της Βαρβάρας Κοντονή

Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Άγγλου βιογράφου Πίτερ Άκροϊντ με τίτλο «Dan Leno and the Limehouse Golem», η ταινία του Χουάν Κάρλος Μεντίνα (εδώ στη δεύτερη μεγάλου μήκους απόπειρά του, μετά το φαντασιακό «Μέσα από τα Μάτια τους» του 2012) καταπιάνεται με ατμόσφαιρα εποχής και το συνηθισμένο σενάριο δολοφόνου τύπου Τζακ ο Αντεροβγάλτης, αν και κάπως διαφοροποιημένο ως προς τα «μια από τα ίδια» κίνητρα του εκάστοτε κινηματογραφικού φονιά, γεγονός που αν μη τι άλλο καθιστά τούτο το φιλμ μια μικρή ευχάριστη αλλαγή για το είδος. Με την Τζέιν Γκόλντμαν στη διασκευή σεναρίου («Η Γυναίκα με τα Μαύρα», «Μις Πέρεγκριν: Στέγη για Ασυνήθιστα Παιδιά») περιμένεις ότι θα δεις κάτι γοητευτικό και καλοδεχούμενα γοτθικό, όπως αρμόζει άλλωστε στο στυλ των εν λόγω ταινιών – και πράγματι δεν θα πέσεις και πολύ έξω, με την πλοκή και τις ερμηνείες να καλύπτουν τα κενά τής εν γένει κάπως άτολμης σκηνοθεσίας του Μεντίνα, καθώς και της μάλλον «προκάτ» αισθητικής των sets.

Λάιμχαουζ, 1880. Ο επίδοξος θεατρικός συγγραφέας Τζον Κρι (Ριντ) κείτεται νεκρός στο υπνοδωμάτιό του. Λίγο μετά, η νεαρή σύζυγός του Λίζι (Κουκ) θα οδηγηθεί ενώπιον του δικαστηρίου ως η νούμερο 1 ύποπτος για τον μυστηριώδη θάνατό του. Την ίδια στιγμή, ένας Επιθεωρητής της Σκότλαντ Γιάρντ, ο πολυμήχανος Τζον Κιλντέρ (Νάι) θα βρεθεί να κυνηγά «φαντάσματα», σε μια προσπάθεια να αποκαλύψει την πραγματική ταυτότητα του δολοφόνου με το προσωνύμιο «The Limehouse Golem», ενός μανιακού που έχει σπείρει τον φόβο και τον τρόμο στη μικρή λονδρέζικη κοινότητα. Οι δρόμοι της Λίζι και του Κιλντέρ πρόκειται σύντομα να διασταυρωθούν, όταν τα στοιχεία των πολλαπλών δολοφονιών βαρύνουν μεταξύ άλλων τον αποθανόντα σύζυγό της, αλλά και μερικούς ακόμη επιφανείς άνδρες της εποχής, όπως τον Τζόρτζ Γκίσινγκ και τον Καρλ Μαρξ. Αποφασισμένοι να ανακαλύψουν την αλήθεια, οι δυο τους θα ενώσουν τις δυνάμεις τους σε μια ύστατη μάχη ενάντια στον χρόνο, που τώρα μετρά αντίστροφα για την όμορφη Λίζι.

Το «Ημερολόγιο Φόνων» είναι ένα φιλμ ολίγον… hit and miss, με τη λογική πως ενώ υπάρχουν τα στοιχεία εκείνα που θα το καθιστούσαν μια τίμια προσθήκη στο crime σινεμά περιόδου, η διαχείρισή του από τον Μεντίνα χαρακτηρίζεται από διαρκή σκαμπανεβάσματα, με κυριότερο πρόβλημα την έλλειψη σκηνοθετικής έμπνευσης. Σε αντίθεση με το γνώριμα σκοτεινό στυλ του Τιμ Μπέρτον που παίζει το είδος στα δάχτυλα ή τον σουρεαλισμό της παραμύθας του Γκιγέρμο ντελ Τόρο, ο Μεντίνα παραδίδει εδώ ένα έργο vintage κοπής που όμως δεν διαθέτει τη γοητεία και τη «βρωμιά» των ταινιών των συναδέλφων του, στερώντας του ουσιαστικά την πολυπόθητη και αναγκαία δημιουργία ατμόσφαιρας. Η προσπάθεια που έχει γίνει στον τομέα των σκηνικών και των κοστουμιών είναι μεν πιστευτή σε ό,τι αφορά την ανάπλαση ενός – πολύ γενικού – πλαισίου εποχής, εντούτοις σαν σύνολο η επιλογή του Μεντίνα για «σφιχτή» κινηματογράφηση ως επί το πλείστον κλειστών, εσωτερικών χώρων, καταδεικνύει τους βασικούς περιορισμούς τής παραγωγής, η οποία διστάζει να βγει έξω, στους λασπωμένους δρόμους και τα ομιχλώδη σοκάκια ενός αλλοτινού Λονδίνου (σκέψου κάτι σαν Σμαραγδή, αλλά με περισσότερο δουλεμένα set).

Στον αντίποδα, το σενάριο της Γκόλντμαν καταφέρνει να αναδειχθεί ως κάτι περισσότερο από μια ακόμη whodunit ιστορία με happy ending, εξαιτίας μιας αναπάντεχης… φεμινιστικής τροπής που δρα υποδόρια καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, αφήνοντας από εδώ κι από εκεί μικρά κατηγορώ σχετικά με τη θέση της γυναίκας (της πόρνης, της αρτίστας, της συζύγου) σε μια (οποία έκπληξις!) ανδροκρατούμενη κοινωνία που επιμένει να τους συμπεριφέρεται ως σε γύναια. Μην ψάξεις για βαθύτερες έννοιες σε τούτα τα κοινωνικά «ψίχουλα» που σου πετάει το story, πάντως, παρά το γεγονός ότι γίνεται (διακριτικά) και λόγος για θέματα όπως η ομοφυλοφιλία ή οι drag αμφιέσεις, τα οποία υπάρχουν εκεί απλά για να σιγοντάρουν τη δράση και όχι για να αποτελέσουν τροφή για σκέψη, μιας και το βάρος τής βασικής πλοκής επανέρχεται διαρκώς στο κομμάτι αναζήτησης του κατά συρροήν δολοφόνου. Ερμηνευτικά, η απρόσμενη χημεία των Νάι και Κουκ αποδίδει καλά, με τον Βρετανό ηθοποιό να ταιριάζει γάντι στην αυστηρή κοψιά του ρόλου του (ο οποίος είχε αρχικά ανατεθεί στον Άλαν Ρίκμαν), όπως ακριβώς και η Κουκ, που καταφέρνει να ξεχωρίσει στην ίσως πιο αβανταδόρικη μέχρι στιγμής ερμηνεία της νεότευκτης καριέρας της.