέφερε να τη βρει). Εδώ, η απάντηση που προκρίνεται απέναντι στο σύστημα είναι η πολιτκή ορθότητα της ειλικρίνειας (χα!), η οποία προσγειώνει άπαντες άτσαλα (;) στην πεζή πραγματικότητα, στέλνοντας τον σουρεαλισμό για ύπνο.