FreeCinema

Follow us

Οι 50 καλύτερες ταινίες τρόμου στην ιστορία του σινεμά.

Με αφορμή το remake του «Evil Dead» και τον όλο ντόρο που προκάλεσε στις ΗΠΑ, περί των ορίων σε εικόνες βίας και τρόμου που δοκιμάζουν την αντοχή του θεατή, είπα να ανασκαλίσω όλη την ιστορία του genre, για να καταλήξω σε ένα top 50 των ταινιών που θεωρώ πιο σημαντικές, από τη δεκαετία του ’20 μέχρι σήμερα. Αξιολογικά!

«Υπερβολικός ή ξαφνικός φόβος», ακόμα και «τρομάρα». Η επεξήγηση του τρόμου στα λεξικά. Στο σινεμά απέκτησε αρκετά περισσότερες έννοιες, διασπάστηκε σε υπο-είδη, δίχασε για τα όριά του και συνεχίζει να μας μπερδεύει όταν βάζουμε την «ταμπέλα» του πάνω σε ταινίες.

Άρπαξα την ευκαιρία, με την έξοδο του σχετικά controversial remake του «Evil Dead», και προσπάθησα να φτιάξω την απόλυτη λίστα. Τη δική μου πενηντάδα, των ταινιών που κράτησα μέσα μου τόσες δεκαετίες, με αγάπη προς το είδος. Δεν τρομάζω εύκολα στο σινεμά. Ούτε με το gore, ούτε με τίποτα! Για μένα αυτές οι ταινίες αποτελούν πάντοτε μια πρόκληση, μια μικρή δοκιμασία της αντοχής μου στο σοκ, στο απότομο τίναγμα από το κάθισμα, στην κρυφή απόλαυση του να διασκεδάζω με τις αντιδράσεις των υπόλοιπων θεατών στην αίθουσα, γιατί εγώ πάσχω από… ανοσία στον τρόμο.

Μια φορά, θυμάμαι, τρόμαξα τόσο με ταινία, που δεν κοιμήθηκα καλά όλη νύχτα και έβλεπα και εφιάλτες. Τυγχάνει να είναι το #1 αυτής της λίστας. Που, ναι, μπορεί να είναι προσωπική, όμως, πιστεύω πως αντιπροσωπεύει σε μεγάλο βαθμό και τις δικές σου φοβίες, όπως σου τις γέννησε το σινεμά. Ακολουθούν μικρές ανατροπές, μερικές εκπλήξεις (περισσότερο σε σχέση με τη σειρά αξιολόγησης), σαφείς διαφωνίες μαζί σου ή και κάποια δικαίωση για φιλμ που αξίζουν κάτι καλύτερο και μένουν στη σκιά της φήμης άλλων δημιουργιών, ακόμη και από τον ίδιο σκηνοθέτη.

Μετράμε αντίστροφα. Και μην ανησυχείς. Στο internet κανείς δεν μπορεί να ακούσει τα ουρλιαχτά σου…

50

A NIGHTMARE ON ELM STREET (1984)

ΤΟΥ ΓΟΥΕΣ ΚΡΕΪΒΕΝ


Ο Γουές Κρέιβεν παρουσιάζει το τελευταίο μεγάλο ίνδαλμα των slasher movies, το Φρέντι Κρούγκερ, για να ολοκληρώσει το απόλυτο τριολέ (Μάικλ Μάγερς, Τζέισον Βόρχις) του franchise των σφαγέων με τα περισσότερα sequels. Θύματα, όπως συνήθως, οι teenagers – target group του genre, που εδώ φοβούνται ακόμη και να κλείσουν μάτι, μην τυχόν και μπει στα όνειρά τους ο psycho killer με τα λεπιδένια δάχτυλα. Οι μετέπειτα γενιές θα σαστίζουν πάντοτε βλέποντας τον τότε πρωτοεμφανιζόμενο Τζόνι Ντεπ να βρίσκει φρικτό θάνατο μέσα σ’ ένα συντριβάνι αίματος! Και το ‘λεγε η κοπέλα: «Whatever you do, don’t fall asleep!»

49

DRACULA (1958)

ΤΟΥ ΤΕΡΕΝΣ ΦΙΣΕΡ


Αφήνοντας πίσω του τον σχεδόν εκκεντρικό… εξωτισμό του Μπέλα Λουγκόζι (1931), ο Κρίστοφερ Λι έρχεται, μέσα από αυτή τη θρυλική επιτυχία της Hammer, να σφραγίσει με την παρουσία του το ρόλο του Κόμη Δράκουλα, στην πιο… λαϊκίστικη μεταφορά του έργου του Στόουκερ, σε απολαυστικό campy 50’s Technicolor. Το κατόρθωμα της ταινίας δεν ήταν ένας κάποιος εκμοντερνισμός (τα κοστούμια και τα σκηνικά προκαλούν το μειδίαμα σήμερα), αλλά το πάντρεμα του βαμπιρισμού με τον ερωτισμό (και δεν εννοώ τα ντεκολτέ των θηλυκών θυμάτων…). Αυτή η τρομακτική διαπίστωση ότι το να σε δαγκώσει αυτός ο… αψηλός δείχνει τόσο ερεθιστικό!

48

THE OMEN (1976)

ΤΟΥ ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΝΤΟΝΕΡ


Ένας Αμερικανός πρέσβης ενώνει τα κομμάτια του puzzle που τον φέρνουν αντιμέτωπο με τη διαπίστωση πως ο γιος του είναι ο Αντίχριστος! Με πειστική πλοκή και all-star cast με απροσδόκητο μπροστάρη για το είδος τον Γκρέγκορι Πεκ, το φιλμ πάτησε πάνω στην επιτυχία του «Εξορκιστή» για να σπάσει, επίσης, τα ταμεία και να καταλήξει σε τριλογία, η οποία ακολουθεί την ενηλικίωση του νεαρού Ντέιμιεν. Υπόδειγμα η βραβευμένη με Όσκαρ μουσική του Τζέρι Γκόλντσμιθ, που… δαιμονίζει κάθε υπόνοια απειλής και μερικούς από τους πιο ευφάνταστους θανάτους στην ιστορία του σινεμά, όπως τον αλησμόνητο αποκεφαλισμό από τζαμαρία.

47

RE-ANIMATOR (1985)

ΤΟΥ ΣΤΟΥΑΡΤ ΓΚΟΡΝΤΟΝ


Ο Λάβκραφτ συναντά το μύθο του Φρανκενστάιν σε πλαγιομετωπική σύγκρουση με το καρτουνίστικο χιούμορ! Απίστευτα αιματηρό gore και γκροτέσκες εικόνες με διαμελισμένα ανθρώπινα σώματα παρελαύνουν επί της οθόνης, με extra νοσηρές, σεξιστικές δόσεις, σε αυτό το κάπως πιο σοβαρό και λιγότερο ιλαρό κρούσμα μιας μόδας του ’85 που σχετίστηκε με τους ζωντανούς νεκρούς (το «The Return of the Living Dead» φλερτάρει ακόμη περισσότερο με τον κανιβαλισμό του θέματος και τη διακωμώδηση). Περιέργως, η κριτική το υποδέχτηκε θετικά και το cult following του επέτρεψε να αποκτήσει δύο (μετριότατα) sequels.

46

THE HUNGER (1983)

ΤΟΥ ΤΟΝΙ ΣΚΟΤ


Η πρώτη ταινία του αδελφού του Ρίντλεϊ αποτελεί ένα ιδιόρρυθμο, οπερετικό δράμα για ένα ζευγάρι βρικολάκων που δοκιμάζεται υπό το πρίσμα της γήρανσης του… έρωτα, ο οποίος ξαναζεί για εκείνη μέσω της γνωριμίας της με… μια επιστήμονα – μελετητή των ηλικιακών συμπτωμάτων και της επίδρασης του ύπνου! Σφαγιασμένο από την κριτική στην εποχή του, το φιλμ αποθεώνει τη στιλπνότητα της διαφημιστικής αισθητικής των 80’s στο στιλ του, παίρνει θεματικά ρίσκα (το κοινό περισσότερο χάρηκε με τις λεσβιακές περιπτύξεις των Ντενέβ και Σαράντον, βέβαια…) και έχει ένα από τα καλύτερα openings (με τους Bauhaus live!) που είδαμε ποτέ στο είδος αυτό.

45

FRIDAY THE 13TH (1980)

ΤΟΥ ΣΟΝ Σ. ΚΑΝΙΝΓΚΧΑΜ


Όπως έλεγαν και στο «Scream», δε σκότωνε ο Τζέισον Βόρχις στην πρώτη ταινία, διάβολε! Ο θρύλος, όμως, εδώ γεννήθηκε, πηγαίνοντας το slasher υπο-είδος ένα βήμα πιο μπροστά από το «Halloween», με το αίμα και τους (δέκα!) graphic φόνους να δημιουργούν νέα σχολή και ήθη για τις mainstream μάζες. Η κριτική το μίσησε, ίσως επειδή χρέωσε στις ταινίες τρόμου μια «size matters» αντίληψη και τη μόδα των ασταμάτητων «μπου» ή του… απέθαντου φονιά, όμως, το φινάλε αυτής της τρομακτικής εμπορικής επιτυχίας έπιασε τους πάντες στα πράσα, όσο κι αν δε θέλουν να το παραδεχτούν. Celebrity highlight, ο φόνος του Κέβιν Μπέικον!

44

HENRY: PORTRAIT OF A SERIAL KILLER (1986)

ΤΟΥ ΤΖΟΝ ΜακΝΟΤΟΝ


Γυρίστηκε σε 16mm, σε λιγότερο από ένα μήνα, με το ελάχιστο budget των 110.000 δολαρίων, και προοριζόταν για την αγορά του VHS ως ένα στερεοτυπικό b-movie τρόμου. Όταν οι παραγωγοί είδαν το τελικό αποτέλεσμα, το έστειλαν στα ράφια! Η μετέπειτα συμμετοχή του σε διάφορα Φεστιβάλ του επέτρεψε να βγει στις αίθουσες, μόλις το 1990, με υποδοχή αριστουργήματος από τον Τύπο και, φυσικά, πολλές περιπέτειες με τη λογοκρισία. Το σενάριο εμπνέεται από την περίπτωση του serial killer Χένρι Λι Λούκας. Η περίφημη σκηνή της μαρτυρικής δολοφονίας μιας ολόκληρης οικογένειας μπροστά στο φακό μιας βιντεοκάμερας εξακολουθεί να προκαλεί σοκ.

43

SUSPIRIA (1976)

ΤΟΥ ΝΤΑΡΙΟ ΑΡΤΖΕΝΤΟ


Αμερικανίδα σπουδάστρια μπαλέτου καταφθάνει σε σχολή χορού στη Γερμανία, χωρίς να φαντάζεται ότι στην πραγματικότητα διευθύνεται από… μάγισσες! Ο πιο extreme δειγματισμός φαντεζί… ελαιοχρωματισμών στην ιστορία του είδους, μαζί και ό,τι πιο φασαριόζικο ακούσαμε ποτέ στο genre μέσω του soundtrack των Goblin. Στην πλειοψηφία, αυτά τα στοιχεία και το υπερστυλιζάρισμα των πλάνων είναι που σε τρομάζουν περισσότερο, στο διασημότερο giallo ever, το οποίο μετέτρεψε τον Αρτζέντο σε… θρησκεία. Οι bizarre τεχνικές και οι γκροτέσκοι φόνοι έγιναν (δίκαια) το σήμα κατατεθέν του, όμως, αν προσπαθήσεις να βγάλεις άκρη με την πλοκή… ουρλιάζεις!

42

THE BIRDS (1963)

ΤΟΥ ΑΛΦΡΕΝΤ ΧΙΤΣΚΟΚ


Πριν το Χόλιγουντ διανοηθεί να κάνει μόδα τις disaster movies με έμφαση στο ζωικό βασίλειο, ο Χίτσκοκ στέλνει – εντελώς ανεξήγητα – σμήνη αγριεμένων πουλιών στο κατόπι της Τίπι Χέντρεν, καθώς εκείνη ετοιμάζεται να διεκδικήσει τον ωραίο και πλούσιο Ροντ Τέιλορ από τη… μητέρα του! Έργο – ορόσημο για την υπο-κατηγορία «το ξέσπασμα της Φύσης», αποτελεί ελεύθερη διασκευή σε βιβλίο της Ντάφνι Ντι Μοριέ, το οποίο, φυσικά, παραγεμίζεται από το δημιουργό με ψυχαναλυτικό υπόβαθρο, σεξουαλικά υπονοούμενα και iconic στιγμές σασπένς και φόβου για το θεατή, με πρωτοφανή ευρήματα στον τομέα των οπτικών εφέ.

41

THE SHINING (1980)

ΤΟΥ ΣΤΑΝΛΕΪ ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ


Η πένα του Στίβεν Κινγκ συναντά τον επιδειξιομανή Κιούμπρικ, σε ένα πολυδιαφημισμένο φιλμ (το teaser trailer με τα ασανσέρ που ξεχειλίζουν κύματα αίματος έπαιζε μέχρι και στην ελληνική τηλεόραση), με βασικό πρωταγωνιστή ένα στοιχειωμένο (;) ξενοδοχείο και supporting ήρωα το τρελό… βλέμμα του Τζακ Νίκολσον, ο οποίος ίδρωνε μέρα νύχτα πάνω από μια γραφομηχανή, πριν αρχίσει να κυνηγάει γυναίκα και παιδί με το τσεκούρι. Εξαιρώντας τα τυπικά «μπου!» και άλλα τρικ του είδους, η «Λάμψη» είναι περισσότερο μια σπαζοκεφαλιά δίχως τελική λύση παρά μια ατόφια ταινία τρόμου. Το σχετικό ντοκιμαντέρ «Room 237» ήταν η καλύτερη κωμωδία του 2012.