ΑΝΩΤΕΡΑ ΒΙΑ (2014)
(TURIST)
- ΕΙΔΟΣ: Δράμα
- ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Ρούμπεν Έστλουντ
- ΚΑΣΤ: Γιοχάνες Μπα Κούνκε, Λίσα Λόβεν Κόνγκσλι, Βίνσεντ Βέτεργκρεν, Κλάρα Βέτεργκρεν, Κρίστοφερ Χίβιου, Φάνι Μετέλιους
- ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 120'
- ΔΙΑΝΟΜΗ: FEELGOOD
Τετραμελής οικογένεια Σουηδών κάνει διακοπές σε χιονοδρομικό θέρετρο των γαλλικών Άλπεων. Κατά τη διάρκεια επεισοδίου με απειλητική χιονοστιβάδα που κατευθύνεται προς το μέρος τους, ο πατέρας αφήνει σύξυλη σύζυγο μετά τέκνων και… τρέχει να σωθεί! Θα ακολουθήσουν συνέπειες…
Εσύ τι θα έκανες; Είναι ένα καίριο ερώτημα που μοιάζει να απευθύνει διαρκώς στο υποσυνείδητο του θεατή ο Ρούμπεν Έστλουντ, παρακολουθώντας τη συμπεριφορά των μελών αυτής της φαμίλιας, με επίκεντρο την αναπόφευκτη σύγκρουση ανάμεσα στον Τόμας και την Έμπα, ένα ανδρόγυνο που θέλησε να φέρει την οικογένειά του πιο κοντά μέσω πέντε χαλαρωτικών ημερών στις χιονισμένες Άλπεις, για να καταλήξει να βιώνει έναν… σεισμικών κραδασμών πόλεμο νεύρων και αμφισβήτησης κάθε συναισθήματος στη μέχρι σήμερα εις γάμου κοινωνία ένωσή του.
Σε μια σκηνή δείπνου, από αυτά τα τυπικά «to know us better», στα οποία μοιράζεσαι ένα τραπέζι με άλλους τυχαίους τουρίστες και τα αγγλικά είναι η μόνη σωτηρία για να πέσει και μια αμήχανη κουβέντα, ενίοτε… σπασμένη στη μετάφραση, η Έμπα περιγράφει σε ένα άγνωστο ζευγάρι τύπου one night stand την «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» τροπή σε φυγή του συζύγου της, για να λάβει την εξοργιστική απάντηση πως… δεν συνέβησαν έτσι τα πράγματα! Οι στιγμές της οικογενειακής «θαλπωρής» στο δωμάτιό τους γίνονται σχεδόν… θριλερικά σιωπηλές, με τα παιδιά να εκφράζουν πιο τίμια και ανοιχτά την αποστροφή ή τον φόβο τους απέναντι σε έναν επικείμενο χωρισμό των γονιών τους.
Εξαιτίας χώρας προέλευσης, το μυαλό θα ταυτίσει τις σκηνές τούτου του γάμου με την μπεργκμανική ανατομία και φόρμα, όμως η «Ανωτέρα Βία» βρίσκεται πιο κοντά στον πρώιμο, καλό Χάνεκε, με τις αδυναμίες του αλλά το επιπλέον ατού μιας ζοφερής, ύπουλα αλληγορικής ματιάς επάνω σε ταυτότητες του αστικού μύθου, το υπαρξιακό «ζύγισμα» της ισότητας των δύο φύλων, την εκλογίκευση κανόνων έως και ορμών που ισοπεδώνουν, στην πραγματικότητα, πότε το κυρίαρχο αρσενικό και πότε το στα κατευθυντήρια ηνία της οικογενειακής εστίας θηλυκό.
Ο Έστλουντ χειρίζεται μαεστρικά τις σκηνές όπου θέλει να ανατρέψει το παιχνίδι και τους ρόλους, με αποθέωση τη «γυριστή» τού πατέρα στον ρόλο τού θύματος αυτής της σχέσης, μια οικογενειακή στιγμή που παρακολουθεί από απόσταση με την κάμερά του, αφήνοντας τον σαρκασμό να εξαφανίσει τις όποιες υποψίες συναισθήματος. Το τελευταίο μέρος του φιλμ, ύστερα από μια αίσθηση εξισορρόπησης των σχέσεων και μιας ψυχρά «σκηνοθετημένης» ηρωικής πράξης εξιλέωσης, οδηγεί σε ένα πλάνο που μειδιά ειρωνικά προς την πορεία ολόκληρης της Ευρωπαϊκής «Ένωσης», σχεδόν σαν φόρος τιμής στην μπουρζουάδικη γοητεία του Μπουνιουέλ! Ο σουρεαλισμός, άλλωστε, δεν απουσιάζει από την «Ανωτέρα Βία». Η παρεξήγηση με το «καμάκι» στην ηλιοθεραπεία και το έξαλλο ανδρικό rave… από το πουθενά, σαφώς αποτελούν σκηνές ανθολογίας, όμως είναι λιγοστές για να συνυπάρξουν αρμονικά με το σύνολο του φιλμ, ενώ οι δεύτεροι ρόλοι αφήνονται στο βάθος του όλου σκηνικού ως κομπάρσοι, ανεξερεύνητοι και ανεκμετάλλευτοι… Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα φας τα μούτρα σου με τα ski!