της Βικτωρίας Μιχαήλ

Πάει καιρός τώρα, πάνω από δεκαπέντε χρόνια, που ο κάποτε (στο χαμηλού κόστους ντεμπούτο του «Αντίο Βερολίνο» και, ιδίως, στο arty «Καμιά Συμπάθεια για τον Διάβολο») σταμπαρισμένος ως αυτάρεσκος στιλίστας Δημήτρης Αθανίτης έχει αναπροσαρμόσει και φιξάρει το βλέμμα του στους αξεχώριστους ανθρώπους γύρω μας και τις μείζονες καμπές στις ελάσσονες ζωές τους. Η διαπλεκόμενα πολυεστιακή οπτική του στο «2000+1 Στιγμές» (το ψάξιμο για επαφή 8 μονάδων στην αυγή της νέας χιλιετίας), στο «Η Πόλη των Θαυμάτων» (μια multiculti συνάντηση – και με το πραγματωμένο ή μη όνειρο – επισκεπτών και κατοίκων της Αθήνας των Ολυμπιακών) και, πιο πρόσφατα, στο «Τρεις Μέρες Ευτυχίας» (ένα τριπλό γυναικείο μπούστο ντουβρουτζά αποδοχών εν είδει ενηλικίωσης, κι αρσενικού family δάκτυλου), δεν είδε φως και, πέραν αναλαμπών ατμοσφαιρών και υποκριτικής, ούτε κι εμείς. Αλλάζοντας ματιά σε επίπεδο ήρωα (ένας άνδρας, πατέρας δη, μόνος), προβληματικής (η κρίση που οπλίζει αθέμιτα το ζορισμένο είναι) και αισθητικής (ο φακός παρά πόδα και στο κατόπι του ατόμου που ψάχνεται), μπορεί να καταστήσει μια ταινία του επιτέλους the apple of our eye;

Με κάτι που θυμίζει ξανακοίταγμα αρχικά του «Το Κυνήγι της Ευτυχίας» του Γκαμπριέλε Μουτσίνο και κατόπιν του «Ο Εχθρός μου» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου από κάποιον που θαυμάζει ταυτόχρονα τους αδελφούς Νταρντέν και τον πρώιμο Τζεφ Νίκολς, κατηγορηματικά όχι. Το γραπτό των Αθανίτη και Μακρή κάνει φιλότιμες αλλά ουσιαστικά απρόσφορες απόπειρες να στοιχειοθετήσει την εξωγενών αιτίων, σε μια στιγμή απορρύθμιση της ούτως ή άλλως όχι άσφαλτης χαμοζωής ενός παιδιού του λαού, σε διακριτές αναβαθμίδες. Δυο-τρεις φίλοι μόνο από τη δουλειά, μια ξεπέτα με μια barwoman που μπορεί να τον νοιάζεται λίγο παραπάνω, η γκρίνια τής πρώην για τις καθυστερούμενες διατροφές και για τις γονεϊκές ευθύνες που ο λεγάμενος έχει χρόνια αποσείσει, οι απειλές τού σπιτονοικοκύρη για ένα «φέσι» μηνών, όλα προοιωνίζονται αθόρυβα το αδόκητο χτύπημα: το οριστικό σχόλασμα του Άρη από τη δουλειά (σε μια σκηνή αναλγησίας κι υποκρισίας των αφεντικών, που αδυνατεί να επιδείξει ταυτόχρονα προσόντα Λόουτς και Οικονομίδη).

«Ολόκληρος άντρας» (η φράση – κλειδί που δις ο ίδιος, ως νουθετητικό έπαινο, απευθύνει στο καμάρι του), θα χάσει την μπάλα. Αυτήν με την οποία επιχειρεί να ξαναφέρει κοντά του το απομακρυσμένο σε βαθμό μουγκαμάρας πιτσιρικάκι που η μητέρα του παρκάρει πια σ’ εκείνον που το έσπειρε, και την μπάλα της ζωής του. Άμαθος, θα παλινωδήσει. Από πλευράς απασχόλησης, πρώτα στα όρια του lumpen και μετά εμμονοληπτικά ξανά εκεί απ’ όπου τον σχόλασαν (στα πιο, αν όχι μυθοπλαστικώς ισχυρά, ψυχολογικώς συμπαγή επεισόδια του εν γένει προφιλαρίσματος του ξεβολεμένου, πελαγωμένου, ελεύθερου ωραρίου παλικαριού). Και εξωεπαγγελματικά, μεταξύ μονήρους κατάθλιψης κι αδυναμίας να φροντίσει δεόντως τον αγορίνα, συνάμα απεργαζόμενος αναποφάσιστα το αντιγύρισμα του χτυπήματος (μέσω ενός περίστροφου αγορασμένου με τα τελευταία λεφτά της αποζημίωσής του) σε αυτούς που του το έδωσαν πρώτοι.

Αδυνατώντας να διαπρέψει σε οποιοδήποτε πόστο αυτομετατάσσεται (τον νατουραλισμό στην καταγραφή των σούξου-μούξου στα μεροδούλι – μεροφάι στρώματα της ταξικής Ελλάδας της ύφεσης, το spleen τού man to man ενός όψιμου γαλουχού και του μαγκωμένου βλασταριού του, τη ρεαλιστική (υφο)ποίηση ενός υπαρξιακού πορτρέτου με φόντο την επαγγελματική και συναισθηματική επισφάλεια, τον μινιμαλισμό σε νευραλγικά χωρία της αφήγησης, τις ακόμη και φαταλιστικές εκλάμψεις παραίσθησης της τρικυμίας εν κρανίω και του εν βρασμώ ψυχής που οδηγούν στο crime διακύβευμα της… κατάληξης), το σενάριο, που χάνει μισθά και στο ορατό λιώσιμο των parts των σημαινόντων του (ο λεβέντης μας πετάει ένα ψεύτικο πιστόλι του κανακάρη του στα σκουπίδια; Γρήγορα θα οπλοφορήσει με απρόβλεπτες διαθέσεις) και σε αντι-μασίφ διαλόγους (η – δες την επόμενη πρόταση, ίσως όχι – ανεξήγητα χαχαχούχα συνάντηση με τα καρντάσια στο bar), παίρνει πραγματικά πόδι ωστόσο εξαιτίας του film-making και του post.

Το τραυματισμένο, αβέβαιο βλέμμα του φερέγγυου Γιάννη Στάνκογλου δεν αρκεί ως γρύλλος που θα σηκώσει το αμάξωμα της αγαλβάνιστης, εν πολλοίς σε φιλική συμμετοχή διανομή. Εκ των υστέρων περικοπές νιώθονται σε αρμούς της εξέλιξης του στόρι (σίγουρα πριν από την αγοραπωλησία του «σιδερικού»). Το πλάνο πάνω απ’ τον δεξιό ώμο του πηγαινοερχόμενου με μηχανάκι Άρη θα ‘θελε αλλά δεν… λέει ως λήψη – leitmotiv της μηχανής τού, ικανού πάντως στο δούλεμα της υποτονισμένης φυσικής παλέτας, dp Γιάννη Φώτου. Η ακούσια οφθαλμοφανέστατη περούκα της Νικολίτσας Ντρίζη αποτελεί ντροπιαστικά ενδυματολογική αρχαία σκουριά για παραγωγή του 2015. Ο συχνά σωτήριος σχεδιασμός ήχου, σφυρηλατημένος πάνω στην ποικίλων στιλ παρτιτούρα των Papercut, σκουριάζει στο σαν-ambient-μοιρολόι κεντρικό «θέμα» και χαλάει (σ)το mixer των εναλλασσόμενων διπλά house tracks στην clubber σκηνή που λέγαμε. Και, ασυγχώρητα, το κακό μοντάζ και mixage της flou artistique, προΰστατης μοιραίας συνάντησης παρά θιν’ αλός ξεπερνιούνται από το πλήρες ρετάρισμα, και της mise en scène, στο δευτέρωμα του φινάλε. Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη, σου λέει ο άλλος. Μπαμπά, μην τρέχεις στα βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (όπου η ταινία είχε 5 κορυφαίες υποψηφιότητες), λέω εγώ. (Για) τα Ίρις σπρώχνονται (σε) αβέρτα fer forgé…